Zielony Wałbrzych. Nasze propozycje: kolej, transport publiczny, rowery, OZE
Wałbrzyski urząd miejski i Zarząd Dróg Komunikacji i Utrzymania Miasta w Wałbrzychu zaprosili wypełnienia ankiety poświęconej wspólnemu uzgodnieniu wizji, celów strategicznych i kierunków rozwoju Planu Działania Zielonego Miasta Wałbrzycha.
– Celem Planu jest poprawa jakości środowiska, odporności miasta na zmianę klimatu i podwyższenie jakości życia mieszkańców. Dzięki Państwa opinii będziemy mogli wspólnie nakreślić obszary działania i kierunki rozwoju, do których Miasto będzie dążyć w celu poprawy jakości życia w Mieście – czytamy w zaproszeniu do wypełnienia ankiety.
Dwa podstawowe pytania to pytania otwarte o kierunek rozwoju. Jako Towarzystwo Benderowskie w ramach projektu Klimat na Dolny Śląsk postanowiliśmy na nie szczegółowo odpowiedzieć.
Czy widzisz inny kierunek rozwoju Wałbrzycha w przyszłości [niż zielony Wałbrzych]?
Nie, nie ma innego kierunku rozwoju Wałbrzycha w przyszłości niż zielony Wałbrzych, niskoemisyjny, oparty na źródłach odnawialnych, rozwiniętej zieleni, transporcie publicznym, rowerowym i pieszym.
Stworzenie zielonego Wałbrzycha nie tylko jest realizacją potrzeb mieszkańców, a także zapowiedzi wyborczych prezydenta Romana Szełemeja, ale też zgodnie z polityką klimatyczną Unii Europejskiej oraz w czasach kryzysu klimatycznego nie ma innej możliwości.
Wałbrzych mógłby stać się modelowym przykładem zielonej transformacji miasta pogórniczego, a także stanowić centrum całego zmieniającego się regionu.
Zwracamy uwagę tylko, że cel ten ten nie do pogodzenia jest z planowaniem jakiejkolwiek rozbudowy systemu drogowego. Sieć drogowa, zwłaszcza po oddaniu obwodnicy, nie wymaga już dalszych zmian – za wyjątkiem niezbędnych remontów – a rozwoju i skierowania na nie funduszy wymagają inne dziedziny.
Istotne będzie możliwie proekologiczne i proklimatyczne wykorzystanie funduszy unijnych z Krajowego Planu Odbudowy, Funduszy Europejskich dla Dolnego Śląska, w tym Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.
Jakie działania Twoim zdaniem przyczyniłyby się do realizacji wizji i celów rozwoju Wałbrzycha?
- Wzmocnienie systemu transportu publicznego w Wałbrzychu i aglomeracji
System transportu publicznego powinien być wzmocniony, gdyż tylko częste kursy są w stanie zwiększyć zainteresowanie transportem publicznym. Zdecydowanie wystrzegać się należy podwyżki cen w transporcie publicznym, zwłaszcza w czasie inflacji może być konkurencją wobec samochodu.
Należy także wprowadzić kursy wieczorne i nocne na najbardziej popularne trasy (Podzamcze, Piaskowa Góra, centrum) tak, by można było korzystać z transportu publicznego w każdym momencie. Nawet jeśli na początku rozwiązanie nie będzie zbyt popularne, to służyć będzie ono przyzwyczajaniu do możliwości korzystania z transportu publicznego przez cały dzień.
Celem powinno być nie tylko zwiększenie częstotliwości kursów do gmin Boguszów-Gorce, Walim, Szczawno-Zdrój czy Jedlina-Zdrój, ale też włączenie szerokiego regionu w transport publiczny – poszerzenie wspólnej komunikacji m.in. o Świebodzice, Kamienną Górę, Nową Rudę, a także stworzenie wspólnego systemu ze Świdnicą.
Przekonanie choćby części użytkowników samochodu do transportu publicznego wymaga promocji komunikacji miejskiej, rozwoju oferty, stworzenia badań potrzeb oraz dbania o jakość i komfort. Warto także promować transport publiczny jako możliwość wygodnej turystyki bez potrzeby korzystania z samochodu (z uwagi na takie miejsca jak m.in. Walim, Jedlina-Zdrój, Sokołowsko czy Zagórze Śląskie).
Uważamy, że system transportowy powinien być jednolity i opierać się o przewozy publiczne na jednym systemie biletowym, dlatego pożądane jest zastępowanie przez publiczny transport zbiorowy kursów prywatnych, przez rozbudowę kursów publicznych, także poprzez odmowę wydawania zezwoleń oraz korzystania z przystanków, w zakresie określonym przepisami prawa.
Czytaj też: Rewolucja w komunikacji miejskiej Wałbrzycha? Dopytujemy!
- Powiązanie systemu transportu publicznego w Wałbrzychu z koleją
Kolej w regionie Dolnego Śląska rozwija się, a linia nr 274 z Wrocławia do Jeleniej Góry i Zgorzelca przez Wałbrzych jest jedną z kluczowych tras województwa.
