Co powinno się zmienić na Przedmieściu Oławskim?
PRZEDMIEŚCIE OŁAWSKIE powinno stać się modelowym przykładem zrównoważonego rozwoju, miejsca przyjaznego mieszkańcom różnych grup społecznych. Rozpoczynający się proces rewitalizacji jest wielką szansą dla tego zaniedbanego obszaru. W ramach projektu „Przestrzeń Wrocławia” Towarzystwo Benderowskie i Towarzystwo Upiększania Miasta Wrocławia zgłosiły liczne propozycje dotyczące przyszłości tego osiedla.
Miejsce Spotkań
Zaniedbany placyk na rogu ul. Komuny Paryskiej, Zgodnej, Kościuszki mógłby stać się rynkiem Przedmieścia Oławskiego. Proponujemy stworzenie miejsca z ławkami, w którym mogliby spotykać się mieszkańcy. Wzorem może być np. przestrzeń na rogu ul. św. Antoniego i Krupniczej, czy też Rynek Psiego Pola. Projekt powinien obejmować również zieleń: nasadzenie drzew, a także donice z kwiatami. Obok stacji transformatorowej mógłby powstać niewielki pawilon dla kawiarni, a także miejsca aktywności społecznej. Rynek powinien objąć także teren dzisiaj zajmowany przez auta na ślepym odcinku ul. Komuny Paryskiej.
Aleja Traugutta
Niestety, wykonany w latach 90. remont ul. Traugutta nie uwzględniał innych potrzeb niż ruchu samochodowego. Ruch pieszy został sztucznie wydłużony (przez likwidację przejść dla pieszych przy ul. Mierniczej i Prądzyńskiego), nie zadbano o potrzeby rowerzystów i komunikacji zbiorowej. Ulica nie została także wyposażona w odpowiednią zieleń, zwłaszcza drzewa (którymi niegdyś była nimi obsadzona). Nowy projekt powinien obejmować obustronne szpalery drzew, przeniesienie przejść dla pieszych do planowanych lub istniejących naturalnych ciągów pieszych (ul. Miernicza – jej przedłużenie zgodne z miejscowym planem zagospodarowania, ul. Prądzyńskiego – ul. Szybka) i obustronne drogi rowerowe.
Aleja Kościuszki
Proponujemy projekt, który uczyni z ul. Kościuszki prawdziwą miejską ulicę, z priorytetem dla komunikacji tramwajowej, przyjazną pieszym i rowerzystom, o jednym pasie ruchu w każdym kierunku. Projekt powinien obejmować: obustronne szpalery drzew, rewitalizację torowiska tramwajowego, wymianę nawierzchni ulicy, przeniesienie parkowania na jezdnię, w celu uwolnienia na chodniku miejsca dla pieszych, a także obustronne pasy rowerowe.
Remont chodników i uspokojenie ruchu na Przedmieściu Oławskim
Celem działań powinno być zwiększenie bezpieczeństwa ruchu i poprawa jakości przestrzeni pieszej. Wzorem może być plan uspokojenia ruchu części Nadodrza (okolice Ołbińskiej i Jedności Narodowej), przygotowany przez Urząd Miejski. Projekt powinien obejmować przekształcenie niektórych ulic w jednokierunkowe (ul. Łukasińskiego), przeniesienie parkowania na jezdnie (m.in. ul. Więckowskiego, Zgodna, Komuny Paryskiej, Miernicza, Kniaziewicza), zabezpieczenie chodników przed parkowaniem, wymianę nawierzchni chodników na nową (płyty betonowe 50×50 cm), a także fizyczne środki uspokojenia ruchu (wyniesione przejścia, „uszy Myszki Miki”, minironda).
Skwer Bonifratrów (na rogu Komuny Paryskiej i Pułaskiego)
Ta przestrzeń jest jednym z niewielu miejsc zielonych w tym gęsto zabudowanym obszarze. Obowiązujący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje tam teren zieleni parkowej. Realizacja powinna zapewne wiązać się z przejęciem terenu na własność gminy. Częścią projektu powinno być: ustawienie ławek, zasadzenie nowych drzew i krzewów, wykonanie oświetlenia. Niestety, obecnie skwer został ogrodzony i zamieniony w parking dla pobliskiej inwestycji mieszkaniowej.
