Raport: Nadzór nad stowarzyszeniami a standardy europejskie

Projekt “Stowarzyszenia: prawo wyjaśnione” Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej. Grant realizowany ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu SPLOT WARTOŚCI

Program finansowany jest przez Unię Europejską. Wyrażone opinie i poglądy są wyłącznie poglądami autora (autorów) i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. Ani Unia Europejska, ani organ przyznający finansowanie nie mogą ponosić za nie odpowiedzialności.

Polską tradycją jest administracyjny nadzór nad stowarzyszeniami. Kolejne zmiany ustawowe ograniczały zakres tego nadzoru, a także zwiększały rolę sądową. Zgodnie z art. 45 Konstytucji oraz art. 47 Karty Praw Podstawowych sądy i tak mają

Stowarzyszenie Nowoczesnej Edukacji Prawnej zbadało, jak mają się standardy europejskie do nadzoru nad stowarzyszeniami, również pod względem prawidłowości odpowiedzi na wnioski o dostęp do informacji publicznej (prawo to odzwierciedla zawarte w art. 42 Karty Praw Podstawowych prawo dostępu do dokumentów).

Po co badanie nadzoru?

Zasadniczym celem jest wzmocnienie praworządności, która jak wiadomo stanowi podstawową
wartość europejską zgodnie z art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, na polu działania organów nadzoru.

Chcielibyśmy prześledzić, jak wygląda obecnie nadzór administracyjny nad stowarzyszeniami, a
także poprawić relacje między administracją publiczną i stowarzyszeniami przez określenie
rekomendacji ws. nadzoru.

Nadzór administracyjny budzi spore wątpliwości działaczy NGO. Mało znanym aspektem nadzoru, na co zwracał uwagę Sąd Najwyższy, jest jednak to, że może on służyć również członkom stowarzyszenia, z uwagi na ograniczoną możliwość zaskarżenia uchwał. Dlatego warto również wyjaśnić, w jaki sposób nadzór w obecnej lub zmienionej formie może służyć działaczom NGO. Drugim celem działań w zakresie nadzoru jest stworzenie wytycznych dla ustawodawcy. Przemyśleć należy model nadzoru nad stowarzyszeniami i zastanowić się, czy nadzór administracyjny jest właściwy, a jeśli tak – to jakie formy powinien przybierać, zgodnie z wytycznymi płynącymi z Karty i zasadą jak najmniejszej ingerencji.

W zakresie nadzoru administracyjnego warto zapewnić lepsze przestrzeganie określonego w art. 41 Karty Praw Podstawowych europejskiego prawa do dobrej administracji, które obejmuje w szczególności prawo każdego do bycia wysłuchanym, a także obowiązek administracji uzasadniania swoich decyzji.

Czytaj też: Obywatele składają skargi, wnioski, petycje. Odpowiadamy na często pojawiające się pytania

Kogo objęło badanie?

Grupami docelowymi badania nadzoru administracyjnego były organy nadzoru (starostwa, urzędy
miast na prawach powiatu). Zostaną wybrane tak, by zapewnić równowagę geograficzną (co
najmniej 1 organ z każdego województwa, równowaga między powiatami a miastami na prawach
powiatu).

Lista badanych jednostek:

• Kraków
• Krosno
• Zabrze
• Białystok
• Toruń
• Koszalin
• Świętochłowice
• Suwałki
• powiat piotrkowski
• powiat goleniowski
• powiat działdowski
• powiat głogowski
• powiat zielonogórski
• powiat kielecki
• powiat kartuski
• powiat kędzierzyńsko-kozielski
• powiat krasnystawski
• powiat wolsztyński
• powiat wejherowski
• powiat stargardzki

Jakie były pytania?

Za pomocą platformy e-PUAP wysłano wniosek o udostępnienie informacji publicznej wraz z wnioskiem o wnoszę o udostępnienie informacji publicznej w następującym zakresie dotyczącym nadzoru nad stowarzyszeniami:

1. Spis żądań, o których mowa w art. 25 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024
2. Treści żądań, o których mowa w pkt 1
3. Spis wystąpień i ostrzeżeń, o których mowa w art. 28 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024
4. Treści wystąpień i ostrzeżeń, o których mowa w pkt 3
5. Spis wniosków, o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024 wraz z sygnaturami spraw sądowych
6. Treści wniosków, o których mowa w pkt 5 oraz treści orzeczeń sądowych z uzasadnieniami, o ile je wydano,
7. Spis wniosków, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024 wraz z sygnaturami spraw sądowych
8. Treści wniosków, o których mowa w pkt 7 oraz orzeczeń sądowych z uzasadnieniami, o ile je wydano,
9. Spis wniosków, o których mowa w art. 31 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024 wraz z sygnaturami spraw sądowych
10. Treści wniosków, o których mowa w pkt 9 oraz orzeczeń sądowych z uzasadnieniami, o ile je wydano.

Poinformowano również, że „wniosek o udostępnienie informacji publicznej jest częścią prowadzonego przez stowarzyszenie badania nadzoru nad stowarzyszeniami. Wyniki badania posłużą do stworzenia rekomendacji w zakresie nadzoru”.

Poniżej przedstawiamy wraz z oceną.

Kraków

Urząd Miasta Krakowa poinformował, że:

„1. Spis żądań, o których mowa w art. 25 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata
2021-2024:
2021= 14
2022= 11
2023=12
2024=4
2. Treść żądań, o których mowa w pkt 1:
art. 25 ust. 2 Organ nadzorujący ma prawo w wyznaczonym terminie żądać:
1) dostarczenia przez zarząd stowarzyszenia odpisów uchwał walnego zebrania członków
(zebrania delegatów)
2) niezbędnych wyjaśnień od władz stowarzyszenia.
3. Spis wystąpień i ostrzeżeń, o których mowa w art. 28 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024:
2021=2
2022=1
4. Treść wystąpień i ostrzeżeń, o których mowa w pkt. 3:
art. 28 W razie stwierdzenia, że działalność stowarzyszenia jest niezgodna z prawem lub narusza postanowienia statutu w sprawach, o których mowa w art. 10 ust. 1, art. 10a ust. 1 i 3 i art. 10b, organ nadzorujący, w zależności od rodzaju i stopnia stwierdzonych nieprawidłowości, może wystąpić o ich usunięcie w określonym terminie, udzielić ostrzeżenia władzom stowarzyszenia lub wystąpić do sądu na podstawie art. 29.
5. Spis ;, o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-
2024 wraz z sygnaturami spraw sądowych.
6. Treści wniosków, o których mowa w pkt 5 oraz treści orzeczeń sądowych z uzasadnieniami, o ile je wydano.

7. Spis wniosków, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024 wraz z sygnaturami spraw sądowych
2021 = 1
8. Treści wniosków, o których mowa w pkt 7 oraz orzeczeń sądowych z uzasadnieniami, o ile je wydano:
art. 30 ust. 1 Jeżeli stowarzyszenie nie posiada zarządu zdolnego do działań prawnych, sąd, na
wniosek organu nadzorującego lub z własnej inicjatywy, ustanawia dla niego kuratora.
2021
KR XI Ns Rej. KRS 18312/21/006
9. Spis wniosków, o których mowa w art. 31 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata
2021-2024 wraz z sygnaturami spraw sądowych:
2021=3
2022=5
2023=2
2024=1
10. Treści wniosków, o których mowa w pkt 9 oraz orzeczeń sądowych z uzasadnieniami,
o ile je wydano:
art. 31 ust.1 Sąd wydaje postanowienie o rozwiązaniu stowarzyszenia na wniosek organu
nadzorującego, w przypadku gdy:
1) liczba członków stowarzyszenia jest mniejsza niż liczba członków wymaganych do jego
założenia;
2) stowarzyszenie nie posiada przewidzianych w ustawie władz i nie ma warunków do ich
wyłonienia w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy.
2021
KR XI Ns Rej. KRS 35239/22/158
KR XI Ns Rej. KRS 35993/21/382
KR XI Ns Rej. KRS 34433/21/880
2022
KR XI Ns Rej. KRS 26293/22/742
KR XI Ns Rej. KRS 31594/22/098
KR XI Ns Rej. KRS 35251/22/592
KR XI Ns Rej. KRS 14203/22/704
KR XI Ns Rej. KRS 14913/22/732
2023
KR XI Ns Rej. KRS 45158/23/308
KR XI Ns Rej. KRS 12854/24/180
2024
brak sygnatury

Ocena: UM w Krakowie zachował się sprzecznie z art. 41 Karty Praw Podstawowych w zakresie europejskiego prawa do dobrej administracji oraz art. 61 Konstytucji (odpowiednik art. 42 Karty Praw Podstawowych). Nie wyjaśnił bowiem treści żądań, a ograniczył się do zacytowania ustawy. Wykładnia prawna nie jest zaś przedmiotem informacji publicznej, ale informacje o faktach, których nie podano.

Czytaj też: Masz sprawę związaną ze środowiskiem, prawem czy zdrowiem? Złóż petycję do Parlamentu Europejskiego!

Zabrze

„W odpowiedzi na Pana korespondencję z 3 października 2024 r., po ponownej analizie Pana wniosku o udostępnienie informacji publicznej uprzejmie informuję, co następuje.

Ad. 1. Spis żądań za lata 2021-2024, o których mowa w art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 2261).
1. Żądanie z dnia 24.04.2023 r. nr SO.511.2.2023 dot. prośby o dostarczenie aktualnych odpisów uchwał walnego zebrania członków w szczególności dotyczących wyboru Komisji Rewizyjnej w Stowarzyszeniu Ogrodowym.
2. Żądanie z dnia 22.05.2023 r. nr 50.511.2.2023 dot. działalności Komisji Rewizyjnej w Stowarzyszeniu Ogrodowym.
3. Żądanie z dnia 05.06.2023 r. nr SO.511.2.2023 dot. działalności Komisji Rewizyjnej w Stowarzyszeniu Ogrodowym — uzupełnienie dokumentacji.
4. Żądanie z dnia 26.04.2024 r. nr SO.511.2.2024 dot. ustosunkowania się do sformułowanych informacji o nieprawidłowościach w podejmowaniu uchwał podczas walnego zebrania w dniu 09.04.2024 r. w Rodzinnych Ogródkach Działkowych
5. Żądanie z dnia 27.05.2024 r. nr S0.511.2.2024 dot. przesłania protokołu z walnego zebrania w Rodzinnych Ogródkach Działkowych, które odbyło się w dniu 09.09.2024 r.

Ad.2. W załączeniu przesyłam pisma z dnia 24.04.2023r., 22.05.2023 r., 05.06.2023 r., 26.04.2024 r., 27.05.2024 r., zawierające treść żądań, o których mowa w pkt 1.

Ad. 3. Organ nadzorujący nie stwierdził, że działalność nadzorowanych w latach 2021 —2024 stowarzyszeń jest niezgodna z prawem lub narusza postanowienia statutu w sprawach, o których mowa w art. 10 ust. 1, art. 10a ust. 1 i 3 i art. 10b, zatem nie wystosował wystąpień i ostrzeżeń, o których mowa w art. 28 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 2261) i nie występował do sądu o stosowanie środków określonych w art. 28 ww. ustawy.

Ad. 4. Nie dotyczy. Nie wystosowano wystąpień i ostrzeżeń, o których mowa w pkt 3.
Ad.5. Organ nadzorujący w latach 2021 — 2024 nie występował z wnioskami do sądu w trybie art. 29 ust 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 Prawo o stowarzyszeniach (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 2261).
Ad. 6. Nie dotyczy. Organ nadzorujący nie występował z wnioskami, o których mowa w pkt. 5.
Ad. 7. Organ nadzorujący w latach 2021 — 2024 nie występował z wnioskami do sądu w trybie art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 Prawo o stowarzyszeniach (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 2261).
Ad.8. Nie dotyczy. Organ nadzorujący nie występował z wnioskami, o których mowa w pkt.7.

