Tramwaj na Wilanów i do Dworca Zachodniego. Duże inwestycje w Warszawie dla Zielonego Ładu
Nowe trasy tramwajowe w polskich miastach to kluczowa inwestycja dla realizacji celów klimatycznych, ale również dla budowy przyjaznego dla pasażerów transportu publicznego. Wielki program inwestycyjny realizują Tramwaje Warszawskie.
Czytaj też: Miłosz Cichuta: Organizujmy transport publiczny na peryferiach
Torowisko w Gagarina
Pierwszym odcinkiem tej największej inwestycji w kraju i Warszawie było torowisko w ul. Gagarina.
Kilometrowy odcinek powstał wzdłuż ul. Gagarina, od ul. Sułkowickiej do ul. Czerniakowskiej. Inwestycja obejmowała także budowę przystanków oraz terminalu tramwajowego przy ul. Czerniakowskiej, powstały też nowe chodniki, zamontowano też urządzenia nowoczesnego systemu sterowania ruchem. Wzdłuż ul. Gagarina powstała droga dla rowerów i została ona zbudowana omijając drzewa, dzięki czemu nie trzeba było ich usuwać
Inwestycja otwarta została w maju 2024 roku. Wtedy to tramwajem linii 11 z Mokotowa na Nowe Bemowo pojechali pierwsi pasażerowie. – Bardzo się cieszę, że po ponad 50 latach tramwaj wrócił na ten odcinek Mokotowa –pomiędzy ulicą Czerniakowską a Belwederską. Ta trasa jest oczywiście odnogą tramwaju na Wilanów, którą intensywnie budujemy – mówił prezydent Rafał Trzaskowski.
Budowa nowych tras jest dla stołecznego magistratu kluczowym elementem wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu w transporcie.
– Rozbudowa linii tramwajowych jest dla nas absolutnym priorytetem. Przez cały czas stawiamy na komunikację miejską, która jest najlepsza w tej części Europy i cieszę się, że możemy kontynuować uruchamianie kolejnych linii tramwajowych – tak jak to zapowiadaliśmy. Nie byłoby to możliwe bez wsparcia z Unii Europejskiej – dodał Trzaskowski.
Tramwaj na Wilanów. Największa inwestycja w historii
Budowa trasy tramwajowej do Wilanowa w Warszawie to największy projekt tramwajowy w Polsce. W sierpniu 2022 r. rozpoczęły się prace nad trasą łączącą Mokotów z Wilanowem.
7,5-kilometrowa trasa prowadzi od ul. Puławskiej, przez Goworka, Spacerową, Belwederską i Sobieskiego aż do terminala u zbiegu al. Rzeczypospolitej i Branickiego. Dzięki temu mieszkańcy Wilanowa mogą dotrzeć tramwajem do centrum miasta w ok. 25 minut. Koszt inwestycji to aż 650,7 mln zł.
Realizowana etapami inwestycja połączy w założeniach Wolę, Ochotę, Mokotów i Wilanów.
Trasa tramwajowa do Miasteczka Wilanów uruchomiona została 29 października. Z nowych linii tej trasie skorzystało dotychczas, czyli w ciągu tygodnia, dokładnie 478 tys. osób. Niemal połowa z nich – aż 196 tys. pasażerów – podróżowało na „wilanowskim” odcinku nowej trasy. Łączy ona intensywnie rozbudowującą się w ostatnich latach część Wilanowa oraz osiedla zlokalizowane wzdłuż ulic Jana III Sobieskiego i Belwederskiej z trasą wzdłuż ulicy Puławskiej i Marszałkowskiej.
Z Wilanowa wyruszają tramwaje dwóch linii: 14 – prowadząca do Politechniki i na Ochotę oraz 16, która dowozi pasażerów na Marszałkowską, a dalej do ronda Zgrupowania AK „Radosław” i pętli Piaski (połowa kursów na skróconej trasie do Muranowskiej). Tramwaje linii 14 odjeżdżają w godzinach szczytu co 8 minut, a linii 16 – co 4 min. W ciągu godziny przewidziano więc 22-23 odjazdy. W sumie na tory w Warszawie wyjeżdża teraz codziennie rekordowa liczba tramwajów – 456 składów w godzinach szczytu.
