Badanie transportu na osiedlach. Czym jeżdżą wrocławianie do pracy, jakich chcą zmian w MPK Wrocław?
Badanie-konsultacje osiedlowe przeprowadzone zostały w ramach realizacji projektu „Tramwaje i kolej dla klimatu”, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy Norweskich i Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.
Jak przeprowadzono badanie?
Badanie zostało przeprowadzone w ramach konsultacji na osiedlach, na których powinny dojechać tramwaje zgodnie z wynikami Panelu Obywatelskiego (Jagodno, Muchobór Wielki, Psie Pole (wraz z tzw. osiedlem kiełczowskim), Maślice), najbardziej dotkniętych brakiem wspólnego biletu na kolej (Leśnica, Brochów, Swojczyce) oraz najbardziej wykluczonymi komunikacyjnie (Lipa Piotrowska, Partynice/Ołtaszyn).
Odpowiedzi zostały uzyskane głównie za pomocą rozmów bezpośrednich, ankieterzy odwiedzili wspomniane osiedla. Wyniki były zapisywane za pomocą narzędzia Ankiety Google’a.
W trakcie ankiet uzyskano 1106 odpowiedzi. W przypadku Partynic/Ołtaszyna mieszkańcy znają to samo osiedle (okolice ul. Zwycięskiej) pod dwoma nazwami: oficjalną i zwyczajową.
Wyniki zostały przeanalizowane ilościowo i porównane według osiedli, płci oraz grup wiekowych. Odpowiedzi na cztery pytania dotyczące środka podróży dotyczące zostały zagregowane i wyliczony udział procentowy w całości dla poszczególnych osiedli i grup wiekowych.
Czytaj też: Jak zmieniał się Wrocławski Program Tramwajowy? [ANALIZA HIPERMIASTA]
Konsultacje na osiedlach. Zadane pytania
Podczas konsultacji zadawano następujące pytania:
Jak głównie poruszasz się w celu: pracy, edukacji (np. dojazd do szkoły, studia, dowóz dzieci do żłobka, szkoły, przedszkola, zajęcia dodatkowe), kultury i rekreacji, zakupów?
Odpowiedzi:
- Samochód
- Transport
- Zbiorowy
- Pieszo
- Rower
- Taksówa (ta odpowiedź okazała się nieistotna statystycznie)
Co powinno się zmienić w komunikacji miejskiej we Wrocławiu?
Odpowiedzi
- Punktualność
- Częstotliwość przejazdów
- Komfort podróży
- Ceny biletów
- Czas przejazdu
- Nic
- coś innego (pytanie otwarte)
Dokąd powinien/-a jechać tramwaj / kolej miejska z Twojego osiedla?
(pytanie otwarte)
Jak często byś z niego / niej korzystał/-a?
Odpowiedzi:
- Codziennie
- Co kilka dni
- Raz w tygodniu
- Raz w miesiącu
- Rzadziej
- Nigdy
Czy korzystałeś/-aś kiedykolwiek z pociągu w podróżach wewnątrz Wrocławia?
(tak/nie)
Czy we Wrocławiu powinna powstać kolej miejska/metropolitalna/aglomeracyjna? (kursy co 15-20 minut, kursy po całym mieście tak jak sieć kolejowa)
(tak/nie)
Co może zrobić miasto [prezydent/UM], żebyś był/-a bardziej zadowolony/-a ze swoich codziennych/regularnych podróży?
(pytanie otwarte)
Czy znasz działania ruchów miejskich, takich jak Akcja Miasto, na rzecz transportu we Wrocławiu?
(tak/nie)
Jak oceniasz działania ruchów miejskich, takich jak Akcja Miasto, na rzecz transportu we Wrocławiu?
Odpowiedzi:
- Zdecydowanie negatywnie
- Raczej negatywnie
- Neutralnie
- Raczej pozytywnie
- Zdecydowanie pozytywnie
- Nie mam zdania
Dwa pytania dotyczyły płci oraz grupy wiekowej.
Czytaj też: Parkingi park and ride we Wrocławiu. Gdzie je budować, a gdzie nie?
