Plan dla ochrony klimatu w Świeradowie-Zdroju. Aktywiści rekomendują w raporcie Hipermiasta

Towarzystwo Benderowskie prowadzi projekt „Klimatyczny strażnik peryferii”. Projekt otrzymał wsparcie finansowe w ramach programu PROTEUS, prowadzonego przez Transatlantic Foundation, europejskie ramię The German Marshall Fund of the United States.

​Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską. Wyrażone poglądy i opinie są jednak wyłącznie poglądami autora(-ów) i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej lub Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji i Kultury. Ani Unia Europejska, ani organ przyznający nie mogą ponosić za nie odpowiedzialności.

Do badania kwestii klimatycznych wybrano osiem gmin (do 20 tys.): gmina Jedlina-Zdrój, gmina Kamieniec Ząbkowicki, gmina Karpacz, gmina Malczyce, gmina Mirsk, gmina Szklarska Poręba, gmina Świeradów-Zdrój, gmina Walim.

Na podstawie szerokich działań projektowych (analiza dokumentów i danych, wizyta studyjna, rozmowy z ekspertami, ankieta dla mieszkańców) działacze stworzyli raport z rekomendacjami, który zostanie przesłany gminie Świeradów-Zdrój.

Czytaj też: Szklarska Poręba Średnia dla czystego transportu. Najwyżej położony przystanek z planu remontowego kolei

Energetyka

Rekomendujemy stworzenie planu rozwoju energetyki odnawialnej

Rekomendujemy stworzenie planu, który uwzględniałby potencjał lokalny, w tym możliwość instalowania paneli fotowoltaicznych na dachach budynków publicznych i prywatnych, wykorzystanie pomp ciepła oraz ewentualne zastosowanie energii geotermalnej z uwagi na uzdrowiskowy charakter miejscowości. Taki plan pozwoli obniżyć koszty energii, poprawić efektywność energetyczną gminy oraz przyczyni się do realizacji celów klimatycznych i wzmocnienia wizerunku miasta jako nowoczesnego i ekologicznego uzdrowiska.

Strategia Rozwoju Gminy Miejskiej Świeradów–Zdrój na lata 2016-2026 przewiduje zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz efektywności energetycznej budynków.

Rekomendujemy kontrole w zakresie przestrzegania uchwały antysmogowej

Zalecamy kontrole w zakresie przestrzegania uchwały antysmogowej, w szczególności w sezonie grzewczym, aby skutecznie eliminować przypadki spalania odpadów i korzystania z przestarzałych źródeł ciepła. Regularne kontrole wraz z kampanią informacyjną i wsparciem w zakresie wymiany pieców pozwolą poprawić jakość powietrza, co ma szczególne znaczenie dla miasta uzdrowiskowego, do którego przyjeżdżają kuracjusze poszukujący zdrowego środowiska.

Strategia do 2026 r. wskazuje, że „spośród lokalnych źródeł zanieczyszczeń powietrza duże znaczenie ma tzw. „niska emisja.” Rozwój bazy noclegowej powoduje, iż rośnie zapotrzebowanie na energię cieplną. Mieszkańcy gminy do zaspokajania potrzeb w zakresie ogrzewania wykorzystują głównie paliwa stałe. Są nimi węgiel, którym  ogrzewane jest ok. 50% budynków oraz drewno, którym ogrzewa się 23% nieruchomości, co skutkuje znaczną emisją CO2 do atmosfery zwłaszcza w sezonie grzewczym.”

Czytaj też: Sukces klimatycznych strażników na peryferiach! Świeradów-Zdrój stworzy plan dla środowiska

Transport publiczny

Rekomendujemy rozwój transportu publicznego powiązanej z koleją

Oznacza to konieczność lepszej integracji rozkładów jazdy, budowy dogodnych węzłów przesiadkowych oraz zapewnienia komfortowych połączeń do stacji kolejowych, zwłaszcza dla turystów. Połączenia autobusowe powinny być zsynchronizowane z rozkładami pociągów, by ułatwić przyjazdy i wyjazdy oraz zmniejszyć zależność od transportu indywidualnego.

Rekomendujemy stworzenie linii międzypowiatowej w kierunku Szklarskiej Poręby

Rekomendujemy stworzenie linii międzypowiatowej w kierunku Szklarskiej Poręby, która umożliwi sprawną i wygodną komunikację między dwoma ważnymi ośrodkami turystycznymi. Linia mogłaby być obsługiwana przez autobusy niskoemisyjne, kursujące regularnie przez cały rok, co pozwoliłoby lepiej zintegrować region, wzmocnić jego atrakcyjność dla turystów bez samochodu oraz odciążyć ruch na lokalnych drogach.