Większą popularnością wśród pasażerów cieszy linia 16 – zabiera ok. 75 proc. podróżnych spośród wszystkich korzystających z obydwu nowych linii. Tramwaje tej linii przejeżdżają przez ścisłe centrum Warszawy i jadą aż na Bielany. Przez tydzień skorzystało z niej ponad 362 tys. osób (w tym na nowym odcinku ponad 143 tys.) a z „czternastki” ponad 116 tys. (w tym na nowym odcinku ponad 52 tys.).
Popularne są również nowe przystanki. Wśród 10 z największą liczbą pasażerów, aż siedem to te uruchomione w zeszłym tygodniu. Najwięcej osób wsiada i wysiada na dwóch przystankach w ścisłym centrum, czyli przy rondzie R. Dmowskiego (ponad 62 tys. wejść i wyjść) i stacji metra Świętokrzyska (ponad 44 tys.), na trzecim miejscu w tym rankingu jest Miasteczko Wilanów (ponad 43 tys.) i dalej kolejno: św. Bonifacego, Dolna, Oś Królewska, Świątynia Opatrzności Bożej, Nałęczowska, Jana III Sobieskiego i Rondo Zgrupowania AK „Radosław.
Czytaj też: Związki metropolitalne. Potrzebne dla integracji transportu publicznego
Kolejny etap inwestycji tramwajowych w Warszawie: trasa do Dworca Zachodniego
Nowa trasa tramwajowa, która poprawi skomunikowanie ważnego węzła kolejowego, będzie miała 1,6 km długości. Zgodnie z kontraktem tramwaje mają dotrzeć do Dw. Zachodniego w połowie 2026 r.
Trasa wzdłuż ulicy Bitwy Warszawskiej 1920 r. będzie miała ponad półtora kilometra długości. Jedna trzecia znajdzie się w tunelu – to pierwsza podziemna trasa tramwajowa w stolicy.
Aż 900 metrów torów będzie „zielonych”. Pokryte zostaną rozchodnikiem. Czas przejazdu z Grójeckiej do Dworca Zachodniego wyniesie zaledwie 5 minut, a z Metra Politechnika – kwadrans.
Według szacunków rocznie z nowej trasy będzie korzystało ponad milion pasażerów. Po wybudowaniu wszystkich odcinków tramwaju do Wilanowa wygodne połączenie z drugim co do wielkości dworcem w Warszawie zyskają również mieszkańcy Woli i Bemowa.
Umowa na budowę została podpisana w lutym 2024 roku. Inwestycja będzie gotowa w 2026 roku. Jej wartość wynosi 363 mln zł brutto.
Dzięki tej inwestycji pasażerowie będą mogli dojechać tramwajem do stacji Warszawa Zachodnia, a pod samą stacją powstanie wygodny podziemny węzeł przesiadkowy, z którego łatwo będzie można przejść na perony kolejowe i autobusowe.
Podziemny przystanek na razie będzie stanowić będzie koniec trasy. W tym miejscu zostaną zbudowane tory do zmiany kierunku jazdy tramwajów. Na takiej linii trzeba będzie wykorzystywać tramwaje dwukierunkowe. Będą to Jazzy albo nowe Huyndaie. W przyszłości będzie można przedłużyć trasę z dworca zachodniego na Wolę. W planie jest budowa połączenia do ulicy Kasprzaka.
Podziemny przystanek tramwajowy znajdzie się obok zejścia na dworzec i będzie połączony przejściem podziemnym. Stąd tramwaj pojedzie tunelem o długości około 500 metrów pod parkiem Pięciu Sióstr. Wyjazd z tunelu znajdować się będzie między jezdniami ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. między budynkiem dawnej szkoły kolejowej a hotelem Ibis.
. Następnie trasa pobiegnie między jezdniami ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. aż do ulicy Grójeckiej, gdzie znajdzie się węzeł rozjazdowy, pozwalający tramwajom skręcać w kierunku Centrum, Okęcia lub pojechać do pętli Banacha. Węzeł na zdjęciu satelitarnym będzie przypominał gwiazdę.
