Twórzmy plany zrównoważonej mobilności miejskiej. Dla Mrągowa, Mazur i Zielonego Ładu
Tworzenie planów zrównoważonej mobilności miejskiej PZMM znanych jako SUMP wynika z uwarunkowań Europejskiego Zielonego Ładu w transporcie, który jest zgodny z wymogami realizacji Karty Praw Podstawowych, m.in. w zakresie prawa do ochrony środowiska.
Czytaj też: Akcja Miasto na rzecz lepszego transportu w aglomeracji. Wniosek do ministerstwa i PLK
Czym są plany SUMP?
Komisja Europejska w dokumencie “Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” z 28 marca 2011 r. zwróciła uwagę, że samorządy “należy zachęcać do opracowania planów mobilności miejskiej, które obejmą wszystkie powyższe elementy [planowanie przestrzenne, systemy cen, wydajne usługi transportu publicznego, infrastrukturę dla niezmotoryzowanych środków transportu oraz ładowania ekologicznych
pojazdów/uzupełniania paliwa]. Plany mobilności miejskiej powinny być w pełni uzgodnione z zintegrowanymi planami rozwoju obszarów miejskich”.
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku (SZRT 2030) wskazuje zaś, że „Podstawowym celem polityki transportowej opracowywanej na poziomie miast powinno być dążenie do osiągnięcia zrównoważonej mobilności poprzez stworzenie warunków do sprawnego, efektywnego i bezpiecznego przemieszczania się osób i przewozu towarów,
przy ograniczeniu szkodliwego wpływu na środowisko naturalne i warunki życia mieszkańców oraz do poprawy dostępności komunikacyjnej w obrębie miasta i obszaru funkcjonalnego” (SZRT 2030 2019: 128)
Potrzebę tworzenia takich strategii zauważyli również naukowcy.
Jak stwierdzili de Michał Beim, dr Bartosz Mazur i dr Paweł Pistelok w publikacji “Zrównoważona mobilność w polityce transportowej miasta” , “Podstawowym dokumentem kształtującym politykę mobilności, który zalicza się do aktów kierownictwa wewnętrznego jest plan zrównoważonej mobilności miejskiej (PZMM). Jego przekrojowy charakter wynika z faktu, iż powinien on obejmować ogół zagadnień związanych z mobilnością na terenie miasta, wraz z jego obszarem funkcjonalnym. Rozproszenie tematyki transportowej samorządów na różne dokumenty wynika w dużej mierze z sektorowego podejścia do planowania rozwoju strategicznego. Postulowany przez środowiska eksperckie i Komisję Europejską SUMP (plan zrównoważonej mobilności miejskiej, ang. Sustainable Urban Mobility Plan) mógłby stanowić narzędzie przełamujące myślenie sektorowe”.
Jak wskazuje Ministerstwo Infrastruktury, “SUMP (Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej) jest strategią długoterminową, nastawioną na zapewnienie dobrego dostępu do celów podróży i usług, zawierającą również plan wdrożenia.”.
Eksperci ZG Tor dodają, że „SUMP obejmuje holistyczne podejście do zarządzania ruchem i przemieszczaniem się w mieście, uwzględniając aspekty środowiskowe, społeczne i ekonomiczne.”
Czytaj też: Społeczny Fundusz Klimatyczny. Jak wydać go na transport w zgodnie z Zielonym Ładem?
Plan mobilności miejskiej dla Warmii i Mazur
Aktywiści Towarzystwa Benderowskiego zwrócili się z wnioskiem o rozpoczęcie prac nad Planem Zrównoważonej Mobilności Miejskiej do powiatu mrągowskiego.
– Powiat mrągowski jest istonym turystycznie obszarem. Nie istnieje aktualnie zintegrowany system transportu na jego obszarze, który mógłby obsługiwać turystów, a także osoby pracujące w tym istotnym sektorze gospodarki, przez co mamy do czynienia ze wzrostem nacisku ruchu samochodów – podkreśla Jeremi Jarosz z TB.
Stworzenie byłoby pierwszym krokiem na rzecz budowy publicznego transportu zbiorowego, a także szerszej myśli, obejmującej połączenie planowania przestrzennego. Powiat mógłby również włączyć się w budowę systemu transportu publicznego obejmującego całe województwo warmińsko-mazurskie, w tym w ramach reaktywacji linii kolejowych. Plan mógłby być również stworzony w ramach konsorcjum gmin i powiatów z obszaru intensywnej turystyki na Mazurach.
Czytaj też: Związki metropolitalne. Potrzebne dla integracji transportu publicznego
Mrągowo jest otwarte na dyskusję
Starostwo powiatowe przekazało nasz wniosek do miasta Mrągowo. Miasto jest otwarte na dialog w tej sprawie.