Wyniki badań – modal split
Modal split (podział według środka transportu) przedstawia się następująco według przebadanych osiedli:
| Osiedle | Samochód | Transport Zbiorowy | Pieszo | Rower |
| Ołtaszyn | 28,5% | 25,3% | 27,3% | 18,9% |
| Brochów | 33,2% | 35,2% | 18,9% | 12,7% |
| Maślice | 34,2% | 37,9% | 13,7% | 14,2% |
| Psie Pole | 35,0% | 32,9% | 15,4% | 16,7% |
| Leśnica | 36,8% | 42,3% | 13,5% | 7,4% |
| Swojczyce | 36,8% | 41,5% | 7,9% | 13,8% |
| Jagodno | 39,8% | 31,4% | 15,7% | 13,1% |
| Muchobór | 40,7% | 37,7% | 12,1% | 9,5% |
| Lipa Piotrowska | 50,0% | 33,2% | 7,4% | 9,5% |
Modal split według grup wiekowych i płciowych:
| Grupa | Samochód | Transport Zbiorowy | Pieszo | Rower |
| Kobieta | 34,1% | 38,6% | 16,8% | 10,5% |
| Mężczyzna | 38,0% | 30,1% | 15,4% | 16,6% |
| 15-24 lat | 19,9% | 47,3% | 17,7% | 15,1% |
| 24-44 lat | 41,5% | 31,6% | 13,8% | 13,2% |
| 45-64 lat | 40,9% | 29,8% | 15,7% | 13,6% |
| 65-84 lat | 22,0% | 39,6% | 31,0% | 7,4% |
Udział transportu zbiorowego według grup wiekowych:
Łączny modal split:
Czytaj też: Kolejowo-Rowerowy Okrągły Stół. Jak rozwijać sieć rowerową w zgodzie z koleją miejską?
Wyniki badań – co zmienić?
Ankietowani zdecydowanie najchętniej poprawiliby punktualność komunikacji miejskiej:
Dane według osiedli:
| Punktualność | Częstotliwość przejazdów | Komfort podróży | Ceny biletów | Czas przejazdu | Nic | |
| Leśnica | 28,1% | 9,8% | 13,7% | 19,6% | 19,0% | 9,8% |
| Lipa Piotrowska | 12,1% | 3,4% | 27,6% | 19,0% | 20,7% | 17,2% |
| Swojczyce | 20,1% | 13,2% | 18,1% | 14,6% | 22,9% | 11,1% |
| Psie Pole | 27,9% | 19,8% | 14,9% | 10,8% | 18,0% | 8,6% |
| Jagodno | 48,5% | 20,2% | 5,9% | 10,4% | 8,5% | 6,5% |
| Brochów | 32,8% | 22,6% | 14,6% | 9,0% | 15,5% | 5,6% |
| Maślice | 36,6% | 17,6% | 13,4% | 8,5% | 12,7% | 11,3% |
| Ołtaszyn | 42,2% | 22,7% | 9,5% | 7,1% | 12,3% | 6,2% |
| Muchobór | 33,3% | 8,7% | 27,5% | 5,8% | 14,5% | 10,1% |
Dane według grup wiekowych i płciowych:
| Punktualność | Częstotliwość przejazdów | Komfort podróży | Ceny biletów | Czas przejazdu | Nic | |
| Kobieta | 35,5% | 19,7% | 15,1% | 11,1% | 15,1% | 3,5% |
| Mężczyzna | 35,5% | 18,7% | 12,9% | 10,9% | 16,1% | 5,9% |
| 15-24 lat | 38,2% | 16,9% | 18,0% | 6,7% | 18,3% | 1,9% |
| 24-44 lat | 34,4% | 19,8% | 13,2% | 13,9% | 15,4% | 3,2% |
| 45-64 lat | 35,2% | 20,9% | 11,2% | 10,6% | 15,6% | 6,5% |
| 65-84 lat | 36,8% | 17,5% | 16,7% | 2,6% | 8,8% | 17,5% |
Nie zanotowano tutaj dużych różnic. Wyjątkiem są ceny biletów, co naturalne osoby które nie płacą za bilety z uwagi na wiek nie zwracają uwagi na cennik. Widać również, że czas przejazdu jest znacznie ważniejszy dla osób najmłodszej grupy wiekowej niż seniorów.
Czytaj też: Profesor Knoflacher: Miasta muszą być skoncentrowane na człowieku, priorytetem przyjazność dla pieszych
Jak często korzystaliby z tramwaju/kolei?
Aż 67,5 proc. korzystałaby z linii tramwajowej lub kolejowej częściej niż raz w tygodniu.
W tym pytaniu występują spore różnice między osiedlami.
Na wszystkich osiedlach większość korzystałaby z tramwaju lub kolei miejskiej częściej niż raz w tygodniu.