Ad. 9. Spis wniosków, o których mowa w trybie art. 31 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2261):
1. Wniosek do Sądu Rejonowego w Gliwicach X Wydział Gospodarczy KRS z dnia 02.02.2022 r., dotyczący rozwiązania stowarzyszenia bez postępowania likwidacyjnego.
Ad. 10. W załączeniu przesyłam pismo z dnia 02.02.2022 r. zawierające treść wniosku, o którym mowa w pkt 9.

Jednocześnie odnosząc się do żądania udostępnienia orzeczeń sądowych wraz z uzasadnieniami wskazuję, że wnioskowana informacja, stanowi informację o toczącym się postępowaniu, jednakże nie podlega udostępnianiu w trybie u.d.i.p Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14.07.2016 r., II SAB/Wa 190/16, wszelkie dokumenty postępowania cywilnego, w zakresie ich publicznego udostępnienia podlegają jedynie zasadom określonym w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego i ewentualnie przepisom zawartym w regulaminach sądów. Inne rozumienie tego zagadnienia naruszałoby zasadę wyrażoną w treści art. 1 ust. 2 u.d.i.p., bowiem dawałoby prymat tej ustawy nad innymi uregulowaniami.”

Plik dołączony do informacji znajduje się tutaj.

Ocena: Odpowiedź jest prawie że prawidłowa, jedynie powołanie się na art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej jest nieprawidłowe. Wskazane orzeczenie (III SAB/Wa 190/16) dotyczyło pozwu, a nie wyroku sądowego jako dokumentu. Do tego prezydent miasta jest podmiotem zobowiązanym niezależnie od sądu, gdy jest w posiadaniu danej informacji.

W zakresie treści: żądanie z dnia 22.05.20-23 przedstawienia „podpisanej uchwały” zarządu opraz „sprawozdania komisji mandatowej” w Stowarzyszeniu Ogrodowym Azalia jest pozbawione podstawy prawnej. Ustawa przewiduje możliwość żądania odpisu wyłącznie wobec uchwał walnego zebrania członków. W zakresie uchwał pozostałych organów występuje jedynie możliwość żądania wyjaśnień w ich przedmiocie, co oznacza możliwość domagania się oświadczenia wiedzy, a nie kopii uchwał. Kompetencji władczych nie można domniemywać, nawet gdy wymagają tego względy celowości (jest to asumpt do domagania się zmiany legislacyjnej). Szczególnie nie jest to możliwe w stosunkach między państwem a podmiotami prywatnymi, a zwłaszcza objętymi wolnością zrzeszania się.

W zakresie „Stowarzyszenia Pawłów” przy wniosku o rozwiązanie słusznie wzięto pod uwagę nie tylko przesłanki ustawowe w zakresie liczby członków (poniżej 7) oraz brak możliwości wyłonienia zarządu, ale również dodatkową: braku majątku, wykazującą realny brak aktywności. W tym przypadku możliwe są dodatkowe kryteria, gdyż złożenie wniosku o rozwiązanie stowarzyszenia jako środek ostateczny nigdy nie powinno być mechaniczne, musi spełniać konwencyjne i konstytucyjne zasady proporcjonalności i odnosić się, zgodnie z celem przepisu, wyłącznie do realnie niefunkcjonujących stowarzyszeń.

Czytaj też: Wzory petycji, skargi, wniosku. Napisz sam do urzędu lub radnych!

Krosno

28 sierpnia w odpowiedzi Urząd Miasta Krosna poinformował, że „wnioskowana informacja zostanie udostępniona w terminie najpóźniej do dnia 11 października 2024 r. z uwagi na szeroki zakres wniosku oraz duży przedział czasowy, z którego trzeba zgromadzić wnioskowane informacje (lata 2021-2024).

W odpowiedzi na wniosek poinformowano, że:

„Ad. 1. i Ad. 2.

Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w Krośnie treść żądań:
1) odpis uchwał ostatniego walnego zebrania,

2) aktualna liczby członków stowarzyszenia,

3) aktualna wersja Statutu.

Zarząd Oddziału Związku Kynologicznego w Polsce Odział w Krośnie treść żądań:
1) podanie wyjaśnień w zakresie podjętych działań kontrolnych w odniesieniu do przedstawionych zarzutów w sprawie nieprawidłowości w działalności Związku Kynologicznego w Polsce,

2) dostarczenia protokołów Oddziałowej Komisji Rewizyjnej za 2021 i 2022 rok.

Stowarzyszenie Ogrodu Działkowców „Zacisze” w Krośnie treść żądań:
1) odpis uchwał ostatniego walnego zebrania,

2) aktualna liczba członków stowarzyszenia,

3) aktualna wersja Statutu.

Ad. 3. – Ad. 10. W okresie podanym we wniosku nie występowały takie przypadki.”

Ocena: Przedłużenie z uwagi na zakres nie budzi wątpliwości prawnych, a do tego na pozytywną ocenę zasługuje niewykorzystanie całości 2-miesięcznego terminu, a ocena dopasowana do danej sprawy.

Trudna jest ocena, gdyż nie jest znane uzasadnienie faktyczne żądań. W zakresie żądania uchwał komisji rewizyjnej, swoją aktualność zachowują uwagi dotyczące Zabrza – są to żądania bez podstawy prawnej.

Czytaj też: Coś się nie podoba w urzędzie, w komunikacji miejskiej, w samorządzie? Złóż skargę!

Białystok

Urząd Miejski w Białymstoku (Departament Organizacyjny i Nadzoru) 2 września przesłał odpowiedź:

„W ramach nadzoru Prezydenta Miasta Białegostoku nad stowarzyszeniami z siedzibą w Białymstoku nie są prowadzone spisy żądań, wystąpień i ostrzeżeń kierowanych do stowarzyszeń oraz spisy wniosków kierowanych do sądu. Przepisy ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2261) nie nakładają na organie nadzorującym obowiązku ich prowadzenia.

Dokumentacja związana z nadzorem nad stowarzyszeniami nie podlega udostępnieniu w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2022 r. poz. 902).”

W załączeniu przesłano również zestawienie środków nadzoru podejmowanych przez Prezydenta Miasta Białegostoku w latach 2021-2024 wobec stowarzyszeń z siedzibą w Białymstoku.

Ocena: Brak odpowiedzi jest w oczywisty sposób sprzeczna z art. 61 Konstytucji (odpowiednik art. 42 Karty Praw Podstawowych). Żądane dane w oczywisty sposób wypełniają definicję informacji publicznej i dotyczą spraw publicznych. Rozważymy wystąpienie ze skargą na bezczynność do sądu administracyjnego.

Toruń

Wydział Obsługi Mieszkańców Referat Działalności Gospodarczej Urzędu Miasta Torunia w odpowiedzi na wniosek poinformował:

„1) 2021 r.:
• brak postępowań z wykorzystaniem przesłanek z art. 25, 28, 29, 30 ww. ustawy;
• wniosek organu nadzoru w oparciu o art. 31 ww. ustawy o sądowe rozwiązanie i zarządzenie likwidacji stowarzyszenia z dnia 3 listopada 2021 r. sygn.: WOM.511.37.2021. Postępowanie zakończone postanowieniem Sądu Rejonowego w Toruniu VII Wydział Gospodarczy z dnia 1 grudnia 2023 r, sygn. akt TO. VII NS -REJ KRS 11967/21/725 o stwierdzeniu zakończenia likwidacji Stowarzyszenia. Organizacja wykreślona z Rejestru Stowarzyszeń w dniu 20 stycznia 2023 r.;
2) 2022 r.:

• brak postępowań z wykorzystaniem przesłanek z art. 28, 29, 30, 31 ww. ustawy;
• postępowanie wyjaśniające z art. 25 ww. ustawy dotyczące wniosku o uchylenie uchwał podjętych przez władze stowarzyszenia oraz usunięcia nieprawidłowości, wynikających z decyzji Zarządu organizacji, wszczęcie postępowania: sygn pisma: WOM.511.6.2022 z dnia 3 marca 2022 r.;
3) 2023 r.:
• brak postępowań z wykorzystaniem przesłanek z art. 28, 29, 30, 31 ww. ustawy;
• wszczęcie postępowania w sprawie przyjęcia w poczet członków stowarzyszenia, postępowanie zainicjowane pismem tut. organu z dnia WOM.511.35.2023 z dnia 5 maja 2023 r.,
• sprawa dotycząca działalności stowarzyszenia po zmianach osobowych we władzach organizacji, postępowanie z art. 25 ww. ustawy wszczęte w dniu 15 czerwca 2023 r., sygn.: WOM.511.44.2023;
• postępowanie wyjaśniające w oparciu o zapis art. 25 ww. ustawy w kwestii wykluczenia członka z realizacji działań w stowarzyszeniu, wszczęcie postępowania przez tut. organ nadzoru w dniu 28 sierpnia 2023 r., sygn. pisma WOM.511.60.2023;
• sprawa dotycząca braku funkcjonowania stowarzyszenia, pismo tut. organu o sygn.: WOM.511.72.2023 z dnia 16 października 2023 r;
4) 2024 r.:
• brak postępowań z wykorzystaniem przesłanek z art. 28, 29, 30, 31 ww. ustawy;
• postępowanie wyjaśniające z art. 25 ww. ustawy na wniosek mailowy skierowany do organu nadzoru w sprawie członkostwa w stowarzyszeniu, wszczęcie sprawy: sygn. pisma: WOM.511.8.2024 z dnia 23 lutego 2024 r.”

Ocena: Niestety, ogólny charakter odpowiedzi (sprzeczny z wymogami konstytucyjnymi) oraz brak opisu lub dołączenia treści wniosków nie pozwala na ocenę prawidłowości nadzoru.

Koszalin

Prezydent Koszalina przedstawił liczbowe zestawienie spraw:

Prezydent poinformował ponadto:

„W ramach powyższego zakresu działania mające na celu wyjaśnienie stanu faktycznego po otrzymaniu informacji o nieprawidłowościach, prowadzone były wobec Polskiego Związku Działkowców Okręgowy Zarząd w Koszalinie oraz Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami Oddział w Koszalinie. Po uzyskaniu wyjaśnień w trybie art. 25 ustawy nie stwierdzono konieczności stosowania dodatkowych środków nadzorczych.
Tutejszy organ najczęściej stara się pomagać organizacjom w likwidacji swojej działalności gdy liczba członków i posiadane organy jeszcze na to pozwalają, sytuacja określona w art. 31 cytowanej ustawy zachodzi wyłącznie w sytuacjach gdy pozostało najczęściej kilku członków (najczęściej osoby ostatnio pełniące funkcje członków zarządu) i nie ma już zarówno wybieralnych obligatoryjnych organów ani wystarczającej ilości członków do samoistnej likwidacji stowarzyszenia.
We wskazanych latach tutejszy organ skierował do właściwego sądu 5 wniosków o rozwiązanie stowarzyszenia i były to następujące Organizacje:
– Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Koszalinie, zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym w Koszalinie pod nr 0000029434. Data uprawomocnienia wykreślenia 02.03.2022 r. nr sygn. sprawy KO.IX NS-REJ.KRS /3306/21/927,
– Stowarzyszenie Humanistów i Artystów w Koszalinie, zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym w Koszalinie pod nr 00000203434. Data uprawomocnienia wykreślenia 11.05.2022 r. nr sygn. sprawy KO.IX NS-REJ.KRS /005057/22/775,
– Koszali
ński Klub Piłki Nożnej „Victoria-Dega Koszalin, zarejestrowany pod poz. 26 w Ewidencji Klubów
Sportowych, których statuty nie przewidują możliwości prowadzenia działalności gospodarczej,
Urząd Miejski w Koszalinie prowadzonej przez Prezydenta Miasta Koszalina. Sprawa została przekazana do Sądu Rejonowego w Koszalinie i aktualnie jest w toku rozpatrywania, brak danych dot. sygn. sądowej sprawy,
– Stowarzyszenie „Zmieniamy Koszalin”, zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym w Koszalinie pod nr 00000513507, Sprawa została przekazana do Sądu Rejonowego w Koszalinie i aktualnie jest w toku rozpatrywania, brak danych dot. sygn. sądowej sprawy;
– Stowarzyszenie Pomocy Polakom ze Wschodu, zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym w Koszalinie pod nr 0000149291. Data uprawomocnienia wykreślenia 30.07.2024r. nr sygn. Sprawy KO.IX NS-REJ.KRS/003293/24/521
W załączeniu przekazuje również posiadane w tym zakresie dokumenty oraz otrzymane od właściwego Sądu lub pozyskane z Centralnego Rejestru Sądowego dokumentu określające stan faktyczny.”