Kładka nad torami kolejowymi między Przedmieściem Oławskim a Hubami i przystanek Szybkiej Kolei Miejskiej
Stworzenie przystanku na linii E-30 spowodowałoby znaczącą poprawę komunikacji zbiorowej, zwłaszcza biorąc pod uwagę powstanie Szybkiej Kolei Miejskiej/Aglomeracyjnej. Podmiotem inicjującym powstanie przystanku kolejowego może być Urząd Miejski Wrocławia, nawet gdy realizatorem są Polskie Linie Kolejowe (przykłady m.in. Wałbrzycha i Lęborka). Likwidacja kładki nad torami spowodowała problemy dla pieszych i wydłużyła ich drogę dojścia ze wschodniej części Przedmieścia Oławskiego w okolice ul. Hubskiej. Dlatego powinna zostać odtworzona jako kładka pieszo-rowerowa, wraz z dostępem do przystanku.
Kładka pieszo-rowerowa nad Fosą Miejską, na przedłużeniu ul. Komuny Paryskiej
Taka kładka, której pomysł pojawiał się już w Urzędzie Miejskim, ułatwiłaby ruch pieszych i rowerzystów, zwiększając liczbę osób odwiedzających Przedmieście Oławskie.
Kamienice na Pułaskiego – zysk zamiast rozbiórki
Pozbywanie się cennego dziedzictwa nie jest wskazane w mieście tak doświadczonym przez wojnę jak Wrocław. Kamienice przy ulicach Pułaskiego i Małachowskiego (wraz z oficynami: tylnymi i boczną) tworzą spójny zespół budowlany, który wyremontowany – będzie zachwycać jak kamienice przy placu Staszica.
Historycznymi budynkami interesują się ostatnio także inwestorzy. Przykłady takich rewitalizacji jak przy ul. Łaciarskiej, ul. Prusa 38 czy Marcinkowskiego 8 wskazują, że nawet mocno zdewastowanie budynki mogą być odrestaurowane. A kamienice to zasób, który jest mocno ograniczony i nie będzie wzrastać w przyszłości.
Większość kamienic (np. 60%) może zostać sprzedana – z zastrzeżeniem ich remontu przez prywatnego inwestora. Z zysków ze sprzedaży Urząd Miejski mógłby wyremontować część (np. 20%) z przeznaczeniem na mieszkania czynszowe pod wynajem. Takich mieszkań obecnie na rynku, niestety, brakuje. Rozwiązanie to powinno w założeniach się samofinansować i nie przynosić strat. Inwestycję może realizować spółka gminy, co umożliwi ustalenie nieco wyższych czynszów niż komunalne. Jedna z kamienic powinna zostać wyremontowana, z przeznaczeniem na działania społeczne i kulturalne, przez wybraną w konkursie organizację (model Zajezdni Dąbie).
Odnawialne Przedmieście Oławskie – panele słoneczne na dachach
OZE są przyszłością energetyki, a ich wdrożenie jest też obowiązkiem Polski. Energetyka rozproszona jest w stanie ochronić nas przed kryzysami energetycznymi, a także sprzyja zmniejszeniu zanieczyszczeń. Dobrym rozwiązaniem dla śródmieść miast są panele fotowoltaiczne, które mogą być umieszczone na dachach. Projekty mogłyby uwzględniać umieszczenie paneli słonecznych na budynkach publicznych (SP 2, SP 85, LO XIII, SP 92, budynek Starostwa Powiatowego, itd.) i ofertę dotacyjną dla wspólnot mieszkaniowych i innych instytucji.
Zielone wnętrza kwartałów kamienic
Częścią procesu rewitalizacyjnego na Przedmieściu Oławskim musi być odnowa podwórek. W jak największej mierze powinny one służyć mieszkańcom pobliskich kamienic, bez względu na wiek. Powinny stać się zielonymi oazami, ponieważ w tej części miasta bardzo brakuje terenów zielonych, wyposażonymi dodatkowo w place zabaw, boiska, małą architekturę (ławki, altany, oświetlenie). Miejsca parkingowe nie powinny zajmować większej części terenu (jak jest obecnie), gdyż wtedy niemożliwe jest zaistnienie funkcji społecznej. Najbardziej optymalnym rozwiązaniem byłoby prz gotowanie projektu nowego zagospodarowania z mieszkańcami najbliższych budynków, a nawet wspólne wprowadzanie zmian. Dzięki temu lokalna społeczność będzie czuła się bardziej związana z miejscem. Przykład Nadodrza pokazuje, że uporządkowane podwórka są miejscem integrującym i żywym (np. podwórko w kwartale ulic Jagiellończyka, Rydygiera, Św. Wincentego i Chrobrego).