Czytaj też: Linia kolejowa nr 285 musi zyskać drugi tor. Wniosek do Ministerstwa Infrastruktury
Gdzie pojechać?
Bez zakoczenia wypadają wyniki dotyczące pożądanych celów podóży tramwajem lub koleją. Zdecydowanie najwięcej osób chce jechać do centrum (w tym do Rynku i na Dworzec Główny). Sporo odpowiedzi uzyskały też osiedla Nowy Dwór lub Gaj, obecnie już obsługiwane tramwajem.
Czytaj też: Karol Trammer: Polska kolej musi stworzyć lepszą ofertę przewozową. Równe i częste kursy
Czy wrocławianie korzystali z kolei?
Nieco więcej niż połowa ankietowanych korzystała do tej pory z pociągów w mieście.
Wyniki osiedlowe pokazują duży rozstrzał między odpowiedziami:
Korzystanie zdecydowanie skorelowane jest również z wiekiem, co nie pokrywa się z odpowiedziami dotyczącymi modal splitu. Oznacza to, że osoby starsze są raczej wierne tramwajom i autobusom, rzadziej wybierając kolej jako nowy środek transportu w ramach miasta.
Czytaj też: Trudny dojazd rowerem do stacji Wrocław Osobowice. To trzeba zmienić!
Wrocławianie za koleją miejską
Z badań wynika jednoznaczne poparcie dla stworzenia sieci kolei aglomeracyjnej.
W odpowiedziach na to pytanie występują tutaj niewielkie różnice międzyosiedlowe.
Różnice między płaciami są pomijalne. Z kolei korzystało 53,6 procent ankietowanych kobiet i 50,5 procent ankietowanych mężczyzn.
Czytaj też: Przystanek Karłowice dla kolei miejskiej Wrocławia. Którą lokalizację wybrać?
Znajomość ruchów miejskich
Niestety, wrocławianie z osiedli peryferyjnych nie wykazują aktualnie znajomości działalności ruchów miejskich w dziedzinie transportu.
Również tutaj występuje spora różnica względem wyników poszczególnych osiedli.
Najwięcej znajomości jest w grupie wiekowej 24-44 lat (28 procent) i 45-64 lat (26 procent), mniej w grupie najłmodszej 15-24 lata (17,4 procent) a jeszcze mniej w najstarszej (11,4 procent.
Wśród osób, które znają działalność ruchów miejskich, ma ona ocenę między neutralną a umiarkowanie pozytywną.
Czytaj też: Jak przyspieszyć wrocławskie tramwaje? Debata ekspertów
Co zmienić w mieście?
Odpowiedź na to pytanie otwarte („Co może zrobić miasto [prezydent/UM], żebyś był/-a bardziej zadowolony/-a ze swoich codziennych/regularnych podróży„) wyjawiła priorytet dla budowy tramwaju na Jagodno oraz istotną rolę wspólnego biletu na MPK i kolej, a także wykorzystania kolei w przewozach miejskich („PKP”). Istnieje grupa zwolenników szerszych dróg, ale jest ona relatywnie niewielka.
Czytaj też: Debata powyborcza o wrocławskim transporcie. Kolej miejska, wspólny bilet MPK-KD, tramwaje
Wypowiedzi ankieterów
Michał Guziński (ankierował na Jagodnie): Częśc osób nie chciała rozmawiać, ale co do zasady respondenci znajdowali czas na badanie. Większość ankietowanych przyznała, że dobrym rozwiązaniem byłaby kolej miejska. Oczywiście pojawiała się kwestia trasy tramwajowe na Jagodno, ale w wypowiedziach często była nuta ironii w stylu „ten tramwaj był na wizualizacji, gdy kupowałem mieszkanie”. Dało się wyczuć spore rozczarowanie. Były też głosyt kierowców samochodów, że tylko budowa nowego pasa rozładuje. Zauważyłem, że sporo osób gdy już dojedzie na swoje osiedle, to się już nie rusza i na przykład do Biedronki sporo osób porusza się pieszo czy jeździ na rowerze. Jak na osiedle tego typu dość sporo osób przyznawało się do jazdy na rowerze, że to opłaca się czasowo. Były głosy, że drogi piesze są wyznaczone bardzo na około. Według ankierowanych, ulice często się korkują, zwłaszcza dojazd do szkoły. Mówiono przy okazji również o innych problemach, takich jak brak zieleni.