Dołączone dokumenty dostępne są tutaj.

Ocena: Pozytywnie oceniamy realizację wniosku, jako że dołączone zostały wszystkie dokumenty.

Pozytywnie oceniamy to, że organ nadzoru wykorzystuje swoje kompetencje w zakresie art. 31 ustawy do rozwiązywania stowarzyszeń, które nie tylko mają mniej niż 7 członków, ale też nie wykazują realnej aktywności. Dla przykładu Stowarzyszenie Pomocy Polakom ze Wschodu nie tylko spełnia przesłanki ustawowe, ale też „nie prowadzi aktywnej działalności statutowej”. Wniosek, odpowiednio uzasadniony, został pozytywnie rozpatrzony przez sąd (podobnie jak wniosek w zakresie Stowarzyszenia Humanistów i Artystów oraz Stowarzyszenie Rodzina Katyńska). W zakresie klubu Victoria-Dega Koszalin dodatkowym argumentem był ponad 10-letni brak odpowiedzi na pisma organu nadzorującego.

Wniosek w zakresie wyjaśnień wobec Polskiego Związku Działkowców, choć lakoniczny, to jednak pozwala określić przedmiot żądania. Również tutaj aktualna jest uwaga dotycząca możliwości żądania jedynie uchwał walnego zebrania członków, a nie innych dokumentów. Termin 21 dni jest dość długi w porównaniu z terminami 7-dniowymi, co również zasługuje na pozytywną ocenę.

Czytaj też: Złóż wniosek z numerem 241. Dla lepszego transportu, dla lepszego samorządu

Świętochłowice

Urząd Miasta w Świętochłowicach poinformował, że:

„Ad. 1. Spis żądań, o których mowa w art. 25 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024.
Na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach Prezydent Miasta Świętochłowice wystąpił w 2021 roku o wyjaśnienia dotyczące sprawdzenia zgodności działalności Przyjazne Świętochłowice Stowarzyszenie z przepisami prawa i postanowieniami statutu Stowarzyszenia.
Ad. 2. Treści żądań, o których mowa w pkt 1.
W załączeniu.
Ad. 3. Spis wystąpień i ostrzeżeń, o których mowa w art. 28 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024.
Brak.
Ad. 4. Treści wystąpień i ostrzeżeń, o których mowa w pkt 3.
Brak.
Ad. 5. Spis wniosków, o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024 wraz z sygnaturami spraw sądowych.
Brak.
Ad. 6. Treści wniosków, o których mowa w pkt 5 oraz treści orzeczeń sądowych z uzasadnieniami, o ile je wydano.
Brak.
Ad. 7. Spis wniosków, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024 wraz z sygnaturami spraw sądowych.
Brak.
Ad. 8. Treści wniosków, o których mowa w pkt 7 oraz orzeczeń sądowych z uzasadnieniami, o ile je wydano.
Brak.
Ad. 9. Spis wniosków, o których mowa w art. 31 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024 wraz z sygnaturami spraw sądowych.
Brak.
Ad. 10. Treści wniosków, o których mowa w pkt 9 oraz orzeczeń sądowych z uzasadnieniami, o ile je wydano.
Brak.”

Ocena: Wniosek został zrealizowany poprawnie, wraz z dołączeniem jedynego odpowiedniego dokumentu.

W zakresie treści: naszym zdaniem w wezwaniu do stowarzyszenia Przyjazne Świętochłowice brakuje odpowiedniego pod względem faktycznym i prawnym uzasadnienia, niezgodnie z zasadami określonego w art. 41 Karty Praw Podstawowych europejskiego prawa do dobrej administracji, które obejmuje w szczególności obowiązek administracji uzasadniania swoich decyzji. Nie jest bowiem jasne, jaka występuje wątpliwość wobec członkostwa osoby fizycznej i jaka jest rola wojewody śląskiego oraz jaka niezgodność z regulaminem jest przedmiotem wyjaśnień.

Dodatkowo, nie jest uzasadniony wniosek o kopie dokumentów, jako wychodzący ponad art. 25 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, niezależnie od względów celowości. Właściwe są uwagi, poczynione w stosunku do UM w Gliwicach.

Suwałki

Urząd Miejski w Suwałkach w odpowiedzi na wniosek poinformował:

„Urząd Miejski w Suwałkach
1. Spis żądań, o których mowa w art. 25 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024: a)Wyjaśnienia ws. nieusunięcia ze składu członka zarządu, mimo złożonej rezygnacji; b)Wyjaśnienia ws. sposobu reprezentacji, gdyż zapisany w KRS sposób reprezentacji był niejasny.

2. Treści żądań w załączeniu.

3, 4. Nie wystąpiły. 5, 6. Nie wystąpiły.

7 Wniosek o ustanowienie kuratora, a w konsekwencji o likwidację stowarzyszenia w związku z kilkuletnią niemożnością wyłonienia zarządu i przekroczeniem terminów kuratorskich (nr spraw: BI.XII Ns-Rej. KRS 315/20/631, BI.XII Ns-Rej. KRS 690/21/500, BI.XII Ns-Rej. 4140/21/674, KRS 5446/22/457).

8. Treści wniosków w załączeniu.

9, 10. Nie wystąpiły.”

Załączniki dostępne są tutaj.

Ocena: wniosek zrealizowany prawidłowo, dołączono treści wniosków, co pozwala na ocenę podejmowanych czynności nadzorczych.

W zakresie treści: prawidłowe jest działanie w zakresie stowarzyszenia Krajowa Rada Sędziów Społecznmych. Niezbędne było powołanie kuratora na wniosek sadu rejestrowego. Z uwagi na wyjaśnienia byłego przewodniczącego, celowe było również przedł

W sytuacji upływu rocznego terminu dla kuratora, należało jednak rozważać rozwiązanie stowarzyszenia. Istotne jest, by pozwolić jednak nadal stowarzyszeniu na wyjaśnienia. Jako że nie uzyskano tych wyjaśnień, celowe było jedynie rozwiązanie stowarzyszenia.

Wąptliwości budzi działanie w zakresie Stowarzyszenia im. ks. Jerzego Popiełuszki w Suwałkach. Zgodzić się należy z faktem, że sposób reprezentacji nie jest jasny, jednakże wynika z wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, które – jako postanowienia sądu – są objęte powagą rzeczy osądzonej. Również negatywnie oceniamy wpis takiego sposobu reprezentacji, jednakże nie może to być przedmiotem działań organu nadzorującego.

Organy stowarzyszenia mogą jednak udzielić wyjaśnień co do treści statutu, gdyż w pierwszej kolejności upowaznione jest to tego samo stowarzyszenie. Nie jest właściwy jednak wniosek w sprawie „dokumentów”, gdyż jak już wcześniej wspomniano, nie należy to do kompetencji w zakresie art. 25.

Nie ma również podstawy żądanie w zakresie „informowanie organu nadzoru o zmianie reprezentacji, jeżeli taka miała miejsce”, gdyż sprawa ta należy do zakresu działania sądu rejestrowego, a nie organu nadzorującego. Organ nadzorujący nie może sugerować, żeby zmienić statut z uwagi na jego sprzeczność z prawem (a to jest jedyna podstawa nadzoru), skoro został wpisany przez sąd rejestrowy.

Dołączono również dokument z zakresu ustawy o fundacjach, co było poza przedmiotem wniosku.

Czytaj też: Koła gospodyń wiejskich. Potrzebne organizacje, problematyczna forma prawna

Powiat piotrkowski

Starosta piotrkowski poinformował, że:

„1. W zakresie pkt 1 – 8 wniosku, organ informuje, że nie posiada żądanej informacji publicznej.
2. W zakresie pkt 9 wniosku, organ posiada:
1) wniosek o rozwiązanie stowarzyszenia z dnia 10.08.2023 r.;
2) wniosek o rozwiązanie stowarzyszenia z dnia 20.02.2024 r.
3. W zakresie pkt 10 wniosku w załączeniu przekazuję skany ww. wniosków o rozwiązanie stowarzyszenia.”

Załącznik dostępny jest tutaj.

Ocena: Wniosek o dostęp do informacji publicznej został zrealizowany prawidłowo.

W zakresie treści: Wniosek dotyczący Stowarzyszenia Kupców w Tuszynie nie wskazuje wyraźnie przesłanek, o których mowa w art. 31 ustawy Prawo o stowarzyszeniach. Można jedynie domniemywać, że z uwagi na brak działalności i kontaktu między członkami, nie ma możliwości wyłonienia zarządu, co jednak powinno być wprost wskazane. Pozytywnie ocenić należy dowodowe, które z zasady powinny być częścią wniosku w postępowaniu cywilnym.

Wniosek dotyczący Stowarzyszenia Edukacja dla Ustawicznego Rozwoju wyraźnie wskazuje spadek liczby poniżej 7, co jest prawidłowym uzasadnieniem. Dodatkowo, rezygnacja wszystkich członków organów wskazuje, że jest to trwały spadek, a dodatkowo byłby zatem uzasadniony wniosek o braku możliwości powołania organów.

Powiat goleniowski

W odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej z dnia 16 sierpnia 2024 r. Starosta Goleniowski dnia 11 września poinformował, że:
1. ad. 1 i 2 – w latach 2021-2024 Starosta Goleniowski cztery raz skorzystał z tej możliwości, żądając następujących wyjaśnień i dokumentów:
• wyjaśnień, czy Stowarzyszenie realizuje cele stowarzyszenia zgodnie z regulaminem stowarzyszenia w tym o wyjaśnienie w szczególności: władz stowarzyszenia, uzupełnienia składu zarządu i ich kompetencji (prezes, wiceprezes, skarbnik), sposób reprezentowania stowarzyszenia (zarząd lub przedstawiciel) oraz ważność uchwał,
• wyjaśnienia, czy Stowarzyszenie realizuje cele stowarzyszenia zgodnie z statutem, w szczególności: aktualnej ilości członków, władz stowarzyszenia oraz komisji rewizyjnej z określeniem ich kompetencji oraz ważność uchwał,
• dokumentacji zawierającej w szczególności: odpis aktualnego statutu Stowarzyszenia, uchwał podjętych przez Walne Zebranie Koła w dniu 29 czerwca 2023 roku, sprawozdania z działalności stowarzyszenia za rok 2022,
– dokumentacji zawierającej w szczególności: odpis aktualnego statutu Stowarzyszenia, aktualnego stanu osobowego Zarządu, listę członków stowarzyszenia oraz sprawozdań z działalności stowarzyszenia z lat 2017-2023.

2. ad. 3 i 4 — w latach 2021-2024 Starosta Goleniowski dwa raz skorzystał z tej kompetencji w następującym zakresie:
• wniosek o zastosowanie grzywny w związku z niezastosowaniem się przez Stowarzyszenie do żądania złożenia wyjaśnień,
– wniosek o zastosowanie grzywny w związku z niezastosowaniem się przez Stowarzyszenie do żądania złożenia wyjaśnień.
3. ad 5 – w latach 2021-2024 Starosta Goleniowski otrzymał dwa postanowienia sądowe, sygnatury: 1704/22/390 oraz 10428/21/266.
4. ad. 6:
• sygnatura 10428/21/266: Sąd odmówił nałożenia grzywny na stowarzyszenie zwykłe,
• sygnatura 1704/22/390: Sąd postanowił nałożyć grzywnę w wysokości 500 zł.
5. ad. 7-10 — nie dotyczy.

