Mniejsze wykluczenie transportowe, rowery elektryczne, odnowa kolei. Jak działać na rzecz klimatu w transporcie?
Projekt „Na straży Europejskiego Zielonego Ładu w transporcie” współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach Projektu „Building Bridges – Civic Capital in Local Communities”, realizowanego ze środków programu CERV finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu „Obywatele, Równość, Prawa i Wartości” na lata 2021 – 2027.
Sfinansowane ze środków UE. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. Unia Europejska ani organ przyznający nie ponoszą za nie odpowiedzialności.
Projekt realizuje Towarzystwo Benderowskie w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Akcja Miasto i Wrocławskim Forum Miejskim. Treść dostępna na licencji CC-BY-NC-SA 4.0.
Aktywiści w ramach projektu Towarzystwa Benderowskiego “Na Straży Europejskiego Zielonego Ładu w Transporcie” działali na rzecz polepszenia transportu zbiorowego i rowerowego oraz zwalczania wykluczenia transportowego.
Czytaj też: Rowery elektryczne będą mogły być dofinansowane z nowego funduszu. To wzmocni Zielony Ład
Lepsza kolej. Na Mazurach i do Niemiec
Aktywiści zwrócili się do Polskich Linii Kolejowych z prośbą o przygotowanie inwestycji polegającej na rewitalizacji linii kolejowej nr 223 na odcinku Czerwonka – Mrągowo – Mikołajki. Linia ta pozostaje nieczynna od 2010 roku. Działacze argumentowali, że przywrócenie połączenia byłoby istotnym krokiem w kierunku wyrównywania szans oraz przeciwdziałania wykluczeniu transportowemu.

– Warmia i Mazury są bardzo istotnym ośrodkiem turystycznym, jednakże niewystarczający transport publiczny powoduje ogromny ruch drogowy, rozjeżdżanie miejscowości, nadmierne parkowanie, hałas i smog transportowy. Kolej będzie miała także pozytywny wpływ na rozwój regionalny, wspierając dostęp do nauki i rynku pracy – podkreślał Jeremi Jarosz z TB.
Czytaj też: Dokąd zmierza transport? Badania ruchu a zielony ład [DEBATA]
Cały czas trwa też zbiórka podpisów pod zerowym podatkiem VAT na transport publiczny – PODPISZ!
Z odpowiedzi Polskich Linii Kolejowych wynika, że jest szansa na remont tej trasy. Jak odpisał Paweł Grela z PLK, Spółka aktualnie analizuje możliwości rozpoczęcia prac nad studium wykonalności dla modernizacji ww. linii w ramach dostępnych źródeł finansowania
Społecznicy zwrócili się także z wnioskiem do Ministerstwa Infrastruktury o uruchomienie połączenia międzynarodowego z Polski do Niemiec, obejmującym co najmniej odcinek z Wrocławia do Drezna i Lipska. W odpowiedzi resort zapewnił o rozmowach, a z niedawnego ogłoszenia wynika, że takie połączenie będzie realizowane z Krakowa od grudnia 2025 r.
W związku z kryzysem kolejowym w województwie lubuskim aktywiści zwrócili się do urzędu marszałkowskiego w Zielonej Górze z wnioskiem o kontynuację prac nad powstaniem spółki Koleje Lubuskie. Urząd marszałkowski pozytywnie przychylił się do wniosku i zapowiedział opracowanie koncepcji utworzenia kolejowej spółki taborowej.
Czytaj też: Skargi i wnioski dla Europejskiego Zielonego Ładu w transporcie [ANALIZA HIPERMIASTA]
Lepszy transport rowerowy
Drugim fundamentem Zielonego Ładu w transporcie są rowery.
Dlatego aktywiści zwrócili się z wnioskiem o stworzenie tzw. specustawy rowerowej. Przekonywali, że stworzenie prorowerowej propozycji legislacyjnej będzie w pełni zgodne z deklarowanymi celami Europejskiego Zielonego Ładu, zgodnego z zapisami Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Skutecznie.
– W Ministerstwie Infrastruktury trwają prace analityczne nad przepisami, które miałyby uprościć przygotowanie i realizację dróg rowerowych, zlokalizowanych poza pasem drogowym drogi publicznej – zapewniła Katarzyna Kościesza z resortu infrastruktury.

Aktywiści chcieli też stworzenia programu dofinansowania zakupu rowerów elektrycznych. Rząd zapewnił, że otworzy taką możliwość województwom w ramach Społecznego Funduszu Klimatycznego.
Po wizycie studyjnej w Trójmieście działacze Towarzystwa Benderowskiego zwrócili się do Urzędu Miejskiego w Gdyni z prośbą o zaprojektowanie drogi rowerowej łączącej dzielnicę Orłowo z Sopotem, a w konsekwencji także z Gdańskiem. Zwrócili uwagę, że obecna asfaltowa droga rowerowa wzdłuż alei Witolda Kukowskiego kończy się na wysokości zejścia na plażę nr 19, co znacząco ogranicza jej użyteczność zarówno w kontekście codziennego transportu, jak i rekreacji.
– Jako gmina chcemy doprowadzić do realizacji tego odcinka trasy rowerowej. Zapewniamy, że będziemy dążyć do pozytywnego rozwiązania tej kwestii w jak najszybszym terminie – zapewnił Paweł Filar z UM Gdynia w odpowiedzi
Czytaj też: Kolej będzie podstawą polityki europejskiej. Jakie plany ma Unia względem transportu publicznego?
Inne działania dla zielonego ładu. Mandaty i VAT na transport
Działacze odpowiedzieli też na narastający problem nielegalnego parkowania w miastach, zwłaszcza utrudniający ruch pieszych. Elementem tej sytuacji jest niska kwota mandatu, przez co nawet egzekucja przez policję czy straż miejską nie ma skutku prewencyjnego.
MSWiA zapewniło, że prowadzone są prace analityczne mające na celu ocenę zasadności oraz możliwości wprowadzenia nowelizacji rozporządzenia i zwiększenia kwot mandatów za nielegalne parkowanie.
Aktywiści walczyli też o zerowy VAT na transport publiczny. Petycja 21 organizacji trafia do Sejmu i czeka na rozpatrzenie.

W ramach projektu powstały też m.in. liczne fachowe analizy i zorganizowana została ekspercka debata.