Pierwszym krokiem powiązania kolei z systemem miejskim powinien być wspólny bilet na Koleje Dolnośląskie z komunikacją miejską w granicach między Boguszowem, Jedliną a Świebodzicami, razem ze skorelowaniem rozkładów jazdy autobusów i kolei.
Drugim krokiem mogłoby być uruchomienie kursów aglomeracyjnych, zwiększających częstotliwość pociągów np. pętli do Świdnicy przez Jedlinę i Jaworzynę. W tym celu niezbędna jest mocna współpraca aglomeracyjna.
- Stworzenie polityki rowerowej i realizacja spójnego systemu dróg rowerowych w aglomeracji
W Wałbrzychu rozwija się system dróg rowerowych. Niezbędne jest jednak zbadanie możliwości terenowych i potrzeb potencjalnych użytkowników, a także stworzenie planu rozwoju sieci tras w oparciu o potrzeby transportowe i turystyczne, na podstawie którego należałoby przygotować inwestycje.
Urząd marszałkowski planuje tzw. Cyklostradę Dolnoślaską, w którą można by wpisać drogi rowerowe w aglomeracji wałbrzyskiej.
- Wypożyczalnia rowerów elektrycznych
Wypożyczalnia taka, dawniej rozważana przez prezydenta Szełemeja, może być konkurencją dla samochodu oraz możliwością zarówno dla turystów, jak i mieszkańców. Najlepszy zasięg miałaby wypożyczalnia na skalę aglomeracyjną.
Czytaj też: Wybieram kolej: Pociągiem do Sobótki i Świdnicy z rowerem!
- Stworzenie polityki pieszej i jej realizacja. Wizja zero
To działanie, istotne szczególne dla seniorów, którzy mają problemy z poruszaniem się. Niezbędne jest zbadanie zagrożeń dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym, wraz z wytypowaniem konkretnych miejsc, a także zbadanie barier dla ruchu pieszego (brakujące przejścia dla pieszych, wysokie krawężniki, wąskie i krzywe chodniki).
Postulujemy „wizję zero” czyli cel, którym jest zero wypadków śmiertelnych na drodze. Ten program wdrożyły już m.in. Nowy Jork, Szwecja, a w Polsce – miasto Jaworzno.
- Wymiana źródeł ciepła na ekologiczne
Wymiana taka jest konieczna z uwagi na zwalczanie smogu i ochronę klimatu, ale też poprawianie jakości życia mieszkańców. Priorytetem musi być wymiana w zasobie komunalnym.
Z uwagi na politykę klimatyczną, nie ma już sensu wymiana na ogrzewanie gazowe. Przyszłość należy do ciepła sieciowego (ale z planem zmiany źródła zasilania), ogrzewania elektrycznego powiązanego ze źródłami odnawialnymi czy pomp ciepła.
- Budowa energetyki opartej o źródła odnawialne
Źródła odnawialne bez wątpienia są przyszłością, a w Unii Europejskiej do 2030 r. mają stanowić aż 45 proc. produkcji energii. Ten cel wymaga szybkich zmian i inwestycji.
Rolę pionierską powinny odgrywać tu miejskie jednostki, które mogłyby montować panele słoneczne na swoich dachach. Warto zastanowić się także nad miejscami na stworzenie farm wiatrowych
- Stworzenie i realizacja planu zazieleniania i odbetonowywania przestrzeni
To istotne działanie w kontekście adaptacji do zmian klimatu. Zieleń jest szczególnie cenna w obszarze ulic i placów czyli w miejscach, które są zagrożone miejską wyspą ciepła.
Osobny akt prawny (zarządzenie lub uchwała) powinien wprowadzić standardy ochrony drzew w procesie inwestycyjnym tak, by istniejąca zieleń była chroniona. Propozycja standardów została wypracowana przez Fundację Ekorozwoju oraz Stowarzyszenie Architektury Krajobrazu.
- Poszerzenie zakresu informacji publicznej, publikowanej przez Urząd Miejski i jednostki miejskie
Kluczowe jest, żeby dyskusja o przyszłości Wałbrzycha oparta była o dane i szeroką wiedzę mieszkańców. W Biuletynie Informacji Publicznej powinny być publikowane wszelkiego rodzaju analizy, badania i statystyki, istniejące, a także decyzje administracyjne dotyczące środowiska. Powinien także powstać rejestr skarg (art. 227 kpa) i wniosków (art. 241 kpa) oraz rejestr wniosków o udostępnienie informacji publicznej tak, by wszyscy obywatele mieli dostęp do udzielanych odpowiedzi.
Czytaj też: Wnioski do planu zagospodarowania Lubina: więcej zieleni, lepiej dla pieszych
Fot. tytułowe: Rynek w Wałbrzychu / Art Jarka / CC-BY-SA 3.0
Kampanią Wybieram kolej Towarzystwo Benderowskie w ramach projektu Klimat na Dolny Śląsk zachęcać będzie mieszkańców do przejazdów kolejowych, a decydentów – do wsparcia rozwoju kolei.
Informacja opublikowana w ramach realizacji projektu „Klimat na Dolny Śląsk” Towarzystwa Benderowskiego w partnerstwie z Towarzystwem Upiększania Miasta Wrocławia, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny. Treść dostępna na licencji CC-BY-NC-SA 4.0.