Ocena: Starosta odpowiedział na wszystkie pytania. Na pozytywną ocenę należy też fakt, że starosta aktywnie bada aktywność stowarzyszeń, w szczególności pod kątem przesłanek rozwiązania stowarzyszenia zgodnie z art. 31 ustawy Prawo o stowarzyszeniach. Oceniamy, że jest to zgodne z art. 12 Karty Praw Podstawowych, ustanawiającego swobodnego stowarzyszania się na wszystkich poziomach, zwłaszcza w sprawach politycznych, związkowych i obywatelskich, gdyż w interesie obrotu prawnego jest, żeby organizacje pozarządowe realnie istniały, a zatem wykazywały choćby minimalną aktywność (którą w polskich warunkach prawnych jest: posiadanie 7 członków, posiadanie zarządu zdolnego do działań prawnych, składanie deklaracji CIT-8).

Powiat działdowski

Starosta Działdowski poinformował, że:

„1) Organ nadzorujący w latach 2021-2024 nie występował z żądaniami, o których mowa w art. 25 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, zwanej dalej Ustawą.
2) Biorąc pod uwagę treść pkt 1 – nie dotyczy.
3) Organ nadzorujący w latach 2021-2024 na podstawie art. 28 Ustawy nie stwierdził w działalności stowarzyszeń niezgodności z prawem lub naruszenia postanowienia statutu w sprawach, o których mowa w art. 10 ust. 1, art. 10a ust. 1 i 3 i art. 10b Ustawy, w związku z powyższym nie występował o ich usunięcie, nie udzielał ostrzeżenia władzom stowarzyszenia oraz nie występował do sądu na podstawie art. 29 Ustawy.
4) Biorąc pod uwagę treść pkt 3 – nie dotyczy.
5) Organ nadzorujący w latach 2021-2024 nie składał wniosków do sądu na podstawie art. 29 ust. 1 Ustawy.
6) Biorąc pod uwagę treść pkt 5 – nie dotyczy.
7) Organ nadzorujący w latach 2021-2024 nie występował do sądu na podstawie art. 30 ust. 1 Ustawy o ustanowienie kuratora dla stowarzyszenia.
8) Biorąc pod uwagę treść pkt 7 – nie dotyczy.
9) Organ nadzorujący w 2023 roku wystąpił na podstawie art. 31 ust. 1 Ustawy z wnioskiem do sądu o rozwiązanie stowarzyszenia Zielona Droga z siedzibą w Białutach (KRS 0000324514). Wniosek został skierowany do Sądu Rejonowego w Olsztynie, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, sygnatura sprawy: 1995/23/885. Na dzień 28.08.2024 r. nie otrzymano orzeczenia sądowego.
10) Treść wniosku, o którym mowa w pkt 9, w załączniku.”

Dokumenty dołączone dostępne są tutaj.

Ocena: Wniosek o dostęp do informacji publicznej został zrealizowany prawidłowo.

W zakresie treści: rozwiązanie stowarzyszenia Zielona Droga nie budzi żadnych wątpliwości i wniosek jest prawidłowy. Spadek z 16 do 5 członków jest efektem wystąpienia członków i wiarygodne są informacje o braku realnej możliwości wyłonienia zarządu. Wniosek starosty jest sformułowany dobrzew zakresie uzasadnienia faktycznego. Starosta zanim złożył wniosek o drastyczny środek, którym jest rozwiązanie stowarzyszenia, wystąpił o dodatkowe wyjaśnienia, co również jest w pełni zgodne z zasadami art. 41 Karty Praw Podstawowych.

Nieprawidłowe było zaś zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego, gdyż nie było ono tu prowadzone (czynności nadzorcze nie są objęte działem II kodeksu postępowania administracyjnego). Samo wystosowanie zawiadomienia należy ocenić pozytywnie, gdyż wzmacnia ono prawa stowarzyszenia, natomiast błędna w tym przypadku błędna była podstawa prawna.

Czytaj też: Wolontariat w NGO. Co z umowami, ubezpieczeniem?

Powiat głogowski

Starosta Głogowski poinformował, że:
„1. Starostwo Powiatowe w Głogowie nie wystosowywało żądań o których mowa w art. 25 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach w latach 2021-2024,
2. Nie wydano żądań o których mowa w pkt 1,
3. Starostwo Powiatowe w Głogowie nie wystosowywało wystąpień i ostrzeżeń o których mowa w art. 28 ustawy Prawo o stowarzyszeniach w latach 2021-2024,
4. W latach 2021-2024 nie były składane wnioski, o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach,
5. Nie wydano wniosków, o których mowa w pkt 5 oraz nie wydano orzeczeń sądowych,
6. W latach 2021-2024 nie wydano wniosków, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach,
7. Nie wydano wniosków, o których mowa w pkt 7 oraz orzeczeń sądowych,
8. W latach 2021-2024 nie wydano wniosków, o których mowa w art. 31 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach,
9. Nie wydano wniosków, o których mowa w pkt 9 oraz nie wydano orzeczeń sądowych.”

Ocena: Z uwagi na stan faktyczny nie budzi zastrzeżeń odpowiedź na pytania. Budzi natomiast wątpliwości całkowity brak aktywności. Organ ma prawo m.in. weryfikować wpisy do KRS i ewidencji stowarzyszeń zwykłych pod kątem np. kadencji organów.

Powiat zielonogórski

Starosta zielonogórski poinformował, że:

„jako organ sprawujący nadzór nad działalnością stowarzyszeń na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach wystąpił w latach 2021-2024 do władz stowarzyszeń o udzielenie wyjaśnień, których treść dotyczy:
a) podania niezbędnych wyjaśnień dotyczących dalszej działalności lub jej zaprzestania przez stowarzyszenie,
b) stowarzyszenie po zakończonej kadencji władz, nie powołało nowych władz reprezentujących stowarzyszenie, co było tego powodem,Opis w zakresie
c) zarząd stowarzyszenia ma przesłać wyjaśnienia, dlaczego o terminie walnego zebrania członków nie zostali powiadomieni wszyscy członkowie stowarzyszenia, co jest nie zgodne z zapisami statutu a także pozbawiło członków udziału w głosowaniu nad uchwałami.
Starosta oprócz wyjaśnień, zażądał również od stowarzyszeń dostarczenia w określonym terminie poniższych dokumentów:
a) protokołów z Walnych Zebrań Członków,
b) uchwał dotyczących wyboru nowego zarządu,
c) uchwał z wyboru komisji rewizyjnej,
d) uchwał dotyczących zmiany siedziby stowarzyszenia,
e) uchwał o przyjętej nowelizacji statutu,
f) statut po nowelizacji,
g) przesłania protokołu i uchwał niezbędnych do likwidacji stowarzyszenia.
h) uchwały o powołaniu likwidatora stowarzyszenia oraz pisemnej zgody likwidatora.
2. Odnośnie art. 28 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, Starosta w jednym przypadku dopatrzył się naruszenia prawa przez stowarzyszenie.
W nadmienionym przypadku zarząd stowarzyszenia zwołał walne zebranie członków z naruszeniem statutu (nie zawiadomiono pięciu członków stowarzyszenia o zebraniu) co czyniło zebranie wadliwym, a tym samym wszystkie podjęte na nim uchwały za bezskuteczne.
W związku z powyższym, Starosta wystąpił do zarządu stowarzyszenia o ponowne zwołanie w określonym terminie walnego zebrania członków, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i postanowieniami statutu stowarzyszenia.
3. Odnośnie art. 29 ust. 1 oraz art. 30 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, Starosta nie wnioskował do sądu o udzielenie upomnienia władzom stowarzyszeń mających siedzibę na terenie Powiatu Zielonogórskiego, a także nie wnioskował o ustanowienie dla nich kuratora.
4. Starosta jako organ nadzorujący na podstawie art. 31 ust. 1 w latach 2021-2024 zwrócił się do sądu z wnioskami o rozwiązanie dwóch stowarzyszeń, wnioski do sądu, zawiadomienie z sądu (dotyczy sprawy w toku) oraz postanowienie sądu z sygnaturami spraw przesyłam w załączeniu.

Załączniki dostępne są tutaj.

Ocena: Wniosek zrealizowany poprawnie, choć dołączono wnioski tylko w zakresie art. 31. Opis w zakresie art. 25 i art. 28 nie budzi wątpliwości prawnych, choć trudno ocenić okoliczności faktyczne.

Wniosek o rozwiązanie Stowarzyszenia Absolwentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie„Non Omnis Moriar” wypełnia wszystkie przesłanki, o których mowa w art. 31 ustawy, a dodatkowo wskazuje się na brak majątku jako dodatkową przesłankę uzasadniającą rozwiązanie. Dodatkowym czynnikiem jest 15-letni okres bezczynności i brak prawidłowo powołanych władz w tym okresie.

W postępowaniu Sąd Rejonowy w Zielonej Górze wezwał 6 członków (których oświadczenia organ nadzoru dołączył do wniosku) do poinformowania, czy stowarzyszenie ma członków, a jeśli tak, to ilu oraz podania czy w stowarzyszeniu został wybrany aktualny Zarząd i Komisja Rewizyjna, a jeśli tak to kiedy nastąpił wyból jest możliwość wyboru Zarządu i Komisji Rewizyjnej w przyszłości, a jeśli tak to kiedy oraz podania czy stowarzyszenie jakikolwiek majątek – w terminie 7 dni pod rygorem wezwania do osobistego stawiennictwa. Należy ocenić to pozytywnie, gdyż rozwiązanie jest ostatecznością, a zatem w razie najmniejszych wątpliwości należy przeprowadzić postępowanie dowodowe.

Wniosek w zakresie Stowarzyszenie Na Rzęcz Rozwoju Szpitala w Sulechowie niestety nie posiada właściwego uzasadnienia. Jest stwierdzenie o braku możliwości wyłonienia zarządu, ale brakuje jakichkolwiek dowodów lub wyjaśnień tego stanu rzeczy. Oświadczenie dwóch przedstawicielek stowarzyszenia znajduje się w aktach organu.

Czytaj też: Aktywizm a pisma. Petycja, wniosek, skarga ws. transportu, kultury, przyrody…

