Jaki jest obecny stan Promenady Krzyckiej?
Promenada Hugo Richtera była bodaj pierwszym parkiem linearnym we Wrocławiu. Po II wojnie światowej podupadła. Teraz możemy podziwiać jedynie fragmenty z oryginalnego założenia. Ale można je odtworzyć.
Jacek Kuśmierski, mgr inż. architekt krajobrazu
Promenada Krzycka to rozległe założenie parkowo-urbanistyczne o charakterze liniowym, położone w południowej części Wrocławia w dzielnicy Krzyki. Obiekt składa się z ciągu spacerowego biegnącego po obu stronach nasypu kolejowego Towarowej Obwodnicy Wrocławia o łącznej długości prawie 10 km. Ponadto do traktu przylega sieć rozszerzeń w formie: parków, skwerów, placów, terenów sportowych, ogrodów działkowych, wzgórz widokowych oraz łąk zabawowych tworzących integralną całość. Zgodnie z ideą Hugo Richtera promenada ukształtowana w formie zielonego korytarza nadal łączy Wojszyce i Park Południowy z ul. Grabiszyńską na północy oraz Parkiem Grabiszyńskim na zachodzie. Układ ten stanowi dziś południową część śródmiejskiego pierścienia zieleni Wrocławia.
Poszczególne części traktu spacerowego przedstawiają obecnie różnorodny stan zachowania. Promenada niestety utraciła swoją ciągłość w wyniku przecięcia kilkoma arteriami drogowymi o dużym natężeniu ruchu samochodowego. Brak jest podstawowej infrastruktury takiej jak ławki, kosze i oświetlenie, a nawierzchnia samej ścieżki ma często zły stan techniczny. Rozwój okolicznej zabudowy oraz niekontrolowany rozrost drzew spowodowały utratę walorów widokowych Małej Sobótki oraz Górki Partynickiej.
Nie zachowały się również znajdujące się na ich szczytach pawilony, którego jedyny istniejący przykład można zobaczyć na Wzgórzu Bendera w Parku Południowym. Do bilansu strat należy wpisać również historyczne szpalery drzew, które uległy wycince, zamarciu lub zniszczeniu przez siły natury.
Mimo tych wszystkich negatywnych zjawisk Promenada Krzycka zachowała zasadnicze elementy kompozycyjne i nadal wyróżnia się wysokim potencjałem rekreacyjnym.Wśród najcenniejszych obiektów należy wyróżnić Plac Lipowy, Dębowy oraz zieleniec przy ul. Koszyckiej (dawny Plac Bismarcka) otoczone wspaniałymi szpalerami drzew z czasów Hugo Richtera. Ponadto do dziś podziwiać możemy fragmenty starych alej z dębów szypułkowych, lip drobnolistnych oraz klonów zwyczajnych podkreślających historyczny przebieg promenady. Wśród nich rosną okazy drzew o wymiarach pomnikowych!
Mimo ogromnych strat w kompozycji nadal zachował się pierwotny skład gatunkowy roślin, który odtwarza się w sposób naturalny. Wyjątkowo cennym miejscem jest Wzgórze Gajowickie, z którego możemy podziwiać zachwycającą panoramę Wrocławia z jej charakterystycznymi budowlami, a nawet dolnośląskie góry z Masywem Ślęży na czele.
Zaplecze sportowo-rekreacyjne zapewniają boiska, korty tenisowe oraz sieć kilkunastu ogrodów działkowych i zieleńców zachęcających do aktywnego wypoczynku. Promenada stanowi dziś ważny łącznik komunikacji pieszej i rowerowej, a dzięki dużej dostępności pełni rolę naturalnego miejsca spacerów okolicznych mieszkańców.
Artykuł jest elementem projektu realizowanego przez Fundację Ekorozwoju, który ma spopularyzować wśród mieszkańców Wrocławia ideę utworzenia Promenady Krzyckiej. Dodatkowo została przygotowana gra miejska, której pierwsza pilotażowa edycja odbędzie się już 27 grudnia 2017 r. Szczegółowe informacje i zapisy na grę – na stronie wydarzenia na Facebooku.
Przeczytaj na Hipermieście o Hugo Richterze i historii promenady.
* Nota o autorze: Jacek Kuśmierski jest absolwentem architektury krajobrazu na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Jego praca magisterska „Promenada Hugo Richtera jako element systemu ścieżek spacerowych Wrocławia” zdobyła 3. nagrodę w konkursie „Wrocławska Magnolia”, Grand Prix wrocławskiego oddziału Towarzystwa Urbanistów Polskich oraz nagrody w konkursach Stowarzyszenia Polskich Architektów Krajobrazu i PKN ICOMOS. Obecnie jest pracownikiem Działu Ogrodowego Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Fot. wyróżniająca: Promenada Krzycka, górka Mała Sobótka – stan obecny, A. Gierko
Pozostałe zdjęcia: A. Gierko
