Transport publiczny w Warszawie. Wzór dla całego kraju?
Jak wylicza Zarząd Transportu Miejskiego w 2022 roku pojazdami Warszawskiego Transportu Publicznego podróżowało ponad 863 mln pasażerów. Rok wcześniej było to niespełna 630,8 mln, zatem powoli wraca do stanu sprzed pandemii.
ZTM Warszawa obejmuje nie tylko stolicę, ale liczne gminy w okolicy (np. Legionowo, Pruszków, Marki, Ząbki, Wołomin, Piaseczno, Góra Kalwaria). W Warszawie kursuje 1,5 tysiąca autobusów, 400 składów tramwajowych, 62 pociągi metra oraz 19 pociągów Szybkiej Kolei Miejskiej . Sieć komunikacyjna w Warszawie liczy około 3,6 tysiąca kilometrów, a poza stolicą około 1,4 tysiąca kilometrów.
W 2022 roku cała warszawska komunikacja miejska przewiozła 863 445 768 pasażerów. Warszawa od lat jest jedynym polskim miastem, w którym udział transportu publicznego w podróżach po mieście przekracza 50%.
Przy ZTM w Warszawie działa również społeczna Rada Warszawskiego Transportu Publicznego.
Czytaj też: Dworzec Nadodrze. Zabytkowa perełka czeka na remont i plan zagospodarowania
Metro w Warszawie. Dwie linie i trzecia?
Metro jest najbardziej znanym środkiem transportu w Warszawie i odpowiada za 17% pracy przewozowej oraz za 18,6% pasażerów (161 z 863 mln w 2022 r.).
Pierwsza linia metra (M1, niebieska) łączy Ursynów, Mokotów i Śródmieście z Żoliborzem i Bielanami i ma długość 22,7 km.
Druga linia metra (M2, czerwona) łączy Bemowo i Wolę ze Śródmieściem, Pragą, Targówkiem i Bródnem. W 2022 r. druga linia metra wydłużyła się o ponad 6 km, a pasażerowie korzystają z pięciu nowych stacji: Ulrychów i Bemowo w zachodniej części Warszawy oraz Zacisze, Kondratowicza i Bródno we wschodniej.
W ramach budowy metra udało się zwiększyć udział pieszych i rowerzystów w centrum na ul. Świętokrzyskiej nad linią M2.
W planach jest budowa linii M3 na Gocław, choć ruchy miejskie i eksperci kwestionują, czy to najważniejsza inwestycja. Sugeruje się budowę linii M4, równoległej do linii M1, gdzie potoki pasażerskie mogą być większe.
Czytaj też: Wniosek o przystanek przy Racławickiej na TOW. Dla Grabiszynka, Krzyków, Borka
Kolej w Warszawie. Wspólny bilet i SKM
Kolej w Warszawie odpowiada za 20% pracy przewozowej (13% to Koleje Mazowieckie, 6% Szybka Kolej Miejska i 1% Warszawska Kolej Dojazdowa). Główną stacją jest Warszawa Śródmieście, położona między Dworcem Centralnym a stacją metra Centrum.
W SKM obowiązuje w pełni taryfa miejska, a w KM i WKD – wspólny bilet od dobowego w górę (czego brakuje od 2021 r. we Wrocławiu).
Przy stacjach powstają parkingi typu Parkuj i Jedź. Np. w 2022 r. wybudowano przy przystanku kolejowym Warszawa Żerań, gdzie stworzono 235 miejsc postojowych dla samochodów i 140 dla rowerów. Drugi zlokalizowano na Ursynowie przy stacji kolejowej Warszawa Jeziorki, gdzie jest 138 miejsc parkingowych dla aut i 40 dla jednośladów.
Czytaj też: Potrzebne przejście z Kleczkowa na Dworzec Nadodrze. Jest wniosek do PLK
Tramwaje w Warszawie. Stawiają na szybkość
Operatorem tramwajów jest komunalna spółka Tramwaje Warszawskie Sp. z o.o. Tramwaje odpowiadają za 19% pracy przewozowej, a długość tras to 344,4 km. Tramwajami jeździ 28,6% pasażerów (274 z 863 mln), a zatem znacznie więcej niż metrem.
Spółka Tramwaje Warszawskie postawiła mocno na szybkość tramwajów przez odpowiednie ustawienie sygnalizacji świetlnej. Tylko w 2022 r. liczba skrzyżowań tramwajowych wyposażonych w system zielonej fali wzrosła 60 do 71 procent. Dla porównania w Warszawie jeżdżą średnio 18,9 km/h, we Wrocławiu 16,9 km/h.
Tramwaje kursują znacznie częściej niż we Wrocławiu (poszczególne linie nawet co 4-5 minut, a na centralnych ciągach kursy nawet co 1-2 minuty).