Czytaj też: Za miesiąc powrót kolei do Karpacza. Klimatyczni strażnicy: to dopiero początek zrównoważonej mobilności

Transport rowerowy

Rekomendujemy budowę drogi rowerowej, łączącej centrum miasta z Czerniawą-Zdrój

Budowa wygodnej, bezpiecznej i przyjaznej dla wszystkich grup wiekowych trasy zachęci mieszkańców i turystów do codziennego poruszania się rowerem. Trasa ta mogłaby zostać uzupełniona o infrastrukturę towarzyszącą, jak stojaki rowerowe, punkty naprawy i oznakowanie turystyczne, co dodatkowo zwiększy jej funkcjonalność i atrakcyjność.

Strategia rozwoju gminy przewiduje „wyznaczanie i budowę nowych szlaków turystycznych, rowerowych”.

Czytaj też: Będzie łatwiej strażnikom przyrody. Ministerstwo Kultury ułatwi dostęp do decyzji ws. zabytków

Ochrona przyrody

Rekomendujemy ochronę przyrody przed nadmierną zabudową deweloperską

Postulujemy ochronę przyrody przed nadmierną zabudową deweloperską poprzez ograniczenie nowych inwestycji na terenach cennych przyrodniczo i krajobrazowo oraz wprowadzenie bardziej restrykcyjnych zasad zagospodarowania przestrzennego. Zachowanie terenów zielonych, lasów i otwartych przestrzeni jest kluczowe dla utrzymania walorów uzdrowiskowych miasta, jego mikroklimatu oraz atrakcyjności turystycznej.

Rekomendujemy wytypowanie pomników przyrody w celu ochrony

Oznaczenie wyjątkowych drzew, głazów narzutowych lub innych form przyrodniczych nie tylko zabezpieczy je przed zniszczeniem, ale również pozwoli stworzyć szlak przyrodniczy, który może stać się atrakcją edukacyjną i turystyczną.

Czytaj też: Zmienić prawo na rzecz klimatu i obywateli. Analiza przepisów

​Adaptacja do zmian klimatu

Rekomendujemy stworzenie strategii adaptacji do zmian klimatu

Strategia powinna obejmować działania z zakresu retencji wody, zwiększania powierzchni biologicznie czynnych, modernizacji kanalizacji oraz edukacji mieszkańców w zakresie odporności na zmiany klimatyczne.

Strategia Rozwoju Gminy Miejskiej Świeradów–Zdrój na lata 2016-2026 nie przewiduje działań na rzecz adaptacji do zmian klimatu.

Rekomendujemy stworzenie planu rozwoju błękitno-niebieskiej infrastruktury

Program obejmowałby budowę ogrodów deszczowych, zielonych dachów, systemów małej retencji oraz rekultywację cieków wodnych i terenów podmokłych. Tego typu inwestycje nie tylko łagodzą skutki zmian klimatycznych, ale również poprawiają jakość przestrzeni publicznej, wspierają bioróżnorodność i zwiększają atrakcyjność turystyczną miasta.

Czytaj też: Klimatyczny strażnik peryferii: jak z rowerami w gminach Karkonoszy?

Planowanie przestrzenne

Rekomendujemy stworzenie uchwały krajobrazowej w celu ochrony przed reklamami i ogrodzeniami

Uchwała pomoże ochronić miasto przed chaotyczną zabudową reklamową i nieestetycznymi ogrodzeniami, które zakłócają odbiór przestrzeni publicznej i krajobrazu uzdrowiskowego. Uchwała powinna określić jasne standardy dla reklam, szyldów i ogrodzeń, by zachować estetykę miasta i podkreślić jego unikatowy charakter.

Strategia przewiduje „tworzenie obszarów chronionego krajobrazu głównie dla ochrony wybranych korytarzy ekologicznych”.

Współpraca z NGO

Rekomendujemy współpracę z NGO w zakresie organizacji konsultacji społecznych

Organizacje pozarządowe dysponują doświadczeniem w animowaniu lokalnych społeczności, prowadzeniu dialogu obywatelskiego i budowaniu zaufania między mieszkańcami a samorządem. Dzięki ich zaangażowaniu możliwe będzie prowadzenie bardziej otwartego i inkluzyjnego procesu decyzyjnego, lepiej odpowiadającego na realne potrzeby mieszkańców.

Strategia rozwoju do 2026 r. przewiduje cel szczegółowy nr 6.5 Aktywizacja lokalnej społeczności, w tym wsparcie aktywności społecznej poprzez wsparcie organizacji pozarządowych.

Czytaj też: Szklarska Poręba Średnia dla czystego transportu. Najwyżej położony przystanek z planu remontowego kolei