Magdalena Komsta (ankietowała na Leśnicy i na Maślicach): – Większość osób była nastawiona chętnie do rozmowy, szczególnie w dwóch miejscach. Pierwsze było na pętli tramwajowej, ale ono mogło być trochę nieobiektywne, dlatego później zmieniłam miejsce. Nie było zastrzeżeń co do czystości w MPK, większość się zgadzała, że są serio bardzo dobre warunki i że nie mają jakichś zastrzeżeń. Do Leśnicy bardzo dużo osób dojeżdża z podmiejskich miejscowości, np. z Wilkszyna. Wiele osób dlatego wybiera auta. Zwracano uwagę na problemy z dojazdem autobusami, np. linie 101 i 923. Linie autobusowe są ze sobą słabo skomunikowane, np. jeden odjeżdża zaraz po drugim, kolejny będzie za 30 minut. Jako mieszkanka tej okolicy sama zwracam uwagę na problemy z autobusem nr 148. Na Maslicach, czuło się, że wiele osób czeka na trasę tramwajową choć praktycznie nikt nie wierzy w to, że będzie zrealizowana. Więcej osób wybiera rower lub auto niż autobusy, które stoją w korkach.
Maria Janicka (koordynatorka zbierania podpisów): – Większość osób była pozytywnie nastawiona do zbierania danych. Z mojego doświadczenia wynika np. negastywne nastawienie osób starszych do nowości, w tym kolei. Sporo osób zwracało uwagę na problem z dostępem do tramwajów wysokopodłogowych, oprócz osób starszych byli to rowerzyści i rodzice z wózkami dziecięcymi. Część osób, która korzystała obecnie z samochodów, postilowała priorytet dla tramwajów tak, by jeździły szybiej. Osoby korzystające z rowerów, np. na Leśnicy, przyznawały że czasem przewożą rower tramwajem, np. w miejscach gdzie brakiuje drogi rowerowej. Jeśli chodzi o kwestie kolejowe, podnoszona była kwestia wspólnego biletu i częstotliwości. Panuje przekonanie, że pociągów poza godzinami szczytu jest za mało, co utrudnia dojazd koleją.
Czytaj też: Kolej Dużych Prędkości Wrocław-Praga musi powstać. Apel do rządu
Wyciąg z notatek z prowadzonych ankiet
Z notatek ankieterów wynikają m.in. następujące spostrzeżenia i wnioski:
- dla osób w wieku 40-80 najbardziej problematyczna jest dezinformacja. Przykład: tramwaj wyświetlany jest na tablicy elektronicznej jako planowy, mimo że nie pojawia się na przystanku lub się spóźnia
- często powtarzająca się chęć powrotu do wspólnego biletu Urbancard, umożliwiającej ludziom przejazd pociągiem i tramwajem
- problemem sa nagłe awarie na trasie, często nie są jasno komunikowane na przystankach
- postulat: tramwaje jak i autobusy powinny mieć wydłużone godziny kursowania przez przywrócenie nocnych tramwajów lub wydłużenie wykonywania kursów do późniejszych pór
- brak działającej klimatyzacji doskwiera również w innych, nowszych modelach. Mieszkańcy narzekali też na brak ogrzewania w tramwajach w zimę.
- mieszkańcom nie podoba się omijanie przez niektórych pasażerów zakazu palenia na przystankach
- środki transportu często są przeludnione i trudno w nich o miejsce, siedzące czy też stojące.
- opóźnienia sprawiają, że czasem autobusy przyjeżdżają jeden po drugim, nie według rozkładu
- mieszkańcy zauważają problem z nowo powstałymi osiedlami. Podczas ich budowy nie zwraca się uwagi na kwestię dojazdu
- osobom w podeszłym wieku trudnością jest zorientowanie się w zmianach komunikacji miejskiej.
Czytaj też: Transport publiczny w Barcelonie i Katalonii. Kolejki linowe, metro i rozbudowa tramwajów
Wyniki badań – interpretacja i rekomendacje
Na podstawie danych określamy następujące rekomendacje:
* Pierwszą linią kolei miejskiej powinna być uruchomiona na trasie Lesnica-Brochów. To mieszkańcy tych osiedli najczęściej korzystają z pociągów. W przypadku tych stacji atutem jest częstotliwość, natomiast na pewno utrudnieniem jest brak wspólnego biletu.
* Najwięcej osób zwraca uwagę na punktualność kursów transportu zbiorowego na Jagodnie. Jednoznacznie wskazuje na potrzebę tramwaju jako wydzielonego: mieszkańcy wierzą, że przyniesie to w końcu punktualne kursy. Kolejne miejsca w tej klasyfikacji mają Ołtaszyn i Maślice, które również mają sporo omawiane trasy tramwajowe.