Wykonawca tramwaju do Dw. Zachodniego przymierza się do rozszerzenia frontu robót i niebawem rozpocznie budowę tunelu tramwajowego na przecięciu przez Aleje Jerozolimskie
Ponadto na przełomie października i listopada 2024 r. wykonawca planuje też rozszerzyć front robót w ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. – na odcinku pomiędzy Szczęśliwicką a Grójecką. Tu także kierowy pojadą jedną jezdnią w obu kierunkach.
Czytaj też: Miłosz Cichuta: Organizujmy transport publiczny na peryferiach
Jak połączyć obie nitki? Tramwaj w ul. Rakowieckiej
Tramwaje Warszawskie mają też plany, by połączyć tramwaj na Wilanów i tramwaj do Dworca Zachodniego.
Tramwaj na Rakowieckiej pozwoli dojechać do stacji metra Pole Mokotowskie i połączy Puławską z al. Niepodległości. Dzięki temu przejazd z Wilanowa do metra przy Polu Mokotowskim zajmie około 15 minut, a z Dolnej – mniej niż 10 minut.
Powstanie ok. kilometr nowych torów na Rakowieckiej między Puławską a Aleją Niepodległości. Przebudowane zostanie także skrzyżowanie przy Alei Niepodległości. Tory na tej ulicy pobiegną jej północną stroną i zajmą część obecnej jezdni.
Na Rakowieckiej będą zielone tory z rozchodnikiem, a ich długość wyniesie około 500 metrów. Zaplanowano też zasadzenie 39 dużych drzew w tzw. standardzie warszawskim, co oznacza, że w momencie zasadzenia będą miały obwód pnia 25 cm. Wysokość nowych drzew to 5 metrów, co oznacza że będą sięgać drugiego piętra.
Budowa nowej linii tramwajowej na Mokotowie już trwa. Od czerwca 2024 r. zamknięta została ulica Rakowiecka oraz jedna jezdnia ulicy Puławskiej.
Warszawa: wzór dla innych miast
Według Jeremiego Jarosza z Towarzystwa Benmderowskiego inwestycje tramwajowe to kluczowy środek dla realnego wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu w polskich miastach.
Do tej pory tempo inwestycji tramwajowyc wh stolicy również było zbyt wolne, jednak ostatnio doszło do mocnego przyśpieszenia. Tramwaje mogą być efektywną alternatywą nawet wobec metra. To, co dzieje się w Warszawie, powinno, być także przykładem dla innych miast, by mocniej inwestować w tramwaje – uważa Jarosz.
– Zwłaszcza takie miasto jak Wrocław czy Kraków niekoniecznie potrzebują rozbudowy metra natomiast ambitne inwestycje tramwajowe, obejmujące także bezkolizyjne odcinki, mogą skutecznie odpowiedzieć na problemy transportowe tych miast. Trasa na Wilanów wraz z odnogą do ulicy Gagarina, czy trasa do Dworca Zachodniego, są przykładem tego, jak można zaplanować inwestycje tramwajowe w sposób ambitny, korzystny dla mieszkańców i naprawdę zielony – dodaje aktywista.
Czytaj też: Jakub Nowotarski: Europejski Zielony Ład w transporcie to mocne stawianie na transport publiczny
Projekt „Na straży Europejskiego Zielonego Ładu w transporcie” współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach Projektu „Building Bridges – Civic Capital in Local Communities”, realizowanego ze środków programu CERV finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu „Obywatele, Równość, Prawa i Wartości” na lata 2021 – 2027.
Sfinansowane ze środków UE. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. Unia Europejska ani organ przyznający nie ponoszą za nie odpowiedzialności.
Projekt realizuje Towarzystwo Benderowskie w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Akcja Miasto. Treść dostępna na licencji CC-BY-NC-SA 4.0.
Fot. tytułowe Tramwaj na Gagarina w Warszawie / Cezary Warś, UM Warszawa
