Kluby sportowe i uczniowskie kluby sportowe z ewidencji starosty
Gryf Kamień Pomorski / Radosław Drożdżewski (Zwiadowca21) / CC-BY-SA 3.0
W ramach działu prawnego czasopisma Hipermiasto, prowadzonego przez Stowarzyszenie Nowoczesnej Edukacji Prawnej w ramach Mikrograntu (Projekt finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy Norweskich i Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny) odpowiadamy na pojawiające się pytania dotyczące klubów sportowych.
Artykuł dotyczy jedynie klubów sportowych, które są zarejestrowane w ewidencji starosty i uczniowskich klubów sportowych, z wyłączeniem klubów sportowych, działających jako stowarzyszenie zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Czytaj też: Informacja publiczna. Co zrobić, gdy nie otrzymujemy odpowiedzi na wniosek?
Czy klub sportowy albo uczniowski klub sportowy może być wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego?
Niestety nie ma możliwości przekształcenia klubu sportowego w stowarzyszenie wpisane do KRS.
Stowarzyszenie Nowoczesnej Edukacji Prawnej zwróciło się z wnioskiem o podjęcie inicjatywy legislacyjnej do Ministra Sportu i Turystyki. – Utrudnieniem dla działania klubów sportowych zarejestrowanych w ewidencji starosty jest m.in. konieczność osobnej rejestracji w urzędzie skarbowym i urzędzie statystycznym (także rejestracja wszystkich zmian) wskutek braku obowiązywania tzw. zasady jednego okienka, a także konieczność występowania z wnioskiem o zaświadczenia i uiszczania. Niemożliwe jest także prowadzenie działalności gospodarczej – przekonywała organizacja.
Kto może uczestniczyć w uczniowskim klubie sportowym?
Członkami uczniowskiego klubu sportowego mogą być w szczególności uczniowie, rodzice i nauczyciele, ale tak naprawdę każdy, również z udziałem osób prawnych jako członków wspierających.
Czy uczniowski klub sportowy musi mieć związek z daną szkołą?
Nie, żaden przepis nie przewiduje takiego związku. Uczniowski klub sportowy nie musi mieć żadnego związku z edukacją w ogóle.
Czytaj też: Organy w fundacji. Jak poradzić sobie z prawnymi zawiłościami?
Czy klub sportowy albo uczniowski klub sportowy może realizować cele niezwiązane ze sportem?
Nie, byłoby to naruszenie przepisów o rejestracji stowarzyszeń w Krajowym Rejestrze Sądowym, od których ustawa o sporcie jest wyjątkiem.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 marca 2023 r. II OSK 190/22
“Otóż uczniowski klub sportowy działa na zasadach przewidzianych w przepisach ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach, a jego członkami mogą być w szczególności uczniowie, rodzice i nauczyciele. W piśmiennictwie wskazuje się, że uczniowski klub sportowy jest szczególną formą organizacyjną tworzoną jedynie w celu prowadzenia działalności sportowej, dlatego jego cele nie mogą wykraczać poza tę działalność.”
Czy klub sportowy albo uczniowski klub sportowy są stowarzyszeniami?
Tak, stosuje się do nich wszystkie przepisy Prawa o stowarzyszeniach za wyjątkiem tych o rejestracji, w tym rejestracji zmian statutu. Oznacza to m.in. konieczność posiadania 7 członków, a także możliwość zrzeszania osób prawnych jako członków wspierających.
Czytaj też: Kiedy trzeba przeprowadzać konsultacje społeczne i jak powinny wyglądać?
Jak wygląda procedura rejestracji klubu sportowego albo uczniowskiego klubu sportowego?
Wpisu dokonuje starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) na podstawie wniosku pisemnego. Możliwe jest również zgłoszenie zmian za pomocą systemu e-PUAP, jako że w postępowaniu administracyjnym skan listy założycieli jest dowodem, inaczej niż w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Do wniosku o wpis do ewidencji, o którym mowa w ust. 4, dołącza się statut, listę założycieli (zawierającą ich imiona i nazwiska, daty i miejsca urodzenia, miejsca zamieszkania oraz własnoręczne podpisy) i informację o adresie siedziby klubu sportowego.
Wpis do ewidencji następuje w drodze decyzji administracyjnej w terminie 30 dni. Jeśli wniosek nie spełnia wymogów, starosta powinien wezwać do uzupełnienia braków.
Od odmownej decyzji przysługuje odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, a potem – skarga do sądu administracyjnego.
Czytaj też: Badanie barier prawnych dla organizacji pozarządowych
Jak wygląda procedura rejestracji zmian?
Należy zgłosić (pisemnie lub przez e-PUAP) zmianę nazwy, adresu, statutu, składu zarządu lub organu kontroli wewnętrznej. Zmiana wpisu następuje w drodze decyzji administracyjnej w terminie 30 dni. Starosta ma prawo zażądać uzupełnienia braków i wezwać do przedstawienia wyjaśnień.
Od odmownej decyzji przysługuje odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, a potem – skarga do sądu administracyjnego.
Co jeśli starosta nie wydaje decyzji w terminie 30 dni?
Sprawę wpisu uznaje się za załatwioną milcząco, jeżeli w terminie 30 dni od daty doręczenia wniosku starosta ten nie wyda decyzji o wpisie, albo decyzji o odmowie wpisu. W takim przypadku należy wystąpić o zaświadczenie o wpisie. Można również zaskarżyć bezczynność do sądu administracyjnego.
Kto podpisuje wniosek o wpis do ewidencji i zmianę?