* Największy udział transportu zbiorowego jest na Leśnicy. Mimo oddalenia ma na to wpływ obecność trasy tramwajowej jako jedynej ze wskazanych osiedli. Wskazuje na to, że system tramwajowy nawet przy dużych odległościach, powoduje znaczne zwiększenie osób korzystających z transportu zbiorowego, a autobusy nie są traktowane jako alternatywa.
Czytaj też: Kolej dla Wrocławia. Co potrzeba kolei aglomeracyjnej? [RAPORT HIPERMIASTA]
* Najmniejszy udział transportu zbiorowego jest na Ołtaszynie/Partynicach, znanego z ogromnego korku. W tych korkach stoją autobusy, które nie mają zatem żadnej przewagi konkurencyjnej, zwłaszcza uciążliwe jest stanie w korku w zatłoczonym autobusie. Świadczy to jednoznacznie o potrzebie budowy trasy tramwajowej na Ołtaszyn/Partynice.
* Największy udział rowerów ma Ołtaszyn. Świadczy to z jednej strony o fatalnym stanie transportu zbiorowego, ale z drugiej stronie – o tym, że warto inwestować w infrastrukturę rowerową. Ołtaszyn posiada bowiem wzdłuż trasę rowerową przy ul. Zwycięskiej, połączoną z wygodną trasą wzdłuż al. Karkonoskiej. Posiada również nieformalną trasę do centrum (ul. Spiska) – popularna mimo braku nawierzchni, z uwagi na jej oddalenie od ulic, co polepsza parametry takie jak szybkość czy bezpieczeństwo.
* Najmniejszy udział rowerów ma Leśnica, co należy wiązać z jej oddaleniem od centrum miasta. Co ciekawe, oddalenie nie wpływa na udział transportu zbiorowego, co należy wiązać z obecnością trasy tramwajowej.
* Najmniejszy udział odpowiedzi pieszych ma Lipa Piotrowska. Jest najbardziej odcięte od struktury miejskiej, trudno dotrzeć pieszo do jakichkolwiek celów podróży. Świadczy to o potrzebie tworzenia osiedli kompletnych, wyposażonych w usługi.
Czytaj też: Kluczowe działania dla osiedli dla zrównoważonego transportu [ANALIZA HIPERMIASTA]
* Na czas przejazdu transportu zbiorowego najbardziej narzekają mieszkańcy Swojczyc. Okolica znana jest z tzw. hardkorka czyli ogromnych korków na wjeździe do Wrocławia. Świadczy to o potrzebie budowy trasy tramwajowej na Swojczyce.
* Lipa Piotrowska ma największy udział samochodu spośród przebadanych osiedli. Osiedle jest najbardziej peryferyjne w sensie strukturalnym (oddzielone od reszty miasta przez autostradę i linię kolejową), a przez długi czas obsłufiwała tylko jedna, rzadko kursująca linia autobusowa.
* Najwięcej osób, które odpowiedziały, że „nic” nie poprawi sytuacji transportowej zanotowano na Lipie Piotrowskiej. Oznacza to, że mieszkańcy tego osiedla najmniej wierzą w powodzenie jakiejkolwiek zmiany w transporcie publicznym. Inaczej niż np. na Jagodnie, Ołtaszynie i Maślicach, gdzie mogą spodziewać się punktualnego transportu publicznego po budowie tramwaju.
* Największy udział transportu zbiorowego jest w grupach wiekowych 15-24 lat oraz 65-84 lat. Oznacza to konieczność rozbudowy systemu tak, by była atrakcyjna dla osób w wieku produkcyjnym.
* W odpowiedzi na pytanie otwarte bardzo często pojawia się hasło „tramwaj na Jagodno”, co oznacza, że jest to nośny postulat. Często w odpowiedziach pojawia się też kwestia dróg rowerowych, co wskazuje na potrzebę rozbudowy spójnego systemu tras.
Czytaj też: Transport w Trójmieście. Szybka Kolej Miejska i gdyńskie trolejbusy
Fot. tytułowe – Pętla na Leśnicy / Hipermiasto / CC-BY-NC-SA 4.0.
Informacja opublikowana w ramach realizacji projektu „Tramwaje i kolej dla klimatu”, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy Norweskich i Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny. Treść dostępna na licencji CC-BY-NC-SA 4.0.