Powiat kielecki

W odpowiedzi na wniosek, który wpłynął do Starostwa Powiatowego w Kielcach poinformowało, że”
„Ad 1. – Ad 2.
W ramach art. 25 ust. 2 organ nadzoru żądał pismem:
1) z dn. 02.02.2021 r. znak: ZP-1.510.2.2021
– podania informacji dotyczącej aktualnego składu Zarządu, Komisji Rewizyjnej oraz dostarczenia dokumentacji w postaci protokołów, uchwał i listy obecności w związku z ich wyborem,
-podania aktualnego adresu siedziby,
-dostarczenia aktualnego statutu OSP Szewce-Zawada,
-udzielenia wyjaśnień dotyczących utraty członkostwa przez członków OSP Szewce-Zawada oraz dostarczenia dokumentacji tj. protokołów, uchwał, listy obecności w związku z podejmowanymi działaniami,
2) z dn. 09.04.2021 r. znak: ZP-1.510.2.2021
-podania informacji dotyczącej aktualnego składu Zarządu, Komisji Rewizyjnej oraz dostarczenia dokumentacji w postaci protokołów, odpisów uchwał walnego zgromadzenia i listy obecności w związku z ich wyborem,
-podania aktualnego adresu siedziby,
-dostarczenia aktualnego statutu OSP Szewce-Zawada,
-udzielenia wyjaśnień dotyczących utraty członkostwa przez członków OSP Szewce-Zawada oraz dostarczenia dokumentacji tj. protokołów, uchwał, listy obecności w związku
z podejmowanymi działaniami,
-podania informacji dotyczącej aktualnego składu Zarządu oraz dostarczenia dokumentacji w postaci odpisów uchwał, protokołu i listy obecności w związku z ich wyborem,
-udzielenia wyjaśnień dotyczących rezygnacji z pełnionej funkcji Pana K. oraz dostarczenia dokumentacji w związku z podejmowanymi działaniami,
4) z dn. 29.03.2023 r. znak: ZP-1.510.15.2023
-podania informacji dotyczącej aktualnego składu Zarządu oraz dostarczenia dokumentacji tj. uchwał, protokołu i listy obecności w związku z ich wyborem,
-dostarczenia aktualnego statutu Stowarzyszenia „Nadzieja” oraz ewentualnego dostarczenia uchwał dot. zmian w przedmiotowym statucie o ile takowe były,
-udzielenia wyjaśnień dotyczących charakteru członkostwa w strukturach Stowarzyszenia,
Pani G., czy na dzień dzisiejszy pełni funkcje Sekretarza, jeżeli nie to wskazać kiedy pełniła lub przestała pełnić funkcje oraz dostarczenia dokumentacji w związku z podejmowanymi
działaniami,
5) z dn. 29.03.2023 r. znak: ZP-I.510.16.2023
-podania informacji dotyczącej aktualnego składu Zarządu i Komisji Rewizyjnej oraz dostarczenia dokumentacji tj. uchwał, protokołu i listy obecności w związku z ich wyborem,
-dostarczenia aktualnego statutu Stowarzyszenia „Nadzieja” oraz ewentualne dostarczenie uchwały dot. zmian w przedmiotowym statucie o ile takowe były,
-udzielenia wyjaśnień dotyczących przeprowadzonych przez Komisję Rewizyjną w latach 2019-2021 kontroli całokształtu działalności Stowarzyszenia oraz dostarczenia dokumentacji w związku z podejmowanymi działaniami,
6) z dn. 08.05.2023 r. znak: ZP-1.510.16.2023
-dostarczenia odpisu statutu Stowarzyszenia „Nadzieja” zawierającego aktualny adres siedziby Stowarzyszenia oraz Uchwały Nr 1 z Walnego Zgromadzenia Członków z dnia 24.04.2023 r.,
-dostarczenia odpisu protokołu, listy obecności, uchwał o ile takowe były z Walnego Zgromadzenia Członków z dnia 26.06.2021 r.,
-dostarczenia uchwały Zarządu dotyczącej dokooptowania do składu Zarządu Pana Z.,
-udzielenia informacji kiedy zgłoszono do KRS zmiany dotyczące składu Zarządu
w związku z rezygnacją Pani G. oraz dokooptowaniem do składu Zarządu Pana Z., -udzielenia informacji czy w 2022 r. poinformowano w formie pisemnej członków Stowarzyszenia o braku możliwości zwołania Walnego Zgromadzenia,
-udzielenia wyjaśnień czemu ewentualnie nie przeprowadzono Walnego Zgromadzenia za pomocą środków komunikacji elektronicznej określonych w art. 10 ust. 1b ustawy Prawo
o stowarzyszeniach,
-udzielenia wyjaśnień czy były kierowane przez Członków Komisji Rewizyjnej do Zarządu prośby o udostępnienie dokumentacji Stowarzyszenia z pominięciem drogi pisemnej,
Starostwo Powiatowe w Kielcach
-udzielenia wyjaśnień czy były podejmowane działania związane z realizacją postanowień Statutu określonych w $ 21 ust. 2 pkt 1 polegające na przeprowadzeniu kontroli całokształtu działalności Stowarzyszenia prowadzonych przez Komisję Rewizyjną,
7) z dn. 09.06.2023 r. znak: ZP-1.510.16.2023
-udzielenia wyjaśnień w jaki sposób członkowie Stowarzyszenia Świętokrzyskiego Stowarzyszenia Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „Nadzieja” zostali zawiadomieni o zwołaniu Nadzwyczajnego Walnego Zebrania Członków w dniu 24.04.2023 r. oraz o wskazania czy była to forma korespondencji listownej czy informacja wysłana drogą elektroniczną — email lub SMS,
8)z dn. 28.07.2023 r. znak: ZP-I.510.16.2023
-udzielenia wyjaśnień odnośnie działań Komisji Rewizyjnej w latach 2019-2023 mających na celu przekazanie dokumentacji Stowarzyszenia w celach statutowych,
9) z dn. 25.09.2023 r. znak: ZP-1.510.16.2023
-dostarczenia odpisu Uchwały Zarządu z dnia 09.05.2023 r. w sprawie przeprowadzenia przez Komisję Rewizyjną całościowej kontroli działalności Stowarzyszenia,
-dostarczenia odpisu Uchwały Komisji Rewizyjnej lub Protokołu dotyczącego wyników przeprowadzonej kontroli całokształtu działalności Stowarzyszenia,
10 )z dn. 22.03.2024 znak ZP-I.510.16.2023
-udzielenia wyjaśnień odnośnie realizacji zaleceń nadzorczych w zakresie dotyczącym wyboru Zarządu,
11) z dn. 04.10.2023 znak: ZP-1.510.53.2023
-podania informacji dotyczącej aktualnego składu Zarządu i Komisji Rewizyjnej oraz dostarczenia dokumentacji tj. odpisów: uchwał, protokołu i listy obecności w związku z ich
wyborem,
-dostarczenia odpisu aktualnego statutu Stowarzyszenia OSP Wola Kopcowa oraz ewentualno dostarczenia uchwały dot. zmian w przedmiotowym statucie o ile takowe były,
-udzielenia wyjaśnień dotyczących charakteru członkostwa w strukturach Stowarzyszenia Pana M,, tj. czy na dzień dzisiejszy pełni funkcje Zastępcy Naczelnika, jeżeli nie to proszę wskazać kiedy pełnił lub przestał pełnić funkcje oraz dostarczenia dokumentacji w związku z podejmowanymi działaniami,
-udzielenia wyjaśnień dotyczących charakteru członkostwa w strukturach Stowarzyszenia Pana P., czy na dzień dzisiejszy pełni funkcje Wiceprezesa – Naczelnika, jeżeli nie to proszę wskazać kiedy pełnił lub przestał pełnić funkcje oraz dostarczenia dokumentacji w związku z podejmowanymi działaniami,
12) z dn. 28.02.2024 r. znak: ZP-1.510.10.2024
-dostarczenia odpisu aktualnego Statutu Stowarzyszenia Towarzystwo Przyjaciół Nowej Słupi oraz dostarczenie odpisów uchwał dot. zmian w przedmiotowym Statucie o ile takowe były,
-wskazania jakie cele statutowe Stowarzyszenia Towarzystwo Przyjaciół Nowej Słupi były realizowane w 2005 r. w związku z wykonaniem zadania polegającego na odrestaurowaniu przydrożnej kapliczki znajdującej się u zbiegu ulic Staszica i Chełmowej w Nowej Słupi.
-podania informacji dotyczącej aktualnego składu Zarządu oraz dostarczenie dokumentacji
tj. uchwał, protokołu i listy obecności w związku z ich wyborem,
-dostarczenia aktualnego statutu Gminnego Klubu Sportowego Futsal Nowiny oraz ewentualnego dostarczenia uchwał dot. zmian w przedmiotowym statucie o ile takowe były,
-udzielenia wyjaśnień dotyczących charakteru członkostwa w strukturach Klubu Pana B., czy na dzień dzisiejszy pełni funkcje Wiceprezesa, jeżeli nie to wskazać kiedy pełnił lub przestał pełnić funkcje oraz dostarczenia dokumentacji w związku z podejmowanymi
działaniami,
14) z dn. 10.01.2024 r. znak: ZP-1.510.76.2023
-udzielenia wyjaśnień dotyczących informacji o hipotetycznych nieprawidłowościach zawartych w e-mailu stanowiącym załącznik do niniejszego pisma oraz udzielenia wyjaśnień odnośnie przyjęcia nowych członków Stowarzyszenia „Nadzieja” w dniu 6 marca 2023 r.,
15) z dn. 03.03.2024 r. znak: ZP-l.510.28.2024
-podania informacji dotyczącej aktualnego składu Zarządu, Komisji Rewizyjnej oraz dostarczenia dokumentacji tj. uchwał, protokołu i listy obecności w związku z ich wyborem,
-dostarczenia aktualnego statutu Stowarzyszenia Wola Morawicka oraz ewentualnego dostarczenia uchwał dot. zmian w przedmiotowym statucie o ile takowe były,
-dostarczenia protokołu, listy obecności oraz ewentualnych Uchwał Zarządu podjętych na zebraniu Zarządu w dniu 18 stycznia 2022 r.,
-udzielenia wyjaśnień odnośnie realizacji przez Zarząd postanowień statutu dotyczących zwoływania Walnego Zebrania Członków sprawozdawczego i sprawozdawczo-wyborczego
w latach 2022-2024,
-udzielenia wyjaśnień odnoście złożonych w latach 2022-2024 pisemnych deklaracji przystąpienia do Stowarzyszenia w sytuacji gdy zostały złożone deklaracje członkostwa proszę o wyjaśnienie, czy zostały podjęte Uchwały w sprawie przyjęcia członków do Stowarzyszenia a jeżeli nie to dlaczego,
-udzielenia wyjaśnień odnośnie złożonych w latach 2022-2024 wniosków o zwołanie Walnego Zebrania na wniosek członków Stowarzyszenia,
-udzielenia wyjaśnień odnoście charakteru członkostwa w strukturach Stowarzyszenia Pani B. oraz Pani M. a także dostarczenie Uchwał, Protokołu i listy obecności w związku z przyjęciem
ich w poczet członków Stowarzyszenia,
-udzielenia informacji na temat aktualnej liczby członków Stowarzyszenia Wola Morawicka,
16) z dn. 23.08.2024 r. znak: ZP-l.510.28.2024
-podania informacji dotyczącej składu Zarządu, Komisji Rewizyjnej na dzień 18 stycznia 2022 r. oraz dostarczenia dokumentacji tj. uchwał, protokołu i listy obecności w związku z ich wyborem,
-dostarczenia listy obecności z zebrań Zarządu Stowarzyszenia Wola Morawicka, z dnia 9 kwietnia 2024 r. oraz 6 maja 2024 r. a także Uchwał z ww. zebrań o ile takowe zostały podjęte,
-udzielenia wyjaśnień dotyczących zwoływania w okresie 2022-2024 walnych zebrań członków w celu weryfikacji wywiązywania się Zarządu z obowiązków wynikającymi $ 17 ust.
2 Statutu,
-złożenia wyjaśnień w sprawie wniosków dotyczących zwoływania zebrania członków w latach 2022-2024 ze wskazaniem konkretnej liczby wniosków w tym okresie z rozbiciem na poszczególne lata oraz wskazaniem dlaczego dokumenty przedłożone w tej sprawie zostały wysłane w nieoryginalnej formie.
Ad 3. – Ad4.
Na podstawie art. 28 ust. 2 organ nadzoru pismem z dnia 05.01.2024 r. znak: ZP-I.510.16.2023:
-udzielił ostrzeżenia Zarządowi Świętokrzyskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „Nadzieja” z siedzibą w Paprocicach 1 w związku z naruszeniem prawa
oraz postanowień Statutu,
„wzywał Zarząd Świętokrzyskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „Nadzieja” do usunięcia nieprawidłowości dotyczących wyboru Zarządu, który obecnie działa z naruszeniem postanowień Statutu tj. działa mimo upływu określonej w $ 15 ust. 2 kadencji,
Ad 5. – Ad 6.
W latach 2021-2024 organ nadzoru nie składał wniosków o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach.
Ad 7.
W latach 2021-2024 organ nadzoru nie składał wniosku określonego w art. 30 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach.
Ad8.
W aktach tutejszego urzędu jest zarządzenie Sądu Rejonowego w Kielcach o ustanowieniu kuratora.
Sygnatura sprawy Ns-Rej. KRS 3890/22/918.
Treść Zarządzenia stanowi zał. nr. 1 do niniejszego pisma.
Ad 9.
W dniu 29.04.2022 r. organ nadzoru złożył wniosek o rozwiązanie stowarzyszenia w związku z faktem, że stowarzyszenie posiadało mniejszą liczbę niż wymagana do jego założenia. Sygnatura sprawy Ns-Rej. KRS 3890/22/918
Ad 10.
Treść wniosku stanowi zał. nr. 2 do niniejszego pisma.”