Wniosek ws. rejestracji w ewidencji oraz rejestracji zmian statutu podpisuje się według zasad reprezentacji, inaczej niż w przypadku wniosków do KRS.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 października 2019 r. III SA/Gl 288/19 Ponieważ w § 28 Statutu, widnieje przepis, że „w sprawach niemajątkowych Stowarzyszenie reprezentuje prezes jednoosobowo”, to w takiej sytuacji, zgodnie z art. 40 § 1 i art. 30 § 3 KPA, decyzja PMR dotycząca zmian wpisów do ewidencji, aby mogła być uznana za skutecznie doręczoną musi być doręczona Prezesowi Zarządu – K. P. (ujawnionemu w ewidencji) lub wskazanemu przez niego pełnomocnikowi dla doręczeń. Takiego jednak nie ujawniono.
Czytaj też: Organy w fundacji. Jak poradzić sobie z prawnymi zawiłościami?
Czy uczniowski klub sportowy może prowadzić działalność gospodarczą?
Nie, nie może.
Postanowienie Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 2 kwietnia 2013 r., VI Gz 44/13 Prawidłowa wykładnia art. 4 ust. 7 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. Nr 127, poz. 857 ze zm.) i art. 34 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) uzasadnia stanowisko, że uczniowski klub sportowy jest szczególnym rodzajem klubu sportowego nastawionego jedynie na prowadzenie działalności sportowej. W przeciwieństwie do innych klubów sportowych uczniowski klub sportowy nie może podejmować działalności gospodarczej, co powoduje, że postanowienia statutu na ten temat, jako sprzeczne z prawem są nieważne (art. 58 § 1 i 3 Kodeksu cywilnego)”
Uczniowski klub sportowy ma jednak prawo pobierać opłaty w ramach odpłatnej działalności pożytku publicznego. Opłaty te nie mogą przekraczać kosztów.
Czytaj też: Mandaty i wykroczenia. Czym są, jak się odwoływać? Poradnik Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej
Co zamieszcza się w ewidencji?
W ewidencji starosty zamieszcza się:
1) datę wpisu;
2) numer ewidencyjny;
3) imiona i nazwiska oraz daty urodzenia członków komitetu założycielskiego;
4) nazwę, siedzibę oraz adres klubu sportowego;
5) imiona, nazwiska i funkcje osób wchodzących w skład zarządu i organu kontroli wewnętrznej;
6) informacje o statucie: datę jego uchwalenia, datę zmiany statutu;
7) dane osób upoważnionych do zaciągania zobowiązań majątkowych;
8) cel działania;
9) teren działania;
10) datę wykreślenia klubu sportowego z ewidencji;
11) inne uwagi.
Jakie są zasady likwidacji klubu sportowego lub uczniowskiego klubu sportowego?
Należy stosować zasady z Prawa o stowarzyszeniach, z tym że zamiast sądu.
Oznacza to konieczność zgłoszenia do starosty likwidacji, przeprowadzenia procesu likwidacyjnego, a potem zgłoszenia wniosku o wykreślenie.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 23 października 2019 r., II SA/Go 504/19 Dopuszczenie dowolności kształtowania trybu likwidacji i wyłączenie ustawowych przepisów o likwidacji stowarzyszeń przez uczniowskie kluby sportowe byłoby nie tylko obejściem przepisu art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. z 2020 r. poz. 1133 t.j), który wprowadza wyjątek tylko w zakresie rejestracji (wyjątków nie należy intepretować rozszerzająco), ale prowadziło by do skutków nie dających się pogodzić z istotą i funkcjami jawnego funkcjonowania i rejestrowania (ewidencjonowania) stowarzyszeń, a więc bezpieczeństwa obrotu prawnego i jego uczestników. Dlatego do uczniowskich klubów sportowych zastosowanie mają przepisy rozdziału 5 Likwidacja stowarzyszeń, z tym że wskazane w art. 36 ust. 2, art. 37 ust. 2 i art. 38 zdanie 2 obowiązki i kompetencje zastrzeżone dla sądu rejestrowego spoczywają na organie ewidencyjnym.
Czy klub sportowy lub uczniowski klub sportowy może być organizacją pożytku publicznego?
Tak, ważne żeby prowadził działalność przez 2 lata i działalność nie była prowadzona tylko dla członków klubu.
Czy klub sportowy lub uczniowski klub sportowy podlega rejestracji w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych?
Nie, dotyczy to tylko stowarzyszeń zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Czy można prowadzić klub sportowy jako stowarzyszenie zwykłe?
Nie, jest to wykluczone.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 28 czerwca 2023 r. II SAB/Go 28/23 “Na tle stanu faktycznego sprawy relacja art. 3 ust. 1 do art. 3 ust. 2 ustawy o sporcie jest zatem taka, że wnioskujący, jak i pozostali dwoje założyciele wskazani we wniosku, mogą prowadzić działalność sportową w formie stowarzyszenia zwykłego, ale nie może to być forma klubu sportowego. Wskazać bowiem należy, że ustawa zastrzega i przyporządkowuje nazwę „klub sportowy” wyłącznie do form działalności posiadających osobowość prawną. Tej nie ma stowarzyszenie zwykłe.”
W jaki sposób uzyskać zaświadczenie o wpisie do ewidencji?
Składając wniosek do starosty (pisemnie albo przez e-PUAP), może to zrobić każdy. Zaświadczenie co do zasady podlega opłacie skarbowej w wysokości 17 zł (zwolnione z niej są organizacje pożytku publicznego, ale tylko w zakresie działalności nieodpłatnej pożytku publicznego).
Czytaj też: Co można w trakcie ciszy wyborczej i ciszy referendalnej? Doradzamy
Informacja Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej. Treść dostępna na licencji CC-BY-NC-SA 4.0.
Projekt finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy Norweskich i Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.
