Transport w Paryżu. Ogromne metro, popularna kolej i renesans tramwajów

Paryż ma mocno rozwinięty system transportu publicznego. Warto pamiętać, że samo miasto Paryż obejmuje tylko faktyczne centrum miasta, a aglomeracja paryska w szerszym rozumieniu składa się z licznych miast i gmin, połączonych strukturą metropolitalną (Métropole du Grand Paris, skupiającą 131 samorządów i 7 mln mieszkańców).

Niniejszy tekst powstał na bazie wizyty studyjnej, zorganizowanej w sierpniu 2023 r. w ramach projektu „Tramwaje i kolej dla klimatu” finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy Norweskich i Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.

Czytaj też: Społeczny Program Tramwajowy AM i TUMW. Czy zmarnujemy szansę na inwestycje tramwajowe?

Metro w Paryżu

Kluczowym środkiem poruszania się po Paryżu jest oczywiście metro, obecne także w licznych filmach czy książkach, zwłaszcza przez charakterystyczny wystrój.

Metro ma 308 przystanków, 64 z nich oferują przesiadki między liniami.

Istnieje 16 linii: od 1 od 14 oraz 3bis i 7bis, które dawniej były odnogami linii 3 i 7.

Linie 1, 4 i 14 są automatycznymi liniami metra.

Metro w Paryżu przewozi najwięcej pasażerów spośród systemów metra w Europie, po metrze moskiewskim.

Z 226,9 kilometrami jest czwartym najdłuższym systemem metra w Europie (po Moskwie, Londynie i Madrycie).

Czytaj też: Tramwaj na Stabłowice. Ważne przedłużenie na rozwijające się osiedle

Kolej miejska w Paryżu

RER (Réseau Express Régional) to paryska kolej miejska. Składa się z pięciu linii: A, B, C, D i E, które jednakże na przedmieściach rozwidlają się w kierunku różnych miejsc. Niektóre trasy wybiegają na dziesiątki kilometrów poza Paryż.

Przez mniejszą liczbę stacji w centrum kolej RER jest szybsza niż metro, zwłaszcza w dojazdach z przedmieść Paryża.

W centrum Paryża kolej RER przebiega również tunelami, czasami ze stacjami przesiadkowymi na paryskie metro.

Najpopularniejsza jest linia A, dziennie przewożąca aż 1,4 mln pasażerów ze 46 stacji i w ramach aż 183 pociągów. Co godzinę na trasie kursuje aż 26 połączeń.

Oprócz kolei miejskiej RER istnieje także szybkich połączeń aglomeracyjnych pod nazwą Transilien – linie H, J, K, L, N, P, R, U i V. Niektóre wyjeżdżają zresztą także poza region Île-de-France. Dziennie podróżuje nimi 3,4 mln pasażerów.

Kompleks Châtelet – Les Halles to miejsce, gdzie zbiega się 5 linii metra i 3 linie RER. To największa podziemna stacja, licząc według zarówno pasażerów, jak i pociągów.

Czytaj też: Przystanek kolejowy Arkady. Ważna inwestycja dla kolei miejskiej Wrocławia

Renesans tramwajów w Paryżu

Od 1855 do 1938 roku Paryż miał tradycyjną ogromną sieć tramwajową. W 1925 r. liczyła sobie ponad 1,1 tys. kilometrów długości. W latach 30. jednak została wyparta przez metro, głównie wskutek lobby prosamochodowego.

Powrót tramwajów zaczął się od 1992 roku, kiedy to powstała linia T1. Obecnie istnieje aż 14 linii o łącznej długości 183,4 kilometrów i 271 przystankach. Linie 11-13 są określone jako linie ekspresowe. Linie T5 i T6 nie są liniami klasycznego tramwaju szynowego, ale używają pojazdów na gumowych kołach systemu Translohr (można by je teoretycznie określać jako trolejbusy).

Tramwaj linii T3 jest podzielony na linie 3A i 3B, mimo że teoretycznie mógłby kursować jako jedna linia. To pierwsza trasa tramwajowa, utworzona w samym mieście Paryżu (centralnej gminie miejskiej) i przebiega po obwodzie, trasą dawnej kolejki obwodowej.

Linia T3B aktualnie jest rozbudowywana w okolicach stacji metra Porte Maillot na zachodzie miasta.

Co do zasady jednak linie, poza wyjątkami, nie są połączone i po każdej kursują osobne pojazdy tramwajowe. Poszczególnie linie nie stanowią osobnej sieci, bardziej uzupełnienie metra i kolei miejskiej i należy je traktować jako część całości systemu.

Czytaj też: Tunel kolejowy pod Wrocławiem. Realny czy fantastyczny?

Inne środki transportu

Oczywiście, jak w każdym dużym mieście, uzupełnieniem sieci szynowej są autobusy. Sieć autobusów przedsiębiorstwa RATP obejmuje 70 linii w samym mieście, 194 na przedmieściach oraz 32 linie nocne (Noctilien).

W dni robocze autobusami kursuje 3,5 mln pasażerów dziennie. Na trasy wyjeżdża aż 5,5 tys. pojazdów.

Coraz większą popularnością cieszy się też transport rowerowy, w tym rowery współdzielone, zwłaszcza że na licznych ulicach powstały wydzielone trasy rowerowe.

Oceniamy, że Paryż ma bardzo rozbudowany i sprawny system transportu zbiorowego i dla miasta i dla całej aglomeracji, co sprzyja ograniczaniu ruchu samochodów w centrum miasta. Sieć metra jednak jest przepełniona i powinna być dalej uzupełniana systemem tramwajowym, w tym kursującym bliżej centrum miasta. Tramwaje zapewniają bowiem większą dostępność.

Według Pauline Boyer z Greenpeace France oczywiście dobrym kierunkiem w celu realizacji założeń klimatycznych, jednakże ceny transportu publicznego są zbyt wysokie i powinny ulec zmniejszeniu.

Czytaj też: Przyszłość regionu to Dolnośląski Związek Transportowy dla kolei i autobusów

---

Fot. tytułowe – Paryż z Centrum Pompidou  / Hipermiasto / CC-BY-NC-SA 4.0.