Niestety, jak do tej pory 50,44 % taboru jest wysokopodłogowe, 45,05% niskopodłogowe, a 4,18% częściowo niskopodłogowe.
Trwa największa inwestycja tramwajowa od lat – budowa trasy tramwajowej łączącej Śródmieście z Wilanowem. Jak zapowiadały władze stolicy Polski, w przyszłym roku będziemy mogli wsiąść w Wilanowie do nowoczesnego tramwaju i po około 25 minutach wysiąść w centrum miasta. Zaplanowani też odnogę na Gagarina.
Powstaje też zajezdnia tramwajowa na Annopolu, gdzie będzie nocowało 150 tramwajów. Budowa jest niezbędna z uwagi na powyższe inwestycje, ale również wzdłuż ul. Kasprzaka na Woli.
Na nowych i remontowanych trasach Warszawa stawia na zielone torowiska (np. w alejach Jerozolimskich, al. Jana Pawła II czy ul. Grochowskiej).
Czytaj też: Eksperci: Potrzebujemy Kolei Dużych Prędkości. Priorytetem linia “igrek” Wrocław/Poznań-Łódź-Warszawa
Autobusy w Warszawie. Najwięcej pasażerów
Tak naprawdę to autobusy są najistotniejszym środkiem transportu w Warszawie i okolicach – odpowiadają za 45% pracy przewozowej oraz za 46,7% pasażerów (403 z 863 mln).
Długość linii autobusowych to: w samej Warszawie: 2342,6 km, poza Warszawą: 1444,2 km. Do tego linie nocne to 761,2 km.
Dla zwiększenia szybkości istnieje sieć buspasów, np. na Trasie Łazienkowskiej czy al. Jerozolimskich. Na początku 2022 roku dwukilometrowy pas autobusowy wytyczono w Dolinie Służewieckiej i al. gen. W. Sikorskiego. Aktywiści z organizacji Miasto Jest Nasze postulują od lat dalsze jej poszerzenie.
Co ciekawe, wprowadzono również priorytet dla autobusów na 58 skrzyżowaniach.
Czytaj też: Tramwaj na Muchobór Wielki planowany od lat. Zapomniana inwestycja?
Rowery w Warszawie. Zmieniają miasto
Przez lata rowery były traktowane w sposób marginalny. Od dłuższego czasu powstają drogi rowerowe również w centrum (np. przy al. Jana Pawła II czy ul. Marszałkowskiej), choć w systemie tras są luki. Nadal brakuje ich jednak na al. Jerozolimskich.
Podczas pomiarów rowerowych przeprowadzonych w 2021 roku odnotowano 47 380 pojazdów (jest to spadek o 8,9% w stosunku do 2020 r., zapewne z uwagi na pandemię). Porównując dane z 2021 roku do danych z 2019 (44 265 pojazdów) odnotowano wzrost o 7%.
W 2021 roku długość sieci rowerowej w stolicy przekroczyła 700 km, na co składa się
- 516 km dróg dla rowerów
- 80,6 km dróg dla rowerów i pieszych
- 51,2 km pasów rowerowych
- 5,0 km kontrapasów
- 57,2 km ulic z kontraruchem
Rower publiczny Veturilo wypożyczany jest ok. 3 mln zł rocznie. Spornym tematem jest obecność hulajnóg elektrycznych.
Czytaj też: Trasa tramwajowa na Gądów Mały. Krótkie przedłużenie, które polepszy dojazd do osiedla
Podsumowanie. Co dla Wrocławia?
Doświadczenia Warszawy pokazują, że wcale nie sama obecność metra świadczy o jakości transportu. Można we Wrocławiu zainspirować się następującymi postulatami, nie wymagającymi budowy metra:
- stworzenie gęstej sieci buspasów
- przyspieszenie tramwajów przez sygnalizację (ważniejsze nawet niż tabor niskopodłogowy)
- uruchomienie Szybkiej Kolei Miejskiej
- przywrócenie wspólnego biletu na kolej i transport miejski
- wspólny transport w całej aglomeracji na jednym bilecie
Czytaj więcej: Akcja Miasto sprawdziła transportowe obietnice z panelu obywatelskiego. Co z koleją miejską i tramwajami?
Fot tytułowe – Ul. Świętokrzyska i autobus ZTM Warszawa / Hipermiasto / CC-BY-NC-SA 4.0.
Kampanią Wybieram kolej Towarzystwo Benderowskie zachęca mieszkańców do przejazdów kolejowych, a decydentów – do wsparcia rozwoju kolei.
Informacja opublikowana w ramach realizacji projektu „Tramwaje i kolej dla klimatu”, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy Norweskich i Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny. Treść dostępna na licencji CC-BY-NC-SA 4.0.