Zielone dachy i ściany dla Przedmieścia Oławskiego
Urząd Miejski chce wspierać powstawanie zielonych dachów i ścian, czego przejawem jest uchwała, która właścicieli zwalnia z części podatku od nieruchomości za ich stworzenie. W zanieczyszczonym mieście, zwłaszcza na terenach pozbawionych większych obszarów zielonych, takie rozwiązanie poprawi jakość życia mieszkańców.
Likwidacja pieców wraz z termomodernizacją kamienic.
Podobny projekt zapewne jest rozważany w UM. Mocno ten pomysł popieramy i uważamy, że powinien być fiansowany zarówno z programu typu Kawka, jak i z funduszy RPO na gospodarkę niskoemisyjną. Termomodernizacja kamienic nie może jednak wiązać się ze „styropianizacją” frontowych elewacji. By zapobiec uciekaniu ciepła należy przede wszystkim: wymienić okna na szczelne, wymienić instalację grzewczą oraz ocieplić dach (który powoduje największe straty ciepła), a ponadto – ocieplić elewację tylną. W dalszej kolejności powinna być rozpatrywana możliwość ocieplenia od wewnątrz.
Projekt może być prowadzony jako program dotacyjny, analogiczny do Kawki, a także
jako projekt Zarządu Zasobu Komunalnego/Wrocławskich Mieszkań (w odniesieniu do kamienic gminnych).
Modernizacja oświetlenia ulicznego i podwórkowego
Należy wymienić istniejące oświetlenie uliczne na nowe, energooszczędne i podwieszone na kamienicach (bez zajmujących przestrzeń chodników słupów) na wszystkich ulicach Przedmieścia, gdzie odległość budynków po obu stronach ulicy to umożliwia.
Zabudowa pl. Społecznego
Plac Społeczny, między ul. Mazowiecką, pl. Wróblewskiego, budynkiem Poczty Głównej i Urzędem Wojewódzkim, to prawie 20-hektarowa, wyłącznie komunikacyjna przestrzeń pomiędzy placem Grunwaldzkim z centrum akademickim a Rynkiem.
Przed wojną istniała tu gęsto zabudowana dzielnica, dzięki czemu Przedmieście Piaskowe,
Oławskie i Stare Miasto nie były tak podzielone jak obecnie. Opowiadamy się za wprowadzeniem nowej zabudowy wielofunkcyjnej na ten obszar.
Jednak plan miejscowy powinien zostać zmieniony tak, aby:
– nie planować tunelu między Mostem Pokoju a pl. Wróblewskiego,
– nie likwidować wygodnego węzła przesiadkowego na pl. Wróblewskiego,
– planowane ulice, w tym deptaki z tramwajem, miały ludzką skalę i nie były szerokie na
dziesiątki metrów,
– pod Urzędem Wojewódzkim zachować zielony skwer, w tym szpaler lip, będący częscią
większego założenia (szpaler biegnie od mostu Grunwaldzkiego poludniowym skrajem
skweru i dalej parkiem wzdłuż alei Słowackiego),
– zabudowę przy Wyb. Słowackiego i ul. Mazowieckiej poprowadzić z poszanowaniem
historycznego przebiegu tych ulic.
– w środku nowej planowanej zabudowy powinien znaleźć się plac pieszy.
Ten projekt nie tylko zwiększy podaż gruntów pod zabudowę i liczbę mieszkań powstających w centrum, dobrze obsługiwanym przez transport publiczny, z dostępem pieszym lub rowerowym do ważnych obiektów, ale także pozwoli na wykreowanie nowych przestrzeni publicznych wysokiej jakości i scali na nowo różne części miasta. Jest to też niepowtarzalna okazja, by postawić budynki o naprawdę wysokiej jakości i niebanalnej architekturze. Temu mogłyby służyć międzynarodowe konkursy.
Powyższy tekst ukazał się pierwotnie w publikacji „Jak tworzyć Wrocław?„, zrealizowanej dzięki programowi „Obywatele dla Demokracji” Fundacji Batorego i Funduszom EOG.
Zdjęcie wyróżniające: Starostwo Powiatu Wrocławskiego przy ul. Kościuszki i dziki parking, źródło: fotopolska.eu.