– Pragniemy poinformować, że temat zrównoważonego transportu jest dla nas istotny i analizujemy możliwości jego wdrożenia w oparciu o obowiązujące strategie oraz istniejące rozwiązania komunikacyjne. Mrągowo posiada już zaktualizowaną Strategie Rozwoju Elektromobilności dla Miasta Mrągowo na lata 2023-2030 oraz funkcjonuje u nas darmowa komunikacja miejska, co stanowi istotny krok w kierunku zrównoważonej mobilności. Jednocześnie pragniemy nadmienić, że samorząd miasta Mrągowa obejmuje obszar do 20 tysięcy mieszkańców, więc Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (PZMM) jest fakultatywny, a nie obligatoryjny dokumentem zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Jesteśmy otwarci na dialog w tej sprawie. W najbliższym czasie przeanalizujemy możliwości oraz ewentualne kolejne kroki w tym zakresie – odpisała podinspektor Paulina Zborowska-Weychman.
Aktywiści są zadowoleni z takiego obrotu spraw.
Jarosz: – Najważniejsza jest otwarta dyskusja na rzecz rozwoju transportu publicznego. Stworzenie strategii rozwoju elektromobilności i powołanie transportu publicznego to dobry kierunek zmian, który warto kontynuować.
Czytaj też: Kolej będzie podstawą polityki europejskiej. Jakie plany ma Unia względem transportu publicznego?
Na rzecz lepszego PZMM dla metropolii
Tworzenie planów jest istotne również w dużych miastach.
Akcja Miasto już w 2018 r. złożyła swoje uwagi do powstającego Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Wrocławia. Jak wskazywali, to kolejny strategiczny dokument, który zdefiniuje cały wrocławski transport co najmniej do 2023 r.
– Czy świat zmieni się na lepsze? Bardzo na to liczymy, dlatego napisaliśmy ponad 20 stron uwag. Zmiana podejścia jest konieczna, bo w przeciwnym razie zacznie rosnąć sprzeciw mieszkańców, którzy nie będą widzieli zmian na lepsze związanych z prowadzoną przez miasto polityką zrównoważonej mobilności – podkreślał Jakub Nowotarski, prezes AM.
Działacze wskazywali, że zaproponowany Plan Mobilności nie ma zdefiniowanego celu.
– Mamy nadzieję, że to tylko niedopatrzenie. Zaproponowaliśmy następujący: osiągnięcie co najmniej 70% podróży niesamochodowych w roku 2028. To ambitniejszy cel niż ten zapisany w WPM (tam docelowy odsetek to min. 65%) – wyjaśniał Nowotarski.
Jak wskazywał aktywista, duży odsetek podróży autem ma bardziej negatywne konsekwencje społeczne niż myśleli dawniej, dlatego potrzebujemy korekty celu polityki transportowej
Czytaj też: Strefa Czystego Transportu w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Dla zdrowia mieszkańców
PZMM trzeba realizować, nie tylko pisać
Aktywiści zaproponowali również uzupełnienie PZMM o harmonogramy, szczegółowe plany budżetowe, mierzalne i osiągalne cele dla wszystkich zadań, które mają być realizowane w najbliższych 5 latach.
Niestety, uwagi zostały odrzucone.
Aktywiści wskazywali, że do tego nawet okrojone założenia nie są realizowane.
– Wrocław ma dwa główne dokumenty strategiczne związane z transportem: Wrocławską Politykę Mobilności i Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej. Obie mówią, że ważniejsze od aut mają być transport zbiorowy, rowery i ruch pieszy. W założeniu podróży autem ma być znacznie mniej. A konkretnie ma być ich mniej aż o ¼ do roku 2028 – pisali działacze AM w 2021 r.
Społecznicy dodawali, że priorytet dla zrównoważonej mobilności musi być prawdziwy, a nie widnieć tylko na papierze. Urząd musi jak najszybciej zacząć projektować nowe linie tramwajowe, m.in. na Jagodno, Ołtaszyn, Maślice czy na ul. Racławickiej, przyspieszyć tramwaje w centrum
Czytaj też: Jakub Nowotarski: Europejski Zielony Ład w transporcie to mocne stawianie na transport publiczny
Projekt „Na straży Europejskiego Zielonego Ładu w transporcie” współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach Projektu „Building Bridges – Civic Capital in Local Communities”, realizowanego ze środków programu CERV finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu „Obywatele, Równość, Prawa i Wartości” na lata 2021 – 2027.
Sfinansowane ze środków UE. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. Unia Europejska ani organ przyznający nie ponoszą za nie odpowiedzialności.
Projekt realizuje Towarzystwo Benderowskie w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Akcja Miasto i Wrocławskim Forum Miejskim. Treść dostępna na licencji CC-BY-NC-SA 4.0.