Załącznik nr 2 dostępny jest tutaj.

Ocena: Niestety, ogólny charakter odpowiedzi (sprzeczny z wymogami konstytucyjnymi) oraz brak dołączenia treści wniosków nie pozwala na ocenę prawidłowości nadzoru.

Prawidłowo ocenić należy treść wniosku o rozwiązanie Stowarzyszenia Mieszkańców i Przyjaciół Domu Opieki Rodzinnej w Pierzchnicy „Stowarzyszenie Rodzinny Dom”. Nie tylko spadek liczby osób poniżej 7 osób (do 3 osób), ale również rezygnacja 9 członków wskazują na brak realnej działalności stowarzyszenia. Organ oparł się na wiarygodnych informacjach jednego z członków, które nie budziły wątpliwości. Wcześniej zaś dla stowarzyszenia powołany był kurator, zgodnie z art. 29 ustawy.

Czytaj też: Smog w sądzie. Czy można pozwać miasto lub państwo za zanieczyszczenie powietrza?

Powiat kartuski

Dnia 30 sierpnia 2024 r. Starosta Kartuski przedstawił następujące informacje:

Ad. 1. i 2. Starosta Kartuski w okresie objętym wnioskiem nie kierował żądań, o których mowa w tym przepisie.
Ad. 3. i 4. Starosta Kartuski w okresie objętym wnioskiem nie kierował do stowarzyszeń wystąpień, o których mowa w art. 28 ustawy Prawo o stowarzyszeniach.
Ad. 5. i 6. Starosta Kartuski w okresie objętym zapytaniem nie kierował wniosków, o których mowa w art. 2 9 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach.
Ad. 7. i 8. Starosta Kartuski w okresie objętym zapytaniem nie kierował wniosków, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach.
Ad. 9. Starosta Kartuski w okresie objętym wnioskiem wystąpił na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach do sądu o rozwiązanie 1 stowarzyszenia (Sygn. akt GD.VIII Ns. Rej. KRS 2533/23/824)
Ad. 10. Treści wniosków, o których mowa w pkt 9 oraz orzeczeń sądowych z uzasadnieniami, o ile je wydano – w załączeniu.

Załącznik dostępny jest tutaj.

Ocena: Nie mamy uwag do udostępnienia informacji publicznej, gdyż przedstawiono jedyny kierowany w tej sprawie wniosek.

W zakresie treści: skierowanie wniosku o rozwiązanie już rozwiązanego stowarzyszenia wynikało z nieporozumienia. Brakowało we wniosku określenia dokładnej liczby członków stowarzyszenia, a także wyjaśnienia dotyczącego braku możliwości wyłonienia zarządu, a zatem określenia. Naszym zdaniem, organ zanim złożył ten wniosek, powinien poprosić o dalsze wyjaśnienia wnioskodawczynię. Jako że wniosek należałoby zakwalifikować zgodnie z art. 241 kodeksu postępowania administracyjnego, podstawą jest tu rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków – § 8. ust. 2.

Powiat kędzierzyńsko-kozielski

Dnia 20.08.2024 r. w odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej w zakresie nadzoru nad stowarzyszeniami starostwo powiatowe w Kędzierzynie-Koźlu poinformowało, że
„1. Odnośnie „spisu żądań, o których mowa w art. 25 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach za lata 2021-2024″ – wysłano 39 pism do stowarzyszeń;
2. Odnośnie „treści żądań, o których mowa w pkt 1″ — pisma dotyczyły aktualizacji prowadzonych ewidencji stowarzyszeń.
Jeżeli chodzi o odpowiedź na pytania od 3 — 10, to nie występowano z wystąpieniami, ostrzeżeniami ani wnioskami, o których mowa w art. 28, 29 ust. 1, 30 ust. 1 i art. 31 ust. 1 ww. ustawy stowarzyszeniowej”

Ocena: w odpowiedzi nie przedstawiono treści żądań, o których mowa w pkt 2. Uważamy, że odpowiedź jest sprzeczna z art. 61 Konstytucji (odpowiednik art. 42 Karty Praw Podstawowych).

Powiat krasnystawski

W odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji publicznej Starosta Krasnostawski poinformował, że:

„w ramach nadzoru nie stosował działań o których mowa w punktach 1-2, 3-4, 7-8, 9-10 wyżej wymienionego wniosku.
Ad 5
We wskazanym w treści pytania okresie toczyło się jedno postępowanie sądowe zainicjowane wnioskiem Starosty Krasnostawskiego w przedmiocie uchylenia uchwał podlegającego nadzorowi Starosty Krasnostawskiego Stowarzyszenia w trybie art. 29 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o Stowarzyszeniach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2261).
Przedmiotowe postępowanie toczyło się przed Sądem Rejonowym Lublin — Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego w sprawie o sygn. akt LU VI Ns Rej KRS 15606/22/382 .

Ad 6
W nawiązaniu do żądania udostępnienia treści wniosku i orzeczenia wraz z uzasadnieniem, które zostały sporządzone przez pełnomocnika wnioskodawcy oraz Sąd orzekający w sprawie, należy wskazać, że stosownie do treści art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie informacji puiblicznej (Dz.U. z•2022 r. poz. 902) — zwana dalej DostInfPubU przepisy ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będącyckinformqejami publicznymi.
Ponieważ zainicjowane przez Starostę Krasnostawskiego postępowanie było prowadzone w trybie postępowania nieprocesowego, zasady dostępu do dokumentów znajdujących się w aktach niniejszego postępowania, a więc również wniosku inicjującego postępowanie sądowe oraz orzeczenia Sądu meiytorycznie kończącego postępowanie w sprawie pozostają uregulowane w treści art. 525 ustawy z dnia 17 listopada 1964 kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550) — zwana dalej kpc.
W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazano, że przepisy m.in. art. 525 kpc, w odniesieniu do tych dokumentów, które są informacją publiczną i znajdują się w aktach sądowych spraw cywilnych są przepisami szczególnymi, o których mowa w art. 1 ust. 2 DostlnfPubU, w stosunku do wszystkich, a nie tylko wobec stron postępowania, i nie ma do nich zastosowania DostlnfPubU. Przyjęcie bowiem, że w pozostałych wypadkach strona postępowania, której żywotnych interesów dotyczy sprawa, uzyskuje dostęp do akt na innych zasadach, bardziej sformalizowanych niż osoby działające w trybie art. 10 DostlnfPubU, byłoby naruszeniem zasady równości zapisanej w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. (wyroki NSA. z dnia 19 grudnia 2019 r. sygn. akt I OSK 3571/19, z dnia 3 mc4rca 2020 r. sygn. akt I OSK 3747118).

Przepis art. 525 kpc umożliwiając każdemu, za zezwoleniem sędziego, dostęp do dokumentów akt sprawcy sądowej, stanowi regulację szczególną, o której mowa. w art. 1 ust. 2 DostlnfPubU, określającą odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będącyćh informacjami publicznymi. Powołana ustawa – w sposób kompleksowy i autonomiczny reguluje kwestię dostępu do akt tego postępowania. Dostęp ten obejmuje zarówno możliwość wglądu w całe akta sprawy, jak i poszczególne dokumenty, złożone do tych akt. Konkludując należy stwierdzić, że w odniesieniu do dokumentów, które są informacją publiczną i znajdują się w aktach sądowych, a do których dostęp regulują przepisy szczególne w rozumieniu art. 1 ust. 2 DostlnfPubU – nie znajduje zastosowania ustawa o dostępie do informacji publicznej (wyrok NSA z dnia 1 grudnia 2017 r. sygn. akt I OSK 250116, wyrok WSA w Warszawie z dnia i4czerwca 2021 r. sygn. akt II SABIWa 60121).
Jednocześnie należy podnieść, że stosownie do ugruntowanego orzecznictwa sądów administracyjnych w sytuacji stwierdzenia, że informacja publiczna podlega udostępnieniu na podstawie innych ustaw, które tryb ten regulują tj. w sytuacjach objętych normą art. 1 ust. 2 DostlnfPubU nie wydaje się decyzji w przedmiocie odmowy jej udostępnienia, wystarczającym jest jedynie poinformowanie wnioskodawcy o stwierdzeniu powyższego faktu w formie zwykłego pisma (tak. min. wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia I Igrudnia 2023 r. , II SABIBd 86123).”

Ocena: Zdecydowanie negatywnie oceniamy odpowiedź. Przepisy kpc nie umożliwiają udostępnienia przez starostę na podstawie innej ustawy. W tym zakresie orzecznictwo sądowe traktrowane jest czysto instrumentalnie. Do tego wniosek dotyczył nie dokumentów z akt sprawy cywilnej, ale wyroku sądu jako dokumentu urzędowego, który nie jest częścią akt sprawy cywilnej m.in. po doręczeniu staroście jako wnioskodawcy.

Czytaj też: Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym po nowemu. Kiedy wnioski, kiedy uwagi

Powiat wolsztyński

Starostwo w Wolsztynie dnia 30 sierpnia 2024 r. przedłużyło termin do dnia 18 października 2024 r.

Dnia 15 października 2024 r. starosta wolsztyński poinformował, że:

„W latach 2021 — 2024 wzywałem władze organizacji pozarządowych do dostarczenia uchwał walnego zebrania członków i/lub złożenia niezbędnych wyjaśnień:
1. w zakresie złożenia informacji o realizacji celów statutowych przez Uczniowskie Kluby Sportowe wezwałem:
1.1. Szkolny Klub Sportowy „Helios” Bucz (WE.4221.4.2021),
1.2. Uczniowski Klub Sportowy „Rywal Klon” Mochy (WE.4221.5.2021),
1.3. Uczniowski Klub Sportowy przy Zespole Szkół Rolniczych Powodowo (WE.4221.6.2021), 1.4. Uczniowski Klub Sportowy Pionier Belęcin (WE.4221.7.2021),
1.5. Uczniowski Klub Sportowy Skoczek Kopanica (WE.4221.8.2021), 1.6. Uczniowski Klub Sportowy Konwalia Radomierz (WE.4221.9.2021), 1.7. Ludowy Zespół Sportowy Sporting Przemęt (WE.4221.10.2021),
1.8. Ludowy Klub Sportowy Tuchorzak (WE.4221.11.2021),
1.9. Ludowy Klub Sportowy Leśnik Świętno (WE.4221.12.2021), 1.10. Wolsztyński Klub Skata Ramsz (WE.4221.13.2021),
1.11. Ludowy Zespół Sportowy Start Starkowo (WE.4221.14.2021), 1.12. Ludowy Zespół Sportowy Gwiazda Siedlec (WE.4221.15.2021), 1.13. Ludowy Zespół Sportowy Solec Nowy (WE.4221.16.2021),
1.14. Uczniowski Międzyszkolny Klub Sportowy Iskra Wolsztyn (WE.4221.17.2021),
1.15. Uczniowski Klub Sportowy Olimp Biskupice (WE.4221.18.2021),

