Raport klimatyczny strażników: gmina Mirsk. Postulaty dla ochrony klimatu
Towarzystwo Benderowskie prowadzi projekt „Klimatyczny strażnik peryferii”. Projekt otrzymał wsparcie finansowe w ramach programu PROTEUS, prowadzonego przez Transatlantic Foundation, europejskie ramię The German Marshall Fund of the United States.
Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską. Wyrażone poglądy i opinie są jednak wyłącznie poglądami autora(-ów) i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej lub Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji i Kultury. Ani Unia Europejska, ani organ przyznający nie mogą ponosić za nie odpowiedzialności.
Do badania kwestii klimatycznych wybrano osiem gmin (do 20 tys.): gmina Jedlina-Zdrój, gmina Kamieniec Ząbkowicki, gmina Karpacz, gmina Malczyce, gmina Mirsk, gmina Szklarska Poręba, gmina Świeradów-Zdrój, gmina Walim.
Na podstawie szerokich działań projektowych (analiza dokumentów i danych, wizyta studyjna, rozmowy z ekspertami, ankieta dla mieszkańców) działacze stworzyli raport Hipermiasta z rekomendacjami, który zostanie przesłany gminie Karpacz.
Energetyka
Rekomendujemy stworzenie planu rozwoju energetyki odnawialnej
Strategia rozwoju gminy zauważa „duże zainteresowanie mieszkańców odnawialnymi źródłami energii” i zakłada „Wspieranie produkcji energii ze źródeł
odnawialnych oraz wspieranie bezpieczeństwa energetycznego”
Plan rozwoju odnawialnych źródeł energii) winien obejmować mapowanie potencjału energetycznego gminy (słońce, wiatr, biomasa), identyfikację lokalizacji możliwych do wykorzystania pod farmy fotowoltaiczne, mikroelektrownie wodne i turbiny wiatrowe. Kluczowy będzie też system dotacji i wsparcia finansowego dla mieszkańców i wspólnot mieszkaniowych inwestujących w instalacje OZE, programy edukacyjne i konsultacyjne dla mieszkańców, w tym tworzone wspólnie z podmiotami zewnętrznymi (NGO, uczelnie, przedsiębiorstwa energetyczne).
Rekomendujemy kontrole w zakresie przestrzegania uchwały antysmogowej
Uchwała antysmogowa dla województwa przewiduje wycofanie kotłów węglowych, za wyjątkiem kotłów zgodnych z unijnych ekoprojektem.
Konieczne jest nie tylko prowadzenie regularnych kontroli jakości powietrza i źródeł ciepła oraz egzekwowanie zapisów uchwały poprzez mandaty i nakazy wymiany kotłów, ale także informowanie mieszkańców o możliwościach uzyskania dofinansowań w ramach programów dotacyjnych oraz wspieranie lokalnych inicjatyw modernizacji źródeł ciepła.
Transport publiczny
Rekomendujemy powołanie transportu publicznego w gminie Mirsk
Strategia rozwoju gminy zauważa, że problemem jest „niska dostępność i połączenia transportowe pomiędzy miejscowościami i większymi ośrodkami miejskimi”. Oczekiwanym efektem działań ma być zaś „rozbudowa siatki połączeń transportu publicznego na terenie Gminy i gmin ościennych i poprawa stopnia dostępności komunikacyjnej Gminy”.
Brak zintegrowanego transportu zbiorowego utrudnia mobilność mieszkańców, zwłaszcza osób starszych i młodzieży szkolnej. Proponujemy ytworzenie gminnej linii autobusowej łączącej wsie z centrum Mirska, współpracę z sąsiednimi gminami i powiatem w zakresie wspólnego systemu transportu oraz opracowanie systemu przystanków i rozkładów jazdy konsultowanych z mieszkańcami.
Rekomendujemy powiązanie transportu publicznego z koleją
Powrót kolei do Mirska to świetne rozwiązanie. Działania powinny obejmować skorelowanie godzin odjazdów autobusów z rozkładami pociągów, a także promocję transportu kombinowanego.
Rekomendujemy promocję turystyki opartej o kolej
Kluczowe byłoby np. wprowadzenie wspólnych biletów kolejowo-autobusowych, organizacja wycieczek tematycznych (np. „Koleją przez Góry Izerskie”), montaż wiat rowerowych przy stacjach, stworzenie odpowiednich informatorów i promocja w internecie.
Transport rowerowy
Rekomendujemy stworzenie planu rozwoju roweru opartego o dojazdy do stacji kolejowej Mirsk
Strategia rozwoju gminy zauważa, że problemem jest „mała ilość ścieżek rowerowych”. Konieczna jest nie tylko budowa bezpiecznych ścieżek rowerowych łączących miejscowości gminy z atrakcjami turystycznymi, ale również działania edukacyjne w szkołach i lokalnych mediach, promujące bezpieczną jazdę rowerem i korzyści zdrowotne.
Ochrona przyrody
Rekomendujemy stworzenie planu łączącego OZE i przyrodę
Inwestycje w odnawialne źródła energii, np. fotowoltaikę powinny uwzględniać ochronę istotnych krajobrazów, np. w Giebułtowie. Kluczowe jest wyznaczanie stref wyłączonych z inwestycji energetycznych (np. obszary Natura 2000, siedliska chronionych gatunków), a także zapewnienie, by oceny oddziaływania na środowisko dla wszystkich większych projektów OZE były rzetelne.
Rekomendujemy monitoring wpływu turystyki na okolicę Stogu Izerskiego
Wzrost natężenia ruchu turystycznego może prowadzić do erozji gleby, zaśmiecania, hałasu. Potrzebny jest stały monitoring liczby turystów i ich wpływu na środowisko, ale też działania prewencyjne: zwiększenie liczby koszy na śmieci, toalet i tablic edukacyjnych oraz stałe promowanie odpowiedzialnej turystyki wśród odwiedzających.
Adaptacja do zmian klimatu
Rekomendujemy stworzenie strategii adaptacji do zmian klimatu
Zmiany klimatyczne niosą ryzyko powodzi, susz, upałów i strat rolniczych. Strategia powinna zawierać mapowanie obszarów narażonych na zagrożenia (np. podtopienia), inwestycje w zielono-niebieską infrastrukturę (np. parki retencyjne, ogrody deszczowe) oraz przewidywać edukację mieszkańców i rolników w zakresie technik adaptacyjnych.
Rekomendujemy stworzenie planu odbetonowania przestrzeni w mieście Mirsku
Usunięcie zbędnej nawierzchni betonowej i zastąpienie jej zielenią pozwoli na zwiększenie retencji wody opadowej i powiększy nawierzchnie przepuszczalne.
Planowanie przestrzenne
Rekomendujemy ograniczenie zabudowy do zwartych miast i wsi
Należy przeciwdziałać rozlewaniu się miast. Unikanie tworzenia osiedli rozproszonych bez infrastruktury wspierać będzie zachowanie terenów rolnych i przyrodniczych.
Współpraca z NGO
Rekomendujemy uwzględnienie ochrony klimatu i adaptacji do zmian klimatu w rocznym programie
Zgodnie z rocznym programem współpracy Gminy Mirsk z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami przedmiotem współpracy gminy z organizacjami pozarządowymi jest realizacja zadań publicznych wymienionych w ustawie, a w szczególności: „ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego” oraz ” ochrona środowiska górskiego”. Ochrona klimatu powinna być wyraźnie uwzględniona.