1.16. Uczniowski Ludowy Klub Sportowy Victoria Bucz (WE.4221.19.2021), 1.17. Uczniowski Klub Sportowy Traktor (WE.4221.20.2021),
1.18. Uczniowski Klub Sportowy Taekwondo Wolsztyn (WE.4221.21.2021), 1.19. Uczniowski Klub Sportowy Droga Gościeszyn (WE.4221.22.2021), 1.20. Uczniowski Klub Sportowy Gambit Bucz (WE.4221.23.2021),
1.21. Uczniowski Klub Sportowy PRO-INTEGRACJA Wolsztyn (WE.4221.24.2024), 1.22. Uczniowski Klub Sportowy ULKS Agro Kluczewo (WE.4221.25.2021),
2. w zakresie złożenia informacji o realizacji celów statutowych przez Stowarzyszenia Kultury Fizycznej nieprowadzące działalności gospodarczej wezwałem:
2.1. Gminny Szkolny Związek Sportowy (WE.4222.2.2021),
2.2. Stowarzyszenie Kultury Fizycznej „Jazda Wolsztyn” (WE.4222.3.2021),
2.3. Ognisko Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej Słoneczko (WE.4222.4.2021), 2.4. Wolsztyński Klub Sportów Górskich (WE.4222.5.2021),
2.5. Klub Sportowy RELAKS w Błotnicy (WE.4222.6.2021),
2.6. Klub Tańca Sportowego Latina (WE.4222.7.2021),
2.7. Jednostka Terenowa Mundurowego Klubu Motorowerowego Rzeczpospolitej Polskiej Region Wolsztyn (WE.4222.8.2021),
2.8. Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Tri Experts Wolsztyn (WE.4222.9.2021),
2.9. Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Klub Kolarski Fala Park (WE.4222.10.2021),
3. w zakresie złożenia informacji o realizacji celów statutowych przez Stowarzyszenia Zwykłe wezwałem:
3.1. Stowarzyszenie Emerytów, Rencistów i Inwalidów Koło w Mochach (WE.512.1.15.2021), 3.2. Stowarzyszenie Charytatywne „Czyńmy dobro” (WE.512.1.16.2021),
3.3. Stowarzyszenie „Zróbmy coś wielkiego dla kogoś małego” (WE.512.1.17.2021), 3.4. Stowarzyszenie Harcerskie WIR (WE.512.1.18.2021),
3.5. Stowarzyszenie Wędkarzy Powiatu Wolsztyńskiego (WE.512.1.19.2021),
4. na podstawie pisma z Sądu Rejonowego w Poznaniu — Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, Wydział IX Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego wezwano niżej wymienione organizacje do podjęcia czynności mających na celu wyjaśnienie/ustalenie sytuacji faktycznej i prawnej podmiotu:
4.1. Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych „Uśmiech” w Przemęcie (WE.514.4.2021), 4.2. Ochotnicza Straż Pożarna w Solcu Nowym (OR.511.IV.20/2021),

4.3. Ochotnicza Straż Pożarna w Kiełkowie (OR.511.1V.27/2021), 4.4. Przemęckie Stowarzyszenie „Bądźmy Razem” (WE.511.2.2022),
5. na podstawie pisma z Urzędu Skarbowego wezwano organizacje do podjęcia niezbędnych kroków w celu zaktualizowania danych dotyczących stowarzyszenia lub wszczęcia postępowania likwidacyjnego:
5.1. Wolsztyński Klub Sportów Górskich (OK.4141-5/2007/2021),
5.2. Klub Sportowy „Relaks” Błotnica (OK.4141-6/2007/2021),
5.3. „Gmina dla Wszystkich” (OK.512.11.9/2021),
5.4. Uczniowski Klub Sportowy „Droga” (OK.4140-3/2009/2021),
6. na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu zwróciłem się z prośbą do organizacji pozarządowych o złożenie oświadczenia o przyjmowaniu płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10.000 € oraz o prowadzeniu działalności w zakresie gier losowych.
Ad. 2.
Treści żądań stanowią załącznik do niniejszego pisma.
Ad. 3.
Informuję, że w latach 2021 — 2024 nie stwierdzono, iż działalność jakiegokolwiek stowarzyszenia naruszyła postanowienia statutu lub była niezgodna z prawem. W związku z powyższym nie wystąpiłem o usunięcie nieprawidłowości, nie udzieliłem żadnego ostrzeżenia, ani nie wystąpiłem do sądu na podstawie art. 29 ustawy Prawo o stowarzyszeniach.
Ad. 4.
Brak wystąpień i ostrzeżeń.
Ad. 5.
Jako organ sprawujący nadzór nad stowarzyszeniami w latach 2021 — 2024 nie wystąpiłem do sądu z wnioskiem o udzielenie upomnienia władzom organizacji, nie uchyliłem niezgodnej z prawem uchwały lub statutu, nie rozwiązałem żadnego stowarzyszenia z powodu rażących zaniedbań.

Ad. 6.
Brak wniosków oraz orzeczeń sądowych z uzasadnieniami.
Ad. 7.
W latach 2021 — 2024 w Powiecie Wolsztyńskim wszystkie stowarzyszenia miały zarząd zdolny do podejmowania działań, dlatego nie wystąpiła potrzeba wyznaczenia kuratora dla żadnej organizacji.
Ad. 8.
Brak wniosków oraz orzeczeń sądowych z uzasadnieniami.
Ad. 9.
W latach 2021 — 2024 jako organ nadzorujący nie wystąpiłem do sądu w sprawie wydania postanowienia o rozwiązaniu stowarzyszenia na podstawie art. 31 ust. l ustawy Prawo o stowarzyszeniach.
Ad. 10.
Brak wniosków oraz orzeczeń sądowych z uzasadnieniami.

Załączniki dostępne są tutaj.

Ocena: wniosek został zrealizowany w pełni prawidłowo, wraz z uzasadnieniem działań lub ich braku, w tym zostały dołączone dokumenty. Z uwagi na zakres, przedłużenie terminu nie budzi wątpliwości. Na uwagę zasługuje nietypowe, ale w pełni zgodne z zasadą przyjazności administracji publicznej sformułowanie odpowiedzi w pierwszoosobowej formie.

Pozytywnie oceniamy wezwania do klubów sportowych i stowarzyszeń zwykłych, którym zakończyła się kadencja zarządów. Na szczególną uwagę zasługuje dokładna informacja o tym, jak zrealizować ewentualną zmianę. Istotne jest, żeby rejestry nie zawierały martwych, niefunkcjonujących od dawna organizacji, które nie mają szans na wznowienie działalności.

Zauważyliśmy powołanie się przez starostę wolsztyńskiego we wniosku ws. stowarzyszenia „Uśmiech” na art. 25a ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Nie dołączono jednak pisma sądu rejestrowego, stąd trudno o ocenę istnienia przesłanki. W tym zakresie jednak wyłącznie właściwy jest sąd rejestrowy. Organ nadzorujący mógłby ocenić przesłanki, o których mowa w art. 31 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, jednakże jedynie w razie niepodjęcia działań przez sąd rejestrowy.

Nie budzi wątpliwości również żądanie wyjaśnień w zakresie przyjmowania gotówki powyżej 10 tys. euro oraz gier losowych, co pozwala staroście realizować zadanie organu nadzorczego ws. przeciwdziałania praniu pieniędzy.

Powiat stargardzki

Dnia 14 października Starosta Stargadzki poinformował, że w zakresie:

” 1. Nadzoru nad stowarzyszeniami przedkładam wyjaśnienia do załączonych kopii dokumentacji dotyczących zrealizowanych czynności nadzoru (w zakresie organizacji o celach niesportowych) w latach 2021-2024:

Postępowanie nadzorcze dotyczące Stowarzyszenia Miłośników Ogrodów toczyło się na przestrzeni 2021 i 2022 r. W wyniku wniosku złożonego przez Starostę Stargardzkiego w trybie art. 29 ust. 1pkt 2 ustawy z dnia 07.04.1989 r. Prawo o stowarzyszeniach uchylonych zostało szereg uchwał władz ww. Stowarzyszenia. W załączeniu wniosek z obszernym opisem oraz rozstrzygnięcie sądu w formie postanowienia.

Stowarzyszenie zwykłe pn. Klub Pracy Twórczej, wyjaśniam ,że Starosta Stargardzki w roku 2020 wniósł o udzielenie upomnienia stowarzyszeniu Klub Pracy Twórczej (w formie stowarzyszenia z wpisem do KRS) oraz o uchylenie uchwał stowarzyszenia nr 1/2018 – o założeniu stowarzyszenia Klub Pracy Twórczej oraz nr 2/2018 o przyjęciu statutu stowarzyszenia Klub Pracy Twórczej. Na skutek przeprowadzonego postępowania Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie XIII Wydz. Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego na posiedzeniu w dn. 02.06.2020 r. przychylił się do wniosku Starosty i udzielił upomnienia władzom stowarzyszenia (w zakresie merytorycznego postępowania organizacji) jednocześnie oddalił wniosek o uchylenie uchwał (w zakresie nadania nazwy) pozostawiając na terenie powiatu dwie organizacje o tożsamych celach nazwie i siedzibie jednak innych formach organizacyjnych.

Stowarzyszanie zwykłe Klub Pracy Twórczej złożyło w 2022 wniosek do budżetu na 2023 r. Na tej podstawie można było stwierdzić o faktycznej aktywności organizacji. Pismem nadzorczym znak WS.512.17.2022.KW2 z dnia 02.12.2022 r. skierowanym do ww. organizacji zobowiązano przedstawiciela do zaktualizowania stanu wpisu w ewidencji stowarzyszeńzwykłych poprzez usunięcie informacji o likwidatorze. W odpowiedzi przedstawiciel stowarzyszenia przedłożył uchwały nr 1/2023 z dnia 06.01.2023 r. dot. utrzymania aktywności stowarzyszenia oraz uchwałę nr 2/2023 o wycofaniu likwidatora. Tym samym stowarzyszenie zwykłe podtrzymało decyzję o swojej aktywności. Postępowania powyższe wykazano z uwagi na fakt, że skutki odnoszą się formalnie do dwóch stowarzyszeń.

Stowarzyszenie zwykłe pn. Zawsze Pozytywni, wyjaśniam, że Starosta Stargardzki złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa w związku z nieprawidłowymi działaniami organizacji i zarzutem dotyczącym „podrabiania podpisów” a co za tym idzie nieprawidłowości w przeprowadzeniu zgromadzeń członków oraz wyboru władz Postępowanie Prokuratury Rejonowej w Stargardzie jest w toku, wobec powyższego od wyników działania organów śledczych oraz sądu będą uzależnione dalsze czynności nadzoru Staroty Stargardzkiego.

II. Nadzoru nad stowarzyszeniami (Kluby Sportowe, Uczniowskie Kluby Sportowe)
Ad. 1
Wystosowano jedno pismo do stowarzyszenia „Ustronie Morzyczyn” zgodnie z art. 25 ustawy Prawo o stowarzyszeniach w okresie od 2021 r. do 2024 r. (10.06.2022 r.)
Ad. 2
Treść żądań:
a) aktualny statut stowarzyszenia,
b) obowiązujące regulaminy wewnętrzne jeżeli zostały uchwalone (wraz z odpisami uchwał organu),
c) aktualny skład władz stowarzyszenia,
d) adres Zarządu Stowarzyszenia do korespondencji,
e) które z celów organizacji były realizowane,
f) rodzaj i wysokość opłat obowiązujących w organizacji oraz sposoby ich pobierania,
g) zasady dokumentowania wniesionych opłat przez członków stowarzyszenia,
h) źródła dochodów organizacji,
i) czy stronami umów zawieranych ze stowarzyszeniami są jego członkowie. W związku z otrzymaniem wyjaśnień organ nadzoru zakończył procedurę z art. 25 ustawy Prawo o Stowarzyszeniach.

Ad. 3-10 nie dotyczy”

Pliki dołączone dostępne są tutaj.

Ocena: Doceniamy opisanie prowadzonych przez starostę spraw. Prawidłowe jest uwzględnienie również organizacji sportowych posiadających status stowarzyszenia, a nie były one wyłączone z zakresu zapytania.

W zakresie treści: prawidłowa jest kontrola, czy faktyczna jest likwidacja, gdyż stowarzyszenie cofające uchwałę o likwidacji powinno zgłosić tę informację do sądu lub organu nadzorującego w przypadku stowarzyszenia zwykłego.

Pozytytwnie nalezy ocenić działanie z zakresu Stowarzyszenia Miłośników Ogrodów, gdyż uchwały, w zakresie których nie istnieją wiarygodne dowody ich podjęcia, a wobec tego faktu są uzasadnione wątpliwości, należy uchylić. Wywód faktyczny we wniosku jest dobrze umotywowany, na podstawie dokumentów.

Istotną decyzją w zakresie stowarzyszenia Zawsze Pozytywni było zgłoszenie do prokuratury podejrzenia fałszowania podpisów. Starosta ma w tym względzie prawny obowiązek, o którym mowa w art. 304 Kodeksu postępowania karnego.

Cześciowo nieprawidłowe było działanie starosty zakresie organizacji o tożsamych nazwach (Klub Pracy Twórczej), co prawidłowo ocenił sąd. Wpis organizacji do Krajowego Rejestru Sądowego charakteryzuje się bowiem powagą rzeczy osądzonej. Wykazuje to, że kontrola sądowa jest kluczowa dla zapewnienia zgodności nadzoru z prawem.

Czytaj też: Mniejsze formalności dla NGO. Postulaty Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej

Powiat wejherowski

Starostwo powiatowe w Wejherowie przedstawiło następujące odpowiedzi:

„Ad 1. Żądana informacja nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu ustawy z dnia  z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

Ad. 2. Żądana informacja nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu ustawy z dnia  z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

 Ad. 3. Informacja o wystąpieniach i ostrzeżeniach stanowi informację przetworzoną, gdyż wymaga przeanalizowania akt poszczególnych podmiotów. Starostwo Powiatowe nie prowadzi zbiorczego zestawienia tego typu czynności. W związku z tym należy wykazać, że pozyskanie informacji przetworzonej w danym zakresie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Ad. 4. Nie dotyczy.

Ad. 5. Starosta nie występował z wnioskami.

Ad. 6. Brak treści wniosków.

Ad. 7. Starosta nie występował z wnioskami o ustanowienie kuratora.

Ad.8. Brak treści wniosków.

Ad.9. W załączeniu spis wniosków:

1. a)2022 r. – Wniosek o likwidację Stowarzyszenia Na Rzecz Rozwoju Ziemi Wejherowskiej „Współpraca” z siedzibą w Wejherowie,
2. b)2023 r. – Wniosek o likwidację Stowarzyszenia Wspólnota Samorządowa z siedzibą w Wejherowie,
3. c)2023 r. – Wniosek o likwidację Stowarzyszenia Wszechstronnego Rozwoju z siedzibą w Gniewinie,
4. d)2024 r. – Wniosek o likwidację Pomorskiego Stowarzyszenia Opiekunów Medycznych z siedzibą w Wejherowie.

Ad. 10. W załączeniu skany treści wniosków.”

Treść wniosków z pkt 10 dostępna jest tutaj.

Wszystkie wnioski dotyczyły rozwiązania stowarzyszenia zgodnie z wnioskiem ich członków. Wyjaśniono, że liczba spadła poniżej siedmiu i/lub stowarzyszenia nie są aktywne – nie mają zarządu zdolnego do działań prawnych i nie ma warunków do ich wyłonienia (obie przesłanki z art. 31 ust. 1 pkt 1-2 art. 37 ust. 3 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, czasem spełnione osobno, czasem łącznie). Argumentacja jest poprawna i przekonująca.

Nieprawidłowy wydaje się jednak wniosek dotyczący Stowarzyszenia Wszechstronnego Rozwoju w likwidacji. Nie można ponownie rozwiązać już rozwiązanego i znajdującego się w likwidacji stowarzyszenia. Jeśli zmarł jeden z likwidatorów, sąd może wyznaczyć kuratora lub, po upływie roku, zmienić likwiatora (art. 37 ust. 3 ustawy Prawo o stowarzyszeniach).

Ocena: organ udostępnił część danych, jednakże w zakresie punktu 1-2 oczywiście myli się w ocenie braku charakteru informacji publicznej. W zakresie punktu 3 organ błędnie nie wezwał do wykazania, błędnie nie wezwał do podpisu wniosku, ani sam nie ocenił tej przesłanki, zgodnie z orzecznictwem. Pozytywnie zaś, zgodnie z art. 41 Karty Praw Podstawowych oceniamy działanie zgodne z wolą obywateli, które dotyczy rozwiązywania nieaktywnych stowarzyszeń, które mają poniżej 7 członków. Negatywnie zaś – brak analizy prawnej stowarzyszenia, co sprzeczne jest z zasadą praworządności (art. 7 Konstytucji, art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej).

Rekomendacje dla organów nadzoru

• Konieczne jest prowadzenie rejestrów poszczególnych czynności podejmowanych w ramach nadzoru administracyjnego, przez co łatwiejsze będzie udostępnianie informacji
• Niezbędne jest zrozumienie, że wszystkie dane i dokumenty związane z nadzorem stanowią informację publiczną. Brak pełnej treści wniosków uniemożliwia ocenę nadzoru.
• Żądania wobec stowarzyszeń nie mogą w obecnym stanie prawnym dotyczyć odpisów uchwał zarządu i komisji rewizyjnej. Ustawa przewiduje możliwość żądania odpisu wyłącznie wobec uchwał walnego zebrania członków. W zakresie uchwał pozostałych organów występuje jedynie możliwość żądania wyjaśnień w ich przedmiocie, co oznacza możliwość domagania się oświadczenia wiedzy, a nie kopii uchwał. Kompetencji władczych nie można domniemywać, nawet gdy wymagają tego względy celowości. Szczególnie nie jest to możliwe w stosunkach między państwem a podmiotami prywatnymi, a zwłaszcza objętymi wolnością zrzeszania się. Postulujemy jednak zmianę w tym zakresie.
• Warto badać aktywność stowarzyszeń, w szczególności pod kątem przesłanek rozwiązania stowarzyszenia zgodnie z art. 31 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, w szczególności posiadania zarządu. Oceniamy, że jest to zgodne z art. 12 Karty Praw Podstawowych UE, ustanawiającego swobodnego stowarzyszania się na wszystkich poziomach, zwłaszcza w sprawach politycznych, związkowych i obywatelskich, gdyż w interesie pewności obrotu prawnego jest, żeby zarejestrowane organizacje pozarządowe realnie istniały, a zatem wykazywały choćby minimalną aktywność (którą w polskich warunkach prawnych jest: posiadanie 7 członków, posiadanie zarządu zdolnego do działań prawnych, składanie deklaracji CIT-8, choć ten ostatni obowiązek można by uprościć).
• Przy wniosku o rozwiązanie należy brać pod uwagę nie tylko przesłanki ustawowe w zakresie liczby członków (poniżej 7) oraz brak możliwości wyłonienia zarządu, ale również dodatkowe, np. braku majątku czy braku innych działań, wykazującą realny brak aktywności. W tym przypadku możliwe są dodatkowe kryteria poza ustawowymi. Złożenie wniosku o rozwiązanie stowarzyszenia jako środek ostateczny nigdy nie powinno być mechaniczne, musi spełniać konwencyjne i konstytucyjne zasady proporcjonalności i odnosić się, zgodnie z celem przepisu, wyłącznie do realnie niefunkcjonujących stowarzyszeń.
• Należy kierować wezwania o wyjaśnienia do stowarzyszeń, którym zakończyła się kadencja zarządów. Istotne jest, żeby rejestry nie zawierały martwych, niefunkcjonujących od dawna organizacji, które nie mają szans na wznowienie działalności.
• Warto informować stowarzyszenia, że organy nadzoru mogą na wniosek członków zaskarżać uchwały (art. 29) w takim zakresie, w jakim legitymacja czynna nie przysługuje członkom z uwagi na brak.

Rekomendacje zmian ustawowych

• Nie rekomendujemy likwidacji nadzoru administracyjnego z uwagi na fakt, że wszystkie czynności tego nadzoru podlegają kontroli sądowej, albo wręcz sprowadzają się do wnioskowania do sądu. Ostatecznie to sad rejestrowy stanowi faktyczny ostateczny organ nadzoru.
• Nie rekomendujemy zmiany organu nadzorującego. Jedynym organem nadzoru, który byłby właściwy merytorycznie, mógłby być Przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego, jednakże nadzór nad stowarzyszeniami w skali całego kraju jest nierealny pod względem faktycznym. Można by wprowadzić zasadę nadzoru przez ten organ stowarzyszeń stanowiących organizacje pożytku publicznego, wtedy zachowana byłaby jedność organu nadzorczego z uwagi na formę prawną i status (gdyż Przewodniczący posiada uprawnienia kontrolne wobec OPP). Innym ewentualnym rozwiązaniem byłoby skoncentrowanie nadzoru u marszałka województwa jako organu, który jest w stanie zbudować zespół specjalistyczny łatwiej niż starosta, jednakże przy oddaleniu organu od organizacji.
• Organ nadzorujący powinien mieć prawo do żądania uchwał również innych organów niż walne zebranie członków, przede wszystkim zarządu i organu kontroli wewnętrznej, a także organów jednostek terenowych, nieposiadających osobowości prawnej (art. 25 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach)
• Należałoby wprowadzić postępowanie sądowe (przed sądem rejestrowym) dla zaskarżania żądania wyjaśnień (art. 25 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach)  zamiast obecnej administracyjnoprawnej drogi zaskarżenia, która naszym zdaniem wynika z art. 4 Prawa o postępowania przed sądami administracyjnymi. Żądanie wyjaśnień wpływa bowiem na sytuację prawną stowarzyszenia i jest czynnością z zakresu administracji publicznej. Nie jest bowiem z pewnością odpowiednią drogą postępowania brak zastosowania się do – w ocenie stowarzyszenia bezprawnego – wezwania w celu ewentualnego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rejestrowy. Skarga powinna mieć charakter suspensywny.
• Rekomendujemy, by minimalny termin przewidziany na wyjaśnienia (art. 25 ust. 2 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach) wynosił 14 dni. Terminy np. siedmiodniowe są zbyt krótkie, biorąc pod uwagę, że wiele organizacji nie posiada stałej kadry ani biura.

• Należy wprowadzić obowiązkowe odejście od kary grzywny (art. 26 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach) w sytuacji, w których stowarzyszenie po jej wymierzeniu zastosuje się do żądania organu nadzorującego. Dzisiaj jest to jedynie fakultatywne.
• Rekomendujemy określenie, że nadzór nad terenową jednostką (art. 27 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach) obejmuje wyłącznie terenowe jednostki, posiadające osobowość prawną oraz że jest to nadzór wyłączny. Jednostki nieposiadające tej jednostki są częścią stowarzyszenia i nie ma podstaw do obejmowania ich odrębnym (aktualnie konkurencyjnym) nadzorem. Do tego nie ma uzasadnienia konkurencyjny nadzór dwóch różnych organów.
• Rekomendujemy, by sąd nie uchylał, ale stwierdzał nieważność uchwał sprzecznych z prawem (art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach). Uchwały te są bowiem, zgodnie z art. 58 Kodeksu cywilnego, nieważne, jako czynności prawne sprzeczne z prawem. Uchyleniu mogą podlegać zaś uchwały sprzeczne ze statutem, który jest również czynnością prawną.
• Rekomentujemy, by kurator ustanowiony przez sąd reprezentował stowarzyszenie nie tylko w sprawach majątkowych (art. 30 ust. 2 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach), gdyż mogą istnieć również bieżące sprawy niemajątkowe.
• Rekomendujemy, by rozwiązywać stowarzyszenia wyłącznie, gdy liczba członków spadnie poniżej trzech (art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach). Takie rozwiązanie jest obecne w prawie niemieckim, choć również wymaga ono siedmiu członków-założycieli. Nie ma sensu rozwiązywać stowarzyszeń, które chcą podejmować działalność i mają zarząd, tylko z uwagi na zmniejszenie się liczby członków, zwłaszcza że do czasu rozwiązania działają w pełni legalnie. Naszym zdaniem jest to sprzeczne z duchem art. 12 Karty Praw Podstawowych UE. Do tego zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, rozwiązanie jest środkiem ostatecznym i musi być proporcjonalne.

Czytaj też: Informacja publiczna i wnioski. Kluczowa sprawa dla aktywistów